Fyra kostte NS bijna 800 miljoen

De flop met de omstreden snelle trein Fyra heeft de NS sinds de ondertekening van het contract in 2001 bijna 800 miljoen euro gekost. Het besluit om in 2013 te stoppen met de Fyra kostte de NS 340 miljoen, maar doorgaan met de rammelende trein zou nog duurder zijn uitgevallen.

Dat stelde Engelhardt Robbe, financiële man binnen de NS-directie, woensdag tegen de parlementaire enquêtecommissie Fyra. NS stond voor honderden miljoenen garant voor verliezen van dochterbedrijf HSA, de exploitant van de hogesnelheidslijn. Op de aanschaf van de Fyra-treinen, die teruggingen naar de Italiaanse fabrikant AnsaldoBreda, leed de NS een verlies van 88 miljoen.

Vanaf de zevende trein
De spoorwegen meldden destijds in een persbericht dat ze ook nog maximaal 21 miljoen zouden krijgen als AnsaldoBreda erin zou slagen de geretourneerde Fyra-treinen weer door te verkopen. De enquêtecommissie wees Robbe erop dat de NS toen niet meldde dat dit pas gold vanaf de zevende trein die de Italianen alsnog zouden slijten. Als er zes treinen worden verkocht, krijgt NS niets.

Extraatje
Robbe erkende dat dat het geval was, maar wees erop dat de vergoeding voor de verkochte treinen "een extraatje" was dat hij had binnengesleept in de onderhandelingen met AnsaldoBreda. Hij was op pad gestuurd met de opdracht om het verlies op de treinen onder de 100 miljoen euro te houden.

Juristen
Juristen schatten de kans op succes in een rechtszaak aanvankelijk op 30 procent en later op meer dan 50 procent. Daarin speelde mee of de NS AnsaldoBreda wel genoeg tijd had gegeven om te sleutelen aan de falende treinen. Dat was een van de redenen voor een schikking. Bovendien was NS bang voor de aangekondigde parlementaire enquêtecommissie, waardoor er wel eens informatie naar buiten zou kunnen komen die de winkans kon beïnvloeden.

Dijsselbloem
NS had eind mei 2013 al besloten om definitief te stoppen met de Fyra en wilde dat bekendmaken voordat de Belgische spoorwegen NMBS naar buiten zou brengen ook af te zien van de falende trein. Maar minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) stak daar een stokje voor. Hij wilde meer tijd voor dat besluit. Dijsselbloem vertegenwoordigt de Staat als enig aandeelhouder van de NS.

Raab
Behalve Robbe verscheen ook Wouter Raab voor de parlementaire enquêtecommissie Fyra. Raab is directeur Financieringen en Deelnemingen van het ministerie van Financiën en werd al eerder door de commissie gehoord.  

Laatste kans
Raab herhaalde dat binnen het ministerie van Financiën de optie op tafel lag om de overeenkomst met de NS over de hogesnelheidslijn in te trekken. Maar dat zou veel geld gekost hebben en niet goed zijn geweest voor de reizigers. Daarom kreeg NS nog een laatste kans om alternatief treinvervoer te regelen tussen Amsterdam en Brussel.

Onszelf gestraft
"Wij baalden ontzettend dat de NS het niet goed heeft gedaan," zei Raab, maar dat was geen reden om de NS te straffen door het bedrijf links te laten liggen. "Dan hadden we uiteindelijk ook onszelf gestraft, en ook de reiziger."

Niet erg slim
Volgens Raab wist het ministerie van Financiën niet dat de NMBS al bekend zou gaan maken te stoppen met de Fyra. Hij was liever eerder over de besluitvorming geïnformeerd. "Zo´n besluit breng je niet even op een achternamiddag naar buiten," zei Raab. Hij noemde het "niet zo heel erg slim" dat NS de aandeelhouder er niet bij betrokken had. Het stoppen met de Fyra lag bovendien ook politiek gevoelig. 

(c) ANP / Treinreiziger.nl