NS zwicht voor Kamer en zwakt spitstoeslag af naar maximaal 2,50 euro

Het voornemen van de NS om een spitstoeslag te gaan heffen, kan rekenen op stevige kritiek van een meerderheid van de partijen in de Tweede Kamer. In een ultieme poging om de heffing door te drukken, zwakt de NS de toeslag af naar maximaal 2,50 euro.

Morgen debatteert de Tweede Kamer over de hoofdrailnetconcessie die vanaf 2025 ingaat. Daarin krijgt NS opnieuw een de facto monopolie op het rijden van treinen op de belangrijkste trajecten in Nederland en mag de vervoerder, als een financiële tegemoetkoming, spitsheffingen gaan invoeren. Die zegen kreeg de NS al van het kabinet, maar het voorstel moet eerst nog goedgekeurd worden door de Tweede Kamer.

Een grote meerderheid van de Tweede Kamerfracties liet al eerder weten geen heil te zien in spitsheffing. GroenLinks/PvdA, VVD, CDA, PVV en SP zien de plannen voor hogere tarieven het liefst in de prullenbak verdwijnen en ook D66, jarenlang juist voorstander van deze prijsdifferentiatie, is inmiddels kritisch.

Water bij de wijn

Om partijen toch mee te krijgen, heeft NS-directeur Wouter Koolmees alvast water bij de wijn gedaan: hij belooft dat de spitsheffing niet hoger wordt dan 2,50 euro en dat vier op de vijf reizen met NS juist goedkoper wordt. Volgens de aangepaste plannen gaan treinreizigers tussen 8:00 en 8:30 uur in de ochtend 2,50 euro toeslag betalen. Van 7:30 tot 8:00 uur en van 8:30 tot 9:00 uur is dat 1,50 euro. ‘s Avonds wil NS een iets lagere toeslag van 2 euro in rekening brengen, tussen 17:00 uur en 17:30 uur. De dertig minuten ervoor en erna is dat 1,50 euro.

Tegen AD zegt de NS dat reizigers op trajecten buiten de Randstad juist helemaal niet duurder uit zijn: “Op rustige lijnen hoeven reizigers niet extra te betalen. In die zin is het meer een drukketreinentoeslag.” Met de opbrengst van de toeslagen wil NS andere trajecten goedkoper maken. Volgens de vervoerder zou 80 procent van alle treinreizen op die manier goedkoper worden en bedraagt de prijsdaling gemiddeld 17 procent.

‘Reizigers al genoeg gestraft’

Maar Reizigersorganisatie Rover ziet niets in de plannen van NS: “Reizigers worden in de spits al genoeg gestraft met overvolle treinen, maar een leraar kan nu eenmaal niet kiezen hoe laat hij voor de klas komt te staan”, zei directeur Freek Bos afgelopen zomer. VVD-Kamerlid Fahid Minhas meldt ook dat de prijzen bij NS al erg hoog zijn: “Het Nederlandse OV behoort al tot de duurste van Europa. Dan moet er niet ook nog een spitsheffing bij komen.”

Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen op donderdag lukte het GroenLinks/PvdA en ChristenUnie al om de 3,5 procent prijsstijging op treinkaartjes die volgend jaar in zou gaan tegen te houden. Hun motie daarover kreeg ruime steun. De jaren daarna mag de prijs van treinkaartjes vooralsnog wel stijgen. Voordeeltjes vanuit het kabinet waar de NS verder op kan rekenen, zijn bijvoorbeeld het niet aanscherpen van de prestatie-eisen, een de facto monopolie op het hoofdrailnet en de genoemde spitsheffing.