2017: Record treinen op tijd, maar ook veel uitgevallen treinen

In 2017 reed een record aantal treinen op tijd, zo blijkt uit cijfers van NS en ProRail. Tegelijkertijd vielen er bij NS ook veel treinen uit: 2,3%. In de afgelopen 15 jaar was de uitval één keer eerder hoger. Desondanks de hoge uitval zijn reizigers stipter op hun eindbestemming gekomen.

Alleen in 2013 was de uitval hoger dan nu (2,4%). In 2016 reden 1,8% van de treinen niet. In 2017 is het percentage uitgevallen treinen met een kwart toegenomen. NS kan de toename verklaren. “Grootste deel van de uitgevallen treinen wordt veroorzaakt door infrastroringen en weersomstandigheden” legt NS woordvoerder Erik Kroeze uit. Hij vervolgt: “In 2017 hebben ProRail en NS drie keer de landelijke dienstregeling aangepast om in te spelen op het weer. In 2016 hebben we dit geen enkele keer hoeven doen”. Kroeze wijst erop dat van de 104 meest invloedrijke storingen er in 2016 deze 82 keer werden veroorzaakt door infra, 7 keer door de door de verkeersleiding en 15 keer door de vervoerder. “Voor 2017 is het beeld naar verwachting niet veel anders”.

Meer solide

En verder probeerde NS tot 2016 soms al eerder de treindienst op te starten, ook al was de verstoring niet helemaal verholpen. “Maar dat was niet solide. Bijvoorbeeld omdat de trein erna dan weer niet reed. Sinds dit jaar gaan we pas ná het einde van een verstoring rijden, om dan een solide treindienst te bieden en voorspelbaar te zijn.” Volgens NS is dat voor de reiziger uiteindelijk beter.
Daarnaast zijn er in 2017 meer treinen uitgevallen doordat er meer treinen via de kwetsbare hogesnelheidslijn reden. Kroeze: “Met nóg meer HSL-treinen is de invloed van de HSL op het totale net dus ook groter”. Dat wil niet zeggen dat het percentage opgeheven HSL treinen is gestegen. Dat is juist gedaald.

Bad Nieuweschans

Volgens de indicator reizigerspunctualiteit kwam uiteindelijk 91,6% van de reizigers op tijd aan op de eindbestemming, of met een vertraging van kleiner dan 5 minuten. ProRail bekijkt de treinpunctualiteit op circa 50 stations bij 3 minuten. Meest punctueel komen de treinen aan in meetpunt Bad Nieuweschans. Daar had slechts 1,5% van de Arriva-treinen een vertraging van 3 minuten of meer. Ook andere kleinere stations, zoals Roodeschool en Sneek, kampten nauwelijks met vertragingen. Die stations liggen aan vrij korte enkelsporige lijnen, waar beperkt aantal treinen rijden.

Rotterdam

De stiptheid was het slechtst in Vlissingen. Daar kwam bijna 15% van de treinen met meer dan 3 minuten vertraging binnen. Vlissingen scoort traditioneel laag, omdat het station alleen maar wordt bediend door intercity’s die van ver weg komen (meestal Amsterdam). De kans op vertraging is dan groter. Ook in Rotterdam Centraal (14,3%) , Tilburg (14,2%), Breda (13,6%) en Amsterdam (12,5%) zijn treinen relatief vaak te laat. In Rotterdam vielen de treinen bovendien relatief vaak uit. Dat komt doordat er veel HSL-treinen via het station rijden. In de eerste maanden van 2017 viel ook de spitspendel naar Vlaardingen nog vaak uit. Inmiddels is het treinverkeer op de Hoekse lijn gestaakt.

Utrecht

Het grootste station in Nederland is Utrecht Centraal. ProRail heeft daar de afgelopen jaren veel werkzaamheden uitgevoerd om knelpunten op te lossen. Dat werpt nu zijn vruchten af, zegt de beheerder: bijna 92 procent van de treinen kwam vorig jaar op tijd aan in Utrecht. Utrecht presteerde daarmee beter dan het landelijke gemiddelde, terwijl Utrecht eerder juist onder het gemiddelde scoorde. In 2016 was bijna 89 procent van de treinen punctueel. In heel Nederland reed vorig jaar 90,5 procent van alle treinen op tijd, de hoogste punctualiteit ooit.

Zwarte dagen

In het algemeen was 2017 dus een goed treinjaar. Maar er zijn dagen waarop het behoorlijk mis ging. Zo waren er 6 zogenaamde zwarte dagen. Daar is sprake van als de stiptheid daalt onder de 70% (bij 3 minuten), of als er sprake is van meer dan 10% uitval.  Op 17 januari 2017 zorgde bijvoorbeeld een stroomstoring in de regio Amsterdam voor grote hinder. Een maand later zorgde storm voor veel hinder (23 februari). In de zomer (22 juni) zorgde blikseminslag voor forse vertraging en uitval. En op het eind van het jaar (10 en 11 december) zorgde de winter voor de nodige impact. Tot slot is 23 november aangemerkt als zwarte dag. Die dag waren er op diverse trajecten in het land problemen met de infra. In 2016 waren er slechts drie zogenoemde zwarte dagen.

(c) Treinreiziger.nl / ANP

Uitval van NS treinen door de jaren heen

2001: 3% uitval, incl. stakingen / 1,6% zonder stakingen
2002: 1,6% uitval
2003: 1,4% uitval
2004 1,7% uitval
2005 2% uitval
2006 1,4% uitval
2007 1,6% uitval
2008 1,3% uitval
2009 2% uitval
2010 2,2% uitval
2011 1,4% uitval
2012 2,0% uitval
2013 2,4% uitval
2014 1,9% uitval
2015 2,1%* uitval
2016 1,8% uitval
2017 2,3% uitval

Voor 2015 geldt: uitval van alle treinen in Nederland, niet specifiek hoofdrailnet. Overige jaren: hoofdrailnet. In 2001 zijn er meer treinen opgeheven, omdat de dienstregeling tussentijds werd versoberd. Die telden niet als uitgevallen trein.