Treinen rijden stipter maar uitdagingen blijven

De NS heeft in het eerste kwartaal van het jaar aanzienlijk beter op tijd gereden dan dezelfde periode vorig jaar. Op de regionale lijnen bleef de stiptheid gelijk aan die van vorig jaar, maar met de geplaagde Drielandentrein werd wel een verbetering ingezet. De hogesnelheidslijn (HSL) blijft een zorgenkindje.

In het eerste kwartaal reden de treinen veel stipter dan in 2024 maar iets minder stipt dan in 2023. Volgens de stiptheidscijfers van spoorbeheerder ProRail, geraadpleegd door Treinreiziger.nl, waren de treinen van de NS op het hoofdspoornet in de eerste drie maanden bij 91,1 procent van alle aankomsten minder dan vijf minuten later dan gepland. Vorig jaar was dat bij slechts 89,4 procent van de treinen het geval en in 2023 bij 89,7 procent. De afgelopen twee jaar was de stiptheid van de NS-treinen maar net boven de bodemwaarde en ruim onder de streefwaarde.

Nieuwe concessie, nieuwe normen

Dit jaar begint het een stuk beter. Vanaf dit jaar is alles net even anders omdat er een nieuwe concessieperiode is begonnen. De NS wordt niet meer afgerekend op een stiptheidsnorm van vijf maar van drie minuten. En de hogesnelheidslijn valt niet meer onder een aparte concessie maar onder die van het hoofdspoornet.

Volgens de nieuwe stiptheidsnorm moet 84,4 procent van de treinen binnen drie minuten van de geplande aankomsttijd arriveren. In de eerste drie maanden bleven de treinen op het hoofdspoornet hier ruim boven. Van alle treinen kwam 85,9 procent op tijd. Daarmee werd bijna de streefwaarde gehaald die in de nieuwe concessie op 86 procent is gezet.

‘Airport Sprinter beter dan verwacht’

De eerste ervaringen over de nieuwe dienstregeling 2025 zijn positief”, zegt NS-woordvoerder Erik Kroeze. ”De nieuwe Airport Sprinter doet het beter dan verwacht. Op de lijn tussen Schiphol en Amsterdam Centraal rijden minder andere treinen, waardoor de Airport Sprinter vrij baan heeft.’’ Kroeze beaamt dat de trein wel last heeft gehad van werkzaamheden en storingen maar ’de prestaties zijn over het geheel positief’.

Volgens de NS rijden de nieuwe EuroCity en Eurocity Direct ook beter op tijd dan de oude Intercity Brussel. ’’Omdat er minder vertraging opgelopen wordt in België en er nieuwe treinen worden ingezet.’’ Ook het weer heeft bijgedragen aan de betere stiptheid.

Werkzaamheden en storingen blijven uitdagingen

Nadat NS en ProRail vorig jaar zomer met een verbeterplan kwamen, is de punctualiteit aan het verbeteren. In het najaar reden de treinen beter op tijd dan het jaar ervoor. Maar over het hele jaar waren er toch meer treinen te laat dan in 2023. Werkzaamheden en storingen blijven het treinverkeer ook dit jaar parten spelen. Kroeze: ’’Minder ging het in de derde week van februari. Toen waren er werkzaamheden rondom Den Haag en Amsterdam Zuid, diverse verstoringen en een snelheidsbeperking bij Culemborg.’’

Hoge uitval en vertragingen HSL

De NS verwacht dat de HSL ook dit jaar een zorgenkindje blijft, maar de treinen rijden er wel beter op tijd dan vorig jaar, aldus Kroeze. ’’In de nieuwe dienstregeling is rekening gehouden met de snelheidsbeperkingen die daar gelden. Hierdoor rijden treinen beter op tijd. Ook speelt mee dat treinen iets langer stilstaan op station Amsterdam Zuid, waardoor ze makkelijker op tijd komen bij bottlenecks, zoals Schiphol en Weesp.’’

Maar in vergelijking met andere trajecten zijn treinen over de HSL vaker te laat. Ook ligt de treinuitval op het traject hoger. ’’Dat komt omdat er door de snelheidsbeperkingen en de aanpassingen geen rek meer in de dienstregeling zit. Treinen die ergens onderweg vertraging oplopen, kunnen dat lastig inlopen. Als ze vervolgens andere treinen in de weg zitten, moeten ze van de verkeersleiding worden opgeheven. Daarnaast zijn nog niet alle problemen met de nieuwe trein ICNG verholpen, waardoor er vaker kleine verstoringen optreden. Dit alles zorgt ervoor dat er meer treinen uitvallen dan NS zou willen.’’

Minder uitval Drielandentrein

Het lijkt ook beter te gaan met de Drielandentrein Luik- Maastricht – Heerlen – Aken. De trein viel in het afgelopen jaar veel uit. Maar inmiddels is die uitval teruggebracht. ’’Er is door de fabrikant van de treinen, de onderhoudspartij en Arriva alles op alles gezet om de technische uitdagingen zo snel mogelijk te overwinnen. Daarvan zijn de resultaten nu zichtbaar’’, zegt Arrivawoordvoerder Stefan Claessens.

De acht Flirt treinen van de Drielandenvloot waren proefkonijn voor de nieuwe Europese ERTMS- en ETCS-spoorbeveligingssystemen. ’’Innovatie brengt helaas ook soms kinderziektes met zich mee. Ter illustratie: per treinstel is bijvoorbeeld negen kilometer kabel aangelegd voor het inbouwen van ETCS met 3.000 verschillende aansluitingen. Wij zijn de eerste die hier op deze manier mee werkten en dat bracht extra uitdagingen met zich mee. Door deze uitdagingen te overwinnen is het pad geplaveid voor de gehele sector.’’

Deze week nog wel uitval ritten

Onlangs meldde staatssecretaris Chris Jansen van openbaar vervoer in een brief aan de Tweede Kamer ook al dat het de goede kant op gaat met de Drielandentrein. Maar de problemen zijn nog niet over. Eerder deze week vielen nog ritten uit door personeelsgebrek. Volgens Arriva neemt de personeelskrapte wel af. ”In de afgelopen twee jaar heeft Arriva in Limburg 57 nieuwe machinisten aangenomen. De doorlooptijd van werven tot actief in dienst gaan na opleiden is ongeveer negen maanden. Op dit moment hebben wij sinds begin van dit jaar nog eens tien machinisten in opleiding en starten er in mei wederom om en nabij tien nieuwe collega’s. Daar zijn we erg blij mee.’’

Vooral probleem Heerlen – Aken

Met name het traject tussen Heerlen en Aken blijft gevoelig voor storingen. De Drielandentrein ondervindt ook veel hinder van goederentreinen op dit drukbezette stuk spoor. Volgens Claessens blijft het opleiden van personeel dat kan rijden op het traject tussen Heerlen en Aken extra uitdagend omdat ook opleiders nog altijd last het hebben van de historisch krappe arbeidsmarkt. ”Het aantal opleidingsplekken dat beschikbaar is voor het rijden op het Duitse spoor is helaas nog altijd gering waardoor het langer duurt eer er voldoende machinisten zijn die op dit traject naar Duitsland mogen rijden.’

(c) Treinreiziger.nl