Hoofdrailnet

De Europese Commissie legt zich niet neer bij de gunning van het belangrijkste binnenlandse treinverkeer voor de komende jaren aan NS. Nederland moet opnieuw tekst en uitleg geven. De zaak kan eindigen bij de Europese rechter, die boetes en dwangsommen kan opleggen. De commissie, die toeziet op eerlijke concurrentie in de EU, stelde Nederland in juli al officieel in gebreke en doet dat nu opnieuw. Want Nederland zette door en verleende de concessie in december toch. Vlak voor nieuwe Europese regels ingaan die dat moeilijk zouden maken. ’Hield rekening hiermee’ Demissionair staatssecretaris Vivianne Heijnen (Spoor) "hield rekening hiermee" en is "dan ook niet verrast", zo laat ze weten aan het ANP. Ze blijft erbij dat het contract met NS mag en dat ze zorgvuldig te werk is gegaan. De Tweede Kamer steunt haar, zegt ze. "Ik blijf dan ook in gesprek met de Europese Commissie om een rechtszaak bij het Hof van Justitie van de Europese Unie te voorkomen." Maar Brussel gaat daar niet zomaar in mee. Nederland krijgt nog een kans om binnen twee maanden uit te leggen hoe het de bezwaren van de commissie wil wegnemen. Stelt dat Brussel niet tevreden, dan kan een laatste waarschuwing volgen met aanwijzingen voor het kabinet. Negeert het kabinet die ook, dan moet het vrezen dat de commissie Nederland voor het Europees Hof van Justitie daagt. Blunder? Treinreiziger.nl zocht eerder dit jaar uit dat bij de gunning van het kabinet mogelijk een blunder is gemaakt: het definitieve besluit om NS het hoofdrailnet te gunnen zou enkele dagen te vroeg genomen zijn. Commerciële partijen zijn erop gebrand om daar bij de rechter hun beklag over te doen. Zo zegt de Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (FMN): "Dát we stappen gaan zetten, staat wel vast." Advocaat aanbestedingsrecht Sjors Buter geeft dat kans: " kan inderdaad heel nauw komen. Op 27 december is het bericht uiteindelijk gepubliceerd op Tenders Electronic Daily (het Europese publicatieblad, red.). Maar een rechter kan in dit geval mogelijk ook andere aspecten meewegen, bijvoorbeeld in hoeverre belanghebbenden daadwerkelijk in hun belang zijn geraakt." Concurrenten geen kans Doordat het kabinet onderhands met NS afsprak dat het bedrijf ook van 2025 tot 2033 het hoofdrailnet mag berijden, maakten concurrenten geen kans. Regionale vervoerders als Arriva, Keolis en Qbuzz hadden daarover hun beklag gedaan in Brussel. De commissie vindt dat het kabinet de concessie openbaar had moeten aanbesteden, zodat iedere gegadigde zich had kunnen melden. Bovendien is de concessie ook veel te breed, vermoedt de commissie. Het kabinet had moeten onderzoeken of delen daarvan commercieel uitgebaat hadden kunnen worden. Het kabinet houdt onder meer vol dat concurrentie op het drukke Nederlandse spoornetwerk moeilijk te regelen is. Reizigers zouden dan bijvoorbeeld veel vaker moeten overstappen. "Ons samenhangende binnenlandse netwerk kan ik nu niet aan de markt overlaten", zei Heijnen eerder. "Het is nu niet de tijd om te experimenteren."

Hoofdrailnet

Brussel waarschuwt kabinet andermaal: gunning hoofdrailnet mag niet zomaar