Arriva: Rondje om de kerk juist goedkoper

Het invoeren van een rondje om de kerk levert niet alleen de reiziger voordeel op, maar is ook veel goedkoper. Dat zegt directeur Anne Hettinga van Arriva maandag in De Telegraaf. Hettinga heeft het ooit laten doorrekenen door de Erasmus Universiteit. Volgens Hettinga scheelt het circa 200 miljoen euro per jaar als je conducteurs en machinisten aan vaste trajecten bindt.

NS-directeur Timo Huges zegt juist dat het rondje om de kerk juist circa 60 miljoen euro per jaar duurder is. Hij zegt dat de huidige inzet efficiënter en daardoor goedkoper is. Hettinga bestrijd dat en noemt dat "totale onzin".

Bestemming klant
Of het totale onzin is, is de vraag. Het rondje om de kerk (formeel: Bestemming Klant) werd in 2001 ingevoerd. Na de invoering had het spoorbedrijf meer personeel nodig, terwijl tegelijkertijd het zieketeverzuim enorm steeg. Gevolg: honderden treinen moesten maandenlang dagelijks geschrapt worden. Vanwege de enorme weerstand onder conducteurs en machinisten heeft NS uiteindelijk het rondje om de kerk weer losgelaten.

Minder complex
Zeker is dat het rondje om de kerk bijdraagt aan een minder complexe logistieke puzzel, waardoor het treinverkeer bij grote verstoringen makkelijker kan worden bijgestuurd. De discussie daarover is dit weekend weer volop ontstaan, nadat vrijdag een enorme chaos op het spoor ontstond. Zelfs zo groot dat NS tot laat in de avond reizigers moest ontraden met de trein te gaan en zelfs reizigers op station adviseerde vervangend vervoer te regelen.

NS maakt puzzel zelf ingewikkeld
NS wees vrijdag op de enorme logistieke puzzel om conducteurs, machinisten en treinen weer op de juiste plek te krijgen. Dat volgens NS de oorzaak dat het treinverkeer na de grote stroomstoring nauwelijks meer op gang te krijgen was. Volgens redacteur Hildebrand van Kuijeren klopt dat, maar komt dat wel doordat NS zelf de puzzel zo ingewikkeld heeft gemaakt. "Bij een rondje om de kerk blijven de gevolgen van een grote storing zich beperkt tot het gestremde gebied. Maar omdat het personeel nu door het hele land reist, kunnen de gevolgen ook elders merkbaar zijn".

Te ingewikkeld
Als het personeel vrijdag lijngebonden was ingezet, was na de stroomstoring veel eenvoudiger om weer treinen heen en weer te laten pendelen. Ook reizigersorganisaties Rover en Voor een Beter OV vinden de huidige roosters te ingewikkeld. "Machinisten moeten niet over het hele land uitwaaieren. Een eenvoudiger dienststructuur is onmisbaar voor het snel op gang brengen van de treindienst. Dat hebben we vrijdag wel gezien”, zegt Voor een Beter OV.

Tweede Kamer
De Tweede Kamer wil dat staatsecretaris Mansveld (Infrastructuur) een onderzoek laat uitvoeren naar het rondje om de kerk. "We vragen de bewindsvrouw deze optie te onderzoeken’’, zegt VVD-kamerlid Betty de Boer in De Telegraaf."Nu zorgt het uitwaaieren van machinisten er bij storingen voor dat er onduidelijkheid is waar de machinist ingezet moet worden. Zo’n sneeuwbaleffect van storingen kun je ondervangen met trajecten met een vaste machinist. Ook het CDA, D’66 en PVV voelen voor een onderzoek.

OCCR
In de huidige sitautie kan NS maximaal 70 treinen per uur bijsturen, dat is onvoldoende bij een grote storing als vrijdag. Meestal gaat het opstarten van de treindienst geleidelijk en duurt het nog vele uren dat alle treinen weer rijden, maar sinds de oprichting van het Operationeel Controle Centrum Rail (OCCR) is het zeldzaam dat het treinverkeer volledig out-of-control raakt. Vrijdag gebeurde dat wel.

2012
Ook in 2012 was het rondje om de kerk onderwerp van gesprek. Net als nu werden toen de extra personeelskosten als reden genoemd om het plan niet opnieuw in te voeren. Wel liet toenmalig NS-directeur Bert Meerstadt weten bereid te zijn om bij winters weer de personeelsplanning te versimpelen. Daar is in de praktijk echter niets van terecht gekomen, terwijl de Tweede Kamer daar ook toen al op aandrong. 

Vakbonden
Diverse directies wilden in het verleden het rondje om de kerk invoeren. Die gingen echter allen door de knieën vanwege de macht van de vakbonden. Alleen oud-directeur Hans Huisinga hield voet bij stuk in 2000 en 2001. Het personeel gaf zich niet gewonnen en legde het treinverkeer diverse dagen stil. Het plan werd weliswaar ingevoerd, maar bij de start werd al aangekondigd dat het zo snel mogelijk weer vervangen zou worden.