Treinkaartjes: hoe duur is duur?

De dure treinkaartjes. Er wordt veel over gesproken en geschreven, maar hoe duur zijn die treinkaartjes eigenlijk? Duurder dan bus en regionale trein, geregeld toch goedkoper dan de auto en in de laatste tien jaar minder snel duurder geworden dan veel andere dingen.

Nadat het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) deze week meldde dat het openbaar vervoer voor steeds meer mensen te duur wordt, gingen wij bij Treinreiziger.nl na hoe duur een treinkaartje is (geworden). En wat blijkt? Treinkaartjes gingen de afgelopen tien jaar rond de 22 procent in prijs omhoog, terwijl de inflatie gemiddeld 28 procent was. Auto’s stegen in dezelfde periode vijftig procent in prijs, om maar wat te noemen.

De prijsstijging van treinkaartjes bleef onder de inflatie omdat de NS prijzen verhoogde op basis van de verwachte inflatie. De inflatie bleek later hoger te zijn waardoor een ’inflatiegat’ ontstond dat met nieuwe prijsverhogingen nog wel gedicht moet worden. Daarom hadden voor 2025 de prijzen met gemiddeld 12 procent moeten stijgen. Maar dat is nu afgewend omdat het Rijk en NS hebben besloten samen 6 procent van de stijging voor hun rekening te nemen waardoor er nog een gemiddelde prijsstijging van 6 procent overblijft.

Volgens rekenmodel

De prijs van treinkaartjes wordt berekend op basis van het aantal kilometers, die de NS tariefeenheden noemt. Je betaalt geen vast bedrag per kilometer. In het rekenmodel van NS stijgen de prijzen tussen de tariefeenheden met 10 of 20 cent. Prijsverhogingen worden doorgevoerd door zowel de startprijs te verhogen als door frequenter met 20 cent te verhogen. Dat is makkelijker rekenen maar het betekent wel dat de prijs niet altijd evenredig stijgt.

Voor korte afstanden betaal je voor een treinrit rond de dertig cent per kilometer. Vanaf twintig kilometer is de prijs rond de 25 cent per kilometer en voor de maximale afstand van 200 kilometer komt de prijs op 14,7 cent per kilometer. Hoe langer je treinreis is, des te goedkoper is de trein per kilometer.

Prijsstijging afhankelijk van route

Op de allerlangste treintrajecten is de prijs voor een treinkaartje tweede klasse in tien jaar maar zestien procent gestegen. Maar voor de kortste trajecten ging de prijs met 26 procent omhoog. Het starttarief voor de trein (een tot en met acht tariefeenheden) ligt op 2,60 euro en dat is een verhoging van 24 procent ten opzicht van de 2,10 euro in 2014. De voorspelde verhoging van 6 procent voor 2025 kan daarom voor sommige reizigers hoger zijn en voor anderen lager.

De laatste flinke prijsverhoging van de NS in 2023 laat bijvoorbeeld flinke verschillen zien. Voorspeld was dat de prijs met 5,5 procent zou stijgen. Maar dat was gemiddeld. Voor 9 kilometer ging de prijs met 7,7 procent omhoog en voor 19 kilometer (Amsterdam Centraal – Haarlem) ging de prijs slechts 4,2 procent omhoog, 3,5 procent minder dus.

Wat meer voorbeelden van reizen en prijzen:

  • Schiedam – Delft-Campus (negen tariefeenheden): van 2,30 euro in 2014 naar 2,90 euro nu. Een verhoging van 26 procent en een prijs van 32 cent per kilometer.
  • Amsterdam Centraal – Zaandam of Maarheeze – Heeze (tien tariefeenheden): van 2,50 euro in 2014 naar 3,10 nu. Een verhoging van 24 procent en een prijs van 31 cent per kilometer.
  • Haarlem Spaarnwoude – Amsterdam-Sloterdijk of Arnemuiden – Goes (veertien tariefeenheden): van 3,20 euro in 2014 naar 3,90 euro nu. Een verhoging van 21 procent en een prijs van 27,8 cent per kilometer.
  • Leiden – Den Haag Centraal of Hilversum – Weesp (vijftien tariefeenheden): van 3,30 euro in 2014 naar 4,10 euro nu. Een prijsverhoging van 24 procent en een prijs per kilometer van 27,3 cent.
  • Amsterdam Centraal – Haarlem (negentien tariefeenheden): van 4,00 euro in 2014 naar 4,90 euro nu. Een prijsverhoging van 22,5 procent en een prijs van 25,7 cent per kilometer.
  • Utrecht – Eindhoven (80 tariefeenheden): van 13,60 euro in 2014 naar 16,90 euro nu. Een verhoging van 24,2 procent en een prijs van 21 cent per kilometer.
  • Den Helder – Maastricht (298 tariefeenheden): De langste directe treinreis in Nederland. De directe intercity van Den Helder naar Maastricht; 3,47 uur treinen. De rit is 298 kilometer maar je hoeft maar voor maximaal 200 te betalen. De prijs hiervoor is 29,40 euro, oftewel 14,7 cent per per kilometer of slechts 9,8 cent als je het wilt berekenen over alle 298. In 2014 lag het maximale aantal kilometers nog op 250 waarvoor de reiziger 25,40 euro betaalde. De prijsstijging is dus 16 procent. Maar had de grens ook in 2014 op 200 gelegen dan was het kaartje destijds 24,30 euro geweest en de prijsstijging geheel in lijn met 21 procent.

Regiotreinen goedkoper

Regionale treinvervoerders rekenen met een vaste prijs per kilometer, net als met de bus, tram en metro. Je betaalt een instaptarief van 1,08 euro. Blauwnet van Keolis in Twente rekent 20,7 cent voor elke kilometer. Voor Arriva-treinen betaal je 20,8 eurocent per kilometer en in Gelderland ben je met RRReis op de Valleilijn in Gelderland 22,8 cent kwijt voor elke afgelegde kilometer.

Ook België goedkoper

De Belgische spoorwegmaatschappij NMBS berekent de prijs van de kaartjes op dezelfde wijze als de NS. Maar het starttarief in België is met 2,50 euro al tien cent lager. Vanaf zeven kilometer stijgt het met tien en twintig cent per kilometer. Voor negentien kilometer betaal je 4,4 euro, dus 50 cent minder dan in Nederland, 11 procent goedkoper. De NMBS verhoogt de prijzen minder hard dan de NS en dus wordt het prijsverschil groter, hoe verder je reist. Voor 80 kilometer betaal je in België 13,80 euro tegen 16,90 euro in Nederland. Ruim twintig procent goedkoper dus.

Auto geregeld goedkoper

Op korte afstanden is de trein niet, of maar een beetje, goedkoper dan de auto. De trein is flink goedkoper als je in de kilometerprijs ook de aanschafprijs, verzekeringen en belastingen voor de auto meetelt. En eerlijk is eerlijk, vergelijkbare kosten en meer moet de NS wel in het treinkaartje verwerken. Een middenklasse auto komt dan op 73,3 cent per kilometer (autokosten zijn overgenomen van het Nibud). Terwijl het ’duurste’ treinkaartje op 33 cent per kilometer komt.

Maar heb je al een auto en tellen alleen de variabele kosten voor je, zoals brandstof en slijtage, dan betaal je 30,6 cent per kilometer voor je middenklasse auto en 22 cent per kilometer voor een kleine auto. En dan kan de auto op kortere afstanden dus geregeld goedkoper uitpakken. Als je met meerderen reist, is de auto sowieso in bijna alle gevallen goedkoper.

Bus, tram en metro het goedkoopst

Reizen per bus, tram en metro is het goedkoopst, als we fietsen en lopen niet meetellen. Je betaalt hiervoor een opstaptarief van 1,08 euro en vervolgens rond de 19 cent per kilometer. De regio Rotterdam is daarbij een positieve uitschieter want de RET heeft een tarief van 16,6 cent per kilometer.

We hebben abonnementen en kortingskaartjes, zoals de 40 procent dalurenkorting, niet meegenomen in het overzicht. Maar met die kortingen wordt de trein uiteraard een stuk goedkoper. Daarmee wint de trein het vaker van de auto maar niet van de regiotreinen, bus, tram en metro omdat die vergelijkbare kortingen hebben.

De tariefeenhedenkaart van de NS.

© Treinreiziger.nl

This post was last modified on %s = human-readable time difference 20:09

Share

Recent Posts

Nieuwe Eurostar-terminal in voorjaar weer drie weken dicht

Minder dan twee maanden na de heropening van de paspoortcontrole in station Amsterdam Centraal moet…

11 uur terug

Treinen rijden na staking weer volgens schema

De treinen rijden vanaf woensdagochtend half elf weer zo goed als normaal. De werkonderbreking van…

16 uur terug

Nog meer reizigers gaan last hebben van staking

Meer reizigers dan gedacht gaan last hebben van de werkonderbreking bij ProRail op woensdag. De…

1 dag terug

UPDATE – Deze week hinder op spoor door acties verkeersleiding

Maandag zijn de acties begonnen van vakbond FNV bij de verkeersleiding van ProRail. Op verschillende…

2 dagen terug

Nieuwe verbindingen tussen Zwitserland en Italiaanse trekpleisters

In 2026 komen er vanuit het Zwitserse Zürich interessante nieuwe verbindingen met Italië bij. Er…

5 dagen terug

Meer reizigers en betere spreiding door NS Prijs Tijd Deal

De nieuwe NS Prijs Tijd Deals brengen meer reizigers in de trein en zorgen ervoor…

6 dagen terug