Vandaag 200 jaar spoorwegen
27 sep 2025 8:00
De spoorwegen bestaan vandaag, zaterdag 27 september, 200 jaar. Het was op deze dag in 1825 dat de eerste openbare spoorlijn tussen de Engelse plaatsen Stockton en Darlington in gebruik werd genomen.
Alhoewel er al in de oudheid primitieve spoorwegen bestonden en er in 1804 in Wales voor het eerst een stoomlocomotief over rails reed en sindsdien vele andere primeurs op spoorgebied volgden, wordt de openbare stoomtrein van de Stockton en Darlington spoorbaan door velen als echte start gezien van de moderne spoorwegen. De treinen reden hier over normaal spoor van 1435 millimeter breed oftewel 4 Engelse voet en 8½ Engelse duim, dat ook vandaag nog de gangbare spoorbreedte is.
Verjaardag al hele jaar gevierd
In het Verenigd Koninkrijk wordt de 200e verjaardag van de spoorwegen al sinds januari gevierd. Dit weekend gebeurt dat met speciale ritten van een replica van de locomotief uit 1825 op een deel van de route van de Stockton en Darlington spoorlijn, die niet meer in zijn geheel bestaat. Een deel van de oude spoorlijn maakt nu deel uit van de Tees Valley Line.
De Stockton en Darlington spoorlijn was er vooral om kolen te transporteren maar tijdens de eerste rit hadden 450 tot 600 mensen plaatsgenomen in de kolenwagens, sommige zelfs bovenop met kolen gevulde wagons. De eerste rit werd in delen afgelegd over de spoorlijn die destijds 40 kilometer lang was. Onderweg moest de trein onder meer stoppen voor een afgelopen wiel. Behalve de vele mensen aan boord, stonden er ook nog duizenden mensen langs het spoor om de eerste rit gade te slaan.
Na de openingsrit werden alleen kolen met de stoomlocomotief over de Stockton en Darlington spoorlijn vervoerd. Voor het passagiersvervoer zorgden paarden in het begin voor de aandrijving.
In Nederland nog veertien jaar wachten
Voor zover bekend, zijn er in Nederland geen festiviteiten naar aanleiding van het spoorwegjubileum. Er is zaterdag wel een afscheidsrit van de intercityrijtuigen door Nederland en België, maar de gekozen datum van deze rit lijkt toeval. Het is nog veertien jaar wachten tot 200 jaar Nederlandse spoorwegen gevierd kan worden.
(c) Treinreiziger.nl / Mark Koghee
Wat een history
Vorige week was ik op vakantie daar en toen ook https://www.locomotion.org.uk/ bezocht, een leuk museum op de plek waar het ooit begon (ongeveer). Binnen stond de originele locomotief. Buiten stond de replica waar de rit mee gereden wordt. Erg leuk om gezien te hebben.
Op BBC is daar een mooie serie over met Michael Portillo.
Spoorbreedte is inbegin 1500 mm geweest als zijn gemeten van hart spoorstaaf tot hart spoorstaaf pas later meer als 50 jaar werd deze maat gemeten tussen de spoorstaven!!!!
SD&R on the mainline… https://youtu.be/Oi9rhHFl-24?si=ei3jI5Mq47ENfCgl
In close-up: https://youtu.be/Y_mRFFtQpno?si=x2lQ3sj2wqpcXcGs