Afscheid van varende trein Hamburg – Kopenhagen
08 nov 2019 7:00
Nog even en dan is het voorbij. Vanaf 15 december gaat de trein Hamburg – Kopenhagen niet meer mee met de boot Puttgarden – Rødby. Vanaf dat moment is er in Europa nog maar één ferry die dagelijks reizigerstreinen meeneemt. Vooruitlopend op het komende einde heeft Treinreiziger.nl nog één keer de overtocht gemaakt en blikken we terug op het ontstaan van de spoorpont.
Video: de boot op de trein
De eerste spoorpont
We gaan terug naar het jaar 1850. Stoomtreinen zijn dan een nog relatief nieuw begrip. Het netwerk van de spoorwegen groeit sterk. Maar niet overal kunnen treinen gemakkelijk komen. Civiel-ingenieur Thomas Bouch heeft daarvoor een oplossing bedacht: een veerboot waar de trein op kan rijden. De veerpont Burntisland en Granton heeft de primeur. Goederentreinen tussen Dundee en Edinburgh maken van “The Floating Railway” – zoals de spoorpont werd genoemd – gebruik.
Ook in Nederland
De innovatie bleef niet onopgemerkt. Ook op andere plekken werd het concept van de spoorpont gekopieerd. Ook in Nederland. Van 1886 tot 1936 varen er veerboten geschikt voor treinen tussen Stavoren en Enkhuizen. En dat is niet de enige plek. De Rotterdamsche Tramweg Maatschappij (RTM) heeft een spoorpont gehad tussen de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden. En ook over het IJ is er een spoorpont geweest, tot 1983.
Langste spoorpont
Op tal van plekken in Europa, maar ook daar buiten, ontstaan er veerverbindingen waarmee ook treinen meekunnen. Jaren worden ze gebruikt. Als een trein niet in zijn geheel op de ferry past, hebben sommige ferry’s meerdere sporen zodat de trein er in delen opgeplaatst kan worden. In 1998 wordt de grootste spoor-ferry gebouwd, de MS Skåne. Die ferry is maar liefst 200 meter lang en telt zes sporen met een totale lengte van ruim een kilometer. Het schip wordt ingezet op de route Trelleborg (Zweden) – Rostock (Duitsland).
Overgebleven varende treinen
Maar na vele succesvolle jaren neemt de behoefte aan de spoorpont af. Reizigerstreinen maken er nauwelijks nog gebruik van. Alleen tussen Puttgarden (Duitsland) – Rødby (Denemarken) en tussen Villa San Giovanni (vaste land van Italië) en Messina (eiland Sicilië) worden nu nog dagelijks reizigerstreinen via de spoorpont overgezet. Tussen Sassnits en Trelleborg vaart er ook nog een ferry die geschikt is voor treinen, maar die wordt alleen in het hoogseizoen gebruikt voor de Berlijn – Malmö nachttrein.
EuroCity Hamburg – Kopenhagen
Maar ook aan de treinferry Puttgarden – Rødby komt binnenkort een einde. Nu nog rijdt de EuroCity Hamburg – Kopenhagen drie keer per dag (per richting) op de boot. De overtocht met de Vogelflugline – zoals de verbinding ook wel wordt genoemd – duurt ongeveer 45 minuten. Tijdens de overtocht kunnen reizigers de trein verlaten en gebruik maken van de faciliteiten van de boot.
In beeld: de trein op de boot
Werkzaamheden Fehmarnbeltverbinding
Vanaf 15 december zullen de treinen Hamburg – Kopenhagen geen gebruik meer maken van de ferry van Scandlines. De bootverbinding wordt in 2028 vervangen door een weg- en spoortunnel, Fehmarnbeltverbinding. Vanwege de eerste werkzaamheden voor de nieuwe treintunnel zal de trein per dienstregeling 2020 omrijden via Padborg, Kolding en Odense. Ondanks die route circa 160 kilometer langer is wordt de reistijd richting Kopenhagen straks met 18 minuten verkort. Dat komt doordat de trein aanzienlijk sneller kan dan de ferry.
Uur sneller in Kopenhagen
Alhoewel veel treinliefhebbers de overgang met de spoorpont straks zullen missen, biedt de nieuwe dienstregeling ook veel voordelen. Niet alleen de reistijd Hamburg – Kopenhagen wordt verkort, maar ook de aansluiting vanuit Nederland wordt beter. Alhoewel de reistijd voor het grote publiek te lang zal blijven (10,5 uur), zijn reizigers vanaf 15 december een uur sneller vanuit Amsterdam in Kopenhagen (nu: 11,5 uur). Wie nog verder wil en doorreist naar Stockholm krijgt bovendien ook in Kopenhagen betere aansluitingen. De reistijd naar Stockholm bedraagt nu met 4 overstappen 21,5 uur. Straks wordt dat met bijna 5 uur gereduceerd tot ruim 16,5 uur.
In de toekomst nog sneller
In de toekomst, als de Fehmarnbeltverbinding klaar is, wordt de reistijd Hamburg – Kopenhagen verder verkort. Het gaat nu nog om ruim 4,5 uur. Dat moet, als de nieuwe tunnel tussen Duitsland en Denemarken klaar is, worden verkort tot 2,5 uur. Daarmee krijgt de lijn potentie om veel meer reizigers te trekken.
Wie voor 15 december nog mee wil, kan op o.a. bahn.de, trainline en NS International tickets kopen. In het weekend zijn de tickets het duurst, maar doordeweeks zijn er vaak betaalbare tickets. Treinreiziger.nl kocht een week voor vertrek een ticket, onze 1e klas retourticket kostte € 170 euro. Voor dat geld konden we trouwens ook naar bestemmingen in Zuid-Zweden. Dan komen er echter wel portokosten bij, omdat DB voor Zweden nog geen e-tickets aanbiedt.
Nachttrein Sicilië – Venetië op de boot
ICE Hamburg – Kopenhagen
Tot een aantal jaar terug werd de verbinding Hamburg – Kopenhagen uitgevoerd door ICE TD treinstellen.
Artikel loopt abrupt af: “Wie voor 15 december nog….”. Reactie mag verwijderd worden nadat deze gelezen is.
Oeps. De laatste versie is niet goed opgeslagen. Dank, ga ik zo aanpassen.
Vreemd dat ze dat nu pas opheffen wanneer de reistijd zoveel korter wordt en er geen weerrisico zou zijn. Zijn die 160km zo duur om te rijden dat het goedkoper is dan dit gehannes met zo’n boot?
De boten zullen niet geschikt zijn voor de oceaan en helaas heeft Ierland een andere spoorbreedte ander zou het nog aardig zijn om van Cherbourg naar Cork te gaan varen (om niet buiten de EU te hoeven gaan). Hoewel het dan wellicht een nachtverbinding zou moeten worden. Wat ook niet erg helpt.
Zelfs wanneer je in één keer naar Kopenhagen zou kunnen is het een hele reistijd. Bij zo’n 700km is de minimumtijd nog steeds 6-7 uur. Wellicht dat het vanaf Keulen straks wel over grotendeels HSL spoor kan? Wellicht is straks Frankfurt-Kopenhagen sneller te doen dan Amsterdam-Kopenhagen tenzij men natuurlijk bij Oberhausen zou kunnen overstappen :0
Dries wat moet je in Köln en Oberhausen als je van Amsterdam naar Kopenhagen gaat, dat is wel heel erg uit de richting. Amsterdam via Groningen naar Hamburg is veel logischer. En als je goed plant en onderhandeld gaat dat in ongeveer 4:30 met stops in Almere, Groningen, Oldenburg, Bremen, Hamburg en Lubeck. Gaat om o.a. EU Budget 2021-2027 en AIV Brexit Advies.
Eerlijk: alleen van Hamburg naar Kopenhagen is het 18 minuten sneller, op de terugweg is het verschil maar 4 minuten.
De timing is sowieso vreemd. De lijn tussen Rødby en Kopenhagen heeft er het afgelopen jaar namelijk 6 maanden (!) uit gelegen wegens werkzaamheden. De trein ging in die periode wel op de boot, reed aan de overkant nog tweehonderd meter en dan moest je alsnog overstappen op een bus tot aan Kopenhagen (163 km). (De trein reed overigens nog zo goed als leeg naar een volgend station, maar vanaf daar waren er geen bussen voor doorgaande reizigers.) Het lijkt me dat ze die werkzaamheden beter volgend jaar hadden kunnen plannen als er dan toch geen doorgaand reizigersvervoer meer over die lijn is.
Een boottrein tussen Cherbourg naar Cork is volslagen onzinnig. Wie wil er nou investeren in een trein om die vervolgens 15 uur op een boot te zetten, terwijl passagiers eventueel ook gewoon even kunnen overstappen van de trein op de boot en vervolgens weer op een andere trein.
Een boottrein is gewoon niet (kosten)efficiënt . Nieuwe verbindingen per boottrein zullen alleen ontstaan op plaatsen waar er een noodzaak bestaat om de boel op die manier in te richten. Als de mogelijkheid bestaat, zal er altijd voor een andere optie worden gekozen. Dat betekent kortweg dat er nergens binnen Europa nieuwe boottreinen zullen worden geïntroduceerd.
150 minuten tussen Kopenhagen – Hamburg gaat veel veranderen. Er zijn nu nog lijnvluchten tussen Kopenhagen – Hamburg. Maar straks is een snelle IC(E) zo concurrerend dat er amper/niet gevlogen wordt. Tevens is de reistijd op de totaal 300 km ook concurrerend t.o.v. de auto. Automobilisten zullen tol moeten betalen voor het rijden via Fehmarnbelttunnel.
De frequentie tussen Hamburg – Kopenhagen is laag. Maar vanaf 2028 is de prognose dat er 1 keer p/u gereden wordt tussen Hamburg – Kopenhagen.
De tol voor de Stoere Belt brug was al Euro 22 en de boot kostte Euro 80. De tunnel zal wel net zoveel gaan kosten want het is een lang ding.
Dat zijn we in Nederland niet gewend. Er is bijna geen tol en de Dordtse Kiltunnel kost iets van Euro 3,50. De Liefkenshoek bij Antwerpen is Euro 5-6
We hebben vorig jaar meegemaakt dat de trein de boot niet af kon, omdat de deur van de veerboot niet open ging. Technische storing. We moesten toen allemaal lopend naar het nabije station en daar wachten op een volgende trein. De toch al lange reistijd werd daardoor met zo’n anderhalf uur verlengd. Want die volgende trein stopte ook nog bij elk klein stationnetje tot Kopenhagen!
Leuk, dan zie je wat van het land . Het is toch vakantie. Alleen jammer als je naar een concert had gewild.
Dat noem ik geen vakantie….. en wat doe je dan rails?? Lekker met het vliegtuig binnen on time dear
Vliegen gaat met veel vertragingen gepaard. Inchecken duurt een uur of twee. Bagage ophalen ook een uur.
De koning ging zelfs met de trein naar Kopenhagen toen er niet gevlogen kon worden door de vulkaanas.
We zagen niks van het land, want we kwam in het donker aan…..
Dat is wel pech, maar ik durf wel te stellen dat dit uitzonderlijk is. Met vliegtuig is de deur tot deur reistijd ook lang, maar inderdaad aanzienlijk korter, maar ook daar kunnen technische problemen voordoen. Ik heb zelf tussen Amsterdam en Madrid met KLM enkele keren vertraging gehad tussen de 2 en 3 uur.
Een vergeten spoorpont in te spoorlijn Zevenaar – Kleve. De NRS, later de SS, had een spoorpont bij Griethausen van 1865 tot 1912.
Hoeveel wagons kon deze in één keer meenemen?
Mijn schatting is 5 3-assige wagons. Ik ,heb twee afbeeldingen gevonden:
https://www.flickr.com/photos/techneut_77/9093564714/
en
Continenten TreinReisBoot: 08-11-2019 Amsterdam
Zeer jammer voor Alle Personen/,Mensen die
deze TreinReisBoot Of SpoorPont Nooit Hebben
kunnen Maken En deze Dachten dat de Treinboot Wel Eewig Zal Blijven, Dus Zeer Helaas Weer Een Elusie Voor Eeuwen Minder?? Graag wilde Wij/,Ik Dus Ergens In Een Volgende Jaar-ren
Gaan Ondernemen/,Doen?? Niet Meer Dus??
Dag OV Vervoer Tussen Continenten,? Jammer??
Hopende Deze Toch Weer Intestellen, Wegens,..?
De trein Hamburg-Kopenhagen blijft bestaan, maar niet meer via de boot. Als je dat nog eens mee wil maken, dan moet u naar Sicilië.
Het is een mooie belevenis om met de EC Hamburg – Kopenhagen te reizen op een ferry. Heb deze vakantie zelf gemaakt.
Maar de EC Hamburg – Kopenhagen met dieseltrein IC 3 is wel traag. En het comfort is naar mijn smaak onvoldoende voor een Eurocity. De IC van DSB (Deense Staatsspoorwegen) rijdt tussen Hamburg – Lübeck (160 km p/u) en Ringsted – Kopenhagen op geëlektrificeerd spoor. Tussen Lübeck – Puttgarden en Rodby – Ringsted is de bestaande spoorlijn niet geëlektrificeerd. Tussen Ringsted – Kopenhagen rijdt de EC Hamburg – Kopenhagen op de HSL Kopenhagen – Ringsted v.v. via de stations Ny Ellebjerg en Koge Nord. De HSL Kopenhagen – Ringsted (250 km p/u) is beveiligd met de nationale Deense beveiligingssysteem waardoor voorlopig een snelheidsbeperking is tot 180 km p/u is. De elektrische IC 4 rijdt deze snelheid.
De verwachting is dat de IC 3 op zijn vroegst vanaf 2022 vervangen wordt door een Vectron locomotief + rijtuigen tussen Hamburg Hbf – Padborg – Kolding – Odense – Ringsted – Kobenhavn Hovedb. Tussen Ringsted – Kopenhagen zal de nieuwe trein rijden via de HSL. Weet niet of deze nieuwe trein permanent gaat rijden tussen Hamburg – Kopenhagen.
De HSL Kopenhagen – Ringsted is al eerste deel gereed tussen Hamburg – Kopenhagen. Vanaf 2023 is de verwachting dat ETCS geïnstalleerd wordt op de HSL Kopenhagen – Ringsted. DSB (Deense Staatsspoorwegen) heeft al een Europese aanbesteding gedaan voor nieuwe treinen. Het is niet bekend welke treinen er zullen komen.
Het spoor tussen Ringsted – Fehmarn(belttunnel) wordt gemoderniseerd. Het spoor wordt geschikt gemaakt voor 200 km p/u en beveiligd met ETCS. En het wordt geëlektrificeerd met 25 KV. Volgens de huidige gegevens wordt het deel tussen Vordingborg – Nykobing tweesporig gemaakt. De werkzaamheden tussen Ringsted – Fehmarn beginnen vanaf 15 december 2019. Vandaar dat de EC Hamburg – Kopenhagen niet meer via de ferry rijdt.
Het deel tussen Puttgarden – Lübeck wordt gemoderniseerd en aangepast voor 200 km p/u. Er komt een 55 km nieuwe spoorlijn. En de rest van het spoortraject wordt grondig gemoderniseerd. ETCS wordt geïnstalleerd. Het wordt geëlektrificeerd met 15 KV.
Tussen Lubeck – Hamburg is me niks bekend over aanpassingen of moderniseringswerkzaamheden. Weet niet of ze ETCS gaan installeren tussen Hamburg – Lübeck naast PZB (Duitse klassieke beveiligingssysteem).
https://www.anbindung-fbq.de/de/
De Deense IC4 heeft dan wel een maximumsnelheid van 200 km/h, maar het is een dieseltrein. Zie https://nl.wikipedia.org/wiki/DSB_MG
Een vergissing. Het is een IR 4:
https://nl.wikipedia.org/wiki/DSB_ER
Dat is de elektrische trein. Maar ook de IC 4 en IC 2 rijdt via de HSL Kopenhagen – Ringsted. Zie dat via DB App. Want deze treinen stoppen allebei in Koge Nord.
IC 4 en IC 2 zijn de Deense Fyra treinen geleverd door Ansaldobreda. Bestelling voor deze treinen was al in 2000. Deze treinen hebben nog steeds gebreken. Als de nieuwe elektrische treinen binnenstromen zullen deze IC 4 en IC 2 als eerst vervangen worden.
Zie toelichting nieuwe DSB treinen:
https://www.railwaygazette.com/traction-and-rolling-stock/danish-fleet-renewal-goes-ahead/46631.article
Wel landelijk ERTMS in Denemarken op korte termijn. Dat zouden wij ook moeten doen. Gewoon omschakelen in grote regio’s tegelijk. Moet te doen zijn om in 5 jaar de eerste grote regio te doen. Daarna ieder jaar een volgende.
Interessante informatie. Maar u zegt ook: IC3 onvoldoende comfort biedt. Ik vind dat persoonlijk meevallen, dan behalve dat de treinen erg schudden. Ik heb het idee dat dieseltreinen in de regel wat meer schudden.
Wat is je probleem met het comfort? Ik vind het heerlijke treinen.
Banedanmark (Deense ProRail) over moderniseringswerkzaamheden Ringsted – Fehmarn(belttunnel):
https://uk.bane.dk/en/Projects/Ringsted_Fehmarn
Denemarken heeft nog veel niet geëlektrificeerde spoorlijnen. Maar daar zal t/m 2030 en verder een inhaalslag mee gemaakt worden. Waaronder tussen Ringsted – Fehmarn/Rodby:
https://www.railwaygazette.com/infrastructure/danish-electrification-on-test/48284.article
In Nederland is gestaag het spoornet uitgebreid. In Denemarken maken ze nu een forse inhaalslag. En hebben ze straks een spoornet waar met 200 km of meer gereden kan worden. De belangrijkste spoorlijnen zijn dan zoal met 25 KV geëlektrificeerd en beveiligd met ETCS.
Op dit moment stroomt Kopenhagen inderdaad vol met dieseltreinen.
Ze rijden nu ook veel met dieseltreinen onder de stroomdraad, om doorgaande verbindingen te kunnen bieden.
De Deense IC2 en IC$ treinstellen zijn inderdaad de Ansaldo Breda treinstellen. Jammer dat deze diesels nog steeds problemen hebben en de voormalige Fyra treinstellen probleemloos door Italie rijden. Deze ex NS/NMBS- V250 stellen rijden vanaf 28 september 2018 zelfs helemaal van Milano naar Bari en terug. Een flinke afstand tussen het noorden en zuiden van dit mooie pizza en pastaland. Afgelopen augustus zelf in deze ETR 700 FreggioGento geweest en ook toen reden ze probleemloos. Deze hebben nu ook een barrijtuig wat geen overbodige luxe is op de grote reisafstanden in dit Zuid-Europese land. Ik reisde met deze Albatrosstellen van Bologna naar Ancona en van Ancona naar Milano Centrale!
Misschien kunnen de diesels ook weer terug naar Italie vanaf Denemarken, hoewel er in Roemenië ook een aantal zijn overgenomen. Misschien volgen er in de toekomst nog meer…..
Wat betreft onze laatste NS diesels: De Buffels zouden naar Roemneie gaan naar Ferotrans, maar is sinds eind september 2019 weer NS eigendom geworden. Maar er schijnt misschien weer een koper te zijn voor deze geknikte Buffels of DM 90 stellen. Zal het dan CFR uit Roemenië zijn die ook met onder meer de oude DH-stellen of bijgenaamd Wadlopers rijden? Of wordt het een ander land of (gedeeltelijke) sloop in Nederland? We zullen maar wachten op de volgende episode!
De datum 28 september 2018 moet 28 september 2019 zijn.wat omtrent de Freggio Gentodienst (ex Fyra-treinstellen V2500 tussen Milano en Bari en terug!
Per 15 december 2019 gaan deze voormalige AnsaldoBreda, thans Hitachi Italy treinstellen via de HSL (Direttiozima) van Bologna naar Milano en terug rijden. Thans rijden ze tussen deze steden over klassiek, conventioneel treinspoor.
Tijd voor een Italië trip. Nu zou ik het ook wel willen zien.
@ Mijnheer Molenaar.
Stelt mij toch diep teleur dat u niet eerder op bezoek bent geweest.
Ach, de laatste keer in Italië zat ik in een coupé, heerlijk met de raampjes open en wat vreemden als gezelschap terwijl er nog geen mobiele telefoons waren. Heel gezellig om dan wat conversatie te hebben.
Ik had vernomen dat er een incident was geweest met de V250 en dat ie meer dan 300 minuten (6,5 uur!) vertraging had opgelopen. Ik weet niet of ze er nu nog rijden. https://www.ferrovie.info/index.php/it/13-treni-reali/11279-ferrovie-guasto-importante-per-l-etr-700-e-treno-a-destino-con-330
Ambtelijk personeel is duidelijk in andere landen ook een plaag en ergernis. Was dat de enige storiing in al die tijd?
Spoorpont is een mooie aparte belevenis. Maar het is niet meer van tijd. De automobilisten moeten steeds langer wachten. Vrachtwagens van/naar Scandinavië hebben een wachttijd met de ferry Puttgarden – Rodby. Of moeten omrijden.
Dat geldt zoal voor de goederentreinen. Maar als de Fehmarnbelttunnel in gebruik is en de spoorlijnen Lübeck – Puttgarden en Rodby – Ringsted geëlektrificeerd zijn scheelt het de goederenspoorvervoerders een omweg van 160 km. Op de geliberaliseerde goederenspoormarkt zullen goederentreinen snel en rechtstreeks kunnen rijden tussen Duitsland – Scandinavië.
De prognose is nu dat er 78 treinen per dag maximaal gaan rijden tussen Hamburg – Fehmarnbelttunnel – Ringsted (Zweden/Noorwegen). De bestaande spoorlijn Hamburg – Padborg – Odense – Ringsted zal ontlast worden met goederentreinen.
Behalve de in een van bovenstaande genoemde SKÅNE heeft STENA LINE ferries op de route van Rostock naar Trelleborg van Duitsland naar Zweden ook de grote veerboot MECKLENBURG-VORPOMMERN.
Een leuke video: de route van Rostock naar Trelleborg: https://www.youtube.com/watch?v=eOal9_m2i38
STENA LINE:
STENA LINE: https://www.stenaline.nl/schepen/
Mijn afscheidsrit is helaas mislukt, de trein werd vervagen door een bus over de hele route Kopenhagen naar Hamburg….
Dat is balen. Wanneer was je reis? Was dat vanwege een storing? Werkzaamheden?
7 november, er reden geen treinen op het Deense traject ivm een storing. Gek genoeg stond er wel een trein in de veerhaven te wachten welke volgens mij ook nog de boot op is gereden, maar er was verder weinig informatie.
Een troost prijs voor wie nog met de ferry trein wilt.
https://www.youtube.com/watch?v=0KuxApEDT6c