Trein Berlijn kan maximaal 45 minuten sneller (en niet 2 uur)

De trein naar Berlijn kan via de huidige route op korte termijn (tot 2021) een kwartier versneld worden. Op de lange termijn (tot 2028) kan die tijdwinst worden vergroot tot 45 minuten. Dat is de conclusie van een quick scan die werd uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur. NS heeft de ambitie om de treinverbinding twee uur te versnellen, maar dat lijkt vooralsnog niet mogelijk.

Korte termijn (2021)

Het huidige treinproduct kan tegen relatief beperkte investeringen en risico’s met circa vijftien minuten worden versneld, door de inzet van multisysteem-locomotieven en het overslaan van Bad Oeynhausen en Bünde. De multisysteem-locomotieven zijn door NS al besteld: de Vectron van Siemens. De onderzoekers gaan er bij het scenario met een kwartier tijdwinst vanuit dat de trein via Amsterdam Zuid van en naar Schiphol
rijdt in plaats van Amsterdam Centraal. Dat deed de trein in het verleden ook, maar vanwege de grotere vervoersvraag richting Amsterdam is dat later juist weer ongedaan gemaakt.

Lange termijn (2028)

Om de trein naar Berlijn nog sneller te maken, moeten er nog meer stations overgeslagen worden, zoals bijvoorbeeld de stations Wolfsburg en Stendal. Dit leidt tot nog eens tien minuten extra reistijdwinst. Nog meer stations overslaan kan, in combinatie met de realisatie van een spanningssluis in Bad Bentheim, leiden tot maximaal circa 45 minuten reistijdwinst.

Staatssecretaris

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven neemt die ambitie over. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft ze dat de reistijd tussen Amsterdam en Berlijn in 2025 circa 40 tot 60 minuten sneller moet dan nu het geval is. Daarmee is de staatssecretaris dus iets optimistischer dan de onderzoekers, die uitgaan van maximaal 45 minuten reistijdwinst in 2028.

IC-Sprinters

Om meer dan 45 minuten reistijdwinst te behalen zijn er nog wel wat mogelijkheden. Er kan bijvoorbeeld drie keer per dag een extra snelle intercity (‘on top IC-Sprinter’) rijden. Dat zou het meest kansrijk zijn via de route Arnhem – Emmerich, aldus de quick scan. Op de lange termijn (na 2030) zou de reistijd met 1 uur en 20 minuten kunnen dalen. De onderzoekers hebben ook gekeken naar een route via Zwolle. De winst is dan kleiner (iets meer dan een uur). Bovendien is dat plan minder kansrijk, omdat er eerst 600 tot 900 miljoen euro geïnvesteerd moet worden in dubbelspoor Zwolle – Wierden.

HSL nodig voor NS-wens

NS wenst een reistijd van vier uur, maar volgens de quick scan is dat met de huidige infrastructuur niet mogelijk. Alleen als er spoor komt voor hoge snelheden zou dat tot de mogelijkheden behoren. Daarvoor is aan Nederlandse zijde al snel een investering van 5 à 7 miljard euro nodig. De reistijd zou dan kunnen dalen naar 4 uur en 40 minuten. Daarmee lijkt het doel van NS om in 2023 een trein van Amsterdam naar Berlijn in 4 à 4,5 uur te laten rijden onhaalbaar. Toch geeft NS de ambitie niet op. “We zijn blij met de ondersteuning vanuit het ministerie om op het traject naar Berlijn te gaan versnellen. De quick scan van Ministerie IenW laat zien dat er flinke investeringen nodig zijn om een snellere reistijd te realiseren. En dat is ook realistisch”, reageert NS-woordvoerder Carola Belderbos.

Huidige verbinding

De trein doet er nu circa 6,5 uur over om van Amsterdam naar Berlijn te komen. De huidige verbinding is met name in Nederland relatief traag. In Nederland heeft de trein een gemiddelde snelheid van circa 80 kilometer per uur, in Duitsland komt de snelheid uit op gemiddeld 115 kilometer per uur. De grootste concurrent van de trein is richting Duitsland de auto. Circa 92% van de verplaatsingen tussen Nederland en Duitsland is per auto, 4% per bus, 2% per trein en nog eens 2% met het vliegtuig.