Betere cijfers voor opgeknapte stations – gemiddelde voor alle stations onveranderd
27 jan 2025 12:12
Het verbouwen van stations maakt ze aantoonbaar aantrekkelijker. Uit de laatste stationsranglijst van de NS en ProRail blijkt de score van pas verbouwde stations flink gestegen. Het gemiddelde cijfer bleef gelijk aan dat van vorig jaar.
De NS liet bureau Ipsos I&O onderzoeken welke cijfers reizigers aan de Nederlandse stations geven. Uit het onderzoek blijkt station Ede-Wageningen de meest opvallende score te hebben gehaald. Het station werd herbouwd en heropende afgelopen jaar. Reizigers geven het hernieuwde station bijna een vol punt erbij. Ede-Wageningen scoort nu een 7,1 en hoort daarbij bij de middenmoot.
Ook kleine ingrepen maken verschil
Ook kleinere stations zoals Diemen, Spaubeek en Geleen Oost zien een stijging in waardering na een opknapbeurt. Deze stations gingen er met 0,8 punt op vooruit. Bij deze stations zijn verbeteringen zoals nieuw meubilair, plantenbakken en meer onderhoud aan groen uitgevoerd. “Zelfs kleine ingrepen maken een groot verschil voor de beleving van reizigers,” aldus directeur stations Karen te Boome van spoorwegbeheerder ProRail.
Behalve de betere cijfers van verbouwde stations, veranderde er niet veel bij de waardering van de stations. Gemiddeld krijgen de Nederlandse stations een 7,2 van de reizigers. Het populairst blijft station Klimmen-Ransdaal, voor het vijfde jaar op rij. Het Limburgse station krijgt een 8,3 van de reiziger en moet daarmee wel de eerste plek delen met station Overveen dat hetzelfde cijfer krijgt. De top wordt gedomineerd door kleine stations. Het populairste grotere station is Delft dat een 7,9 krijgt.
Drie stations scoren onvoldoende
Er zijn drie stations met een onvoldoende: Lage Zwaluwe (4,8), Den Helder Zuid (5,1) en Nieuwerkerk aan den IJssel (5,3). Station Den Helder Zuid wordt in maart vernieuwd. In 2026 wordt station Lage Zwaluwe onderhanden genomen en in 2027 staat Nieuwerkerk aan den IJssel op de planning voor een opknapbeurt.
Ipsos I&O kijkt vier keer per jaar hoe reizigers grotere stations (meer dan 10.000 reizigers per dag) ervaren. Kleinere stations worden een keer per jaar bekeken. In totaal 84.209 reizigers hebben hun mening gegeven voor de laatste cijfers.
De top 10 van Nederlandse stations:
1. Klimmen-Ransdaal, Limburg 8,3
2. Overveen, Noord-Holland 8,3
3. Schin op Geul, Limburg 8,2
4. Mantgum, Friesland 8,1
5. Dalfsen, Overijssel 8,1
6. Valkenburg, Limburg 8,0
7. Daarlerveen, Overijssel 8.0
8. Houthem-St. Gerlach, Limburg 8,0
9. Santpoort Zuid, Noord-Holland 8,0
10. Barneveld Zuid, Gelderland 8,0
Opvallend aan deze lijst is dat in de top tien van Nederlandse stations is dat er maar liefst vier uit Zuid Limburg komen namelijk : Klimmen-Ransdaal, Schin op Geul, Valkenburg aan de Geul zoals het officieel heet en Houthem- Sint Gerlach met een mooi rapportcijfer van een 8 en meer. Dit doet mij als zuiderling van deze provincie denken aan onderstaand liedje en dat op de uitstraling van deze stations en vooral waardering veel zeggend is. Zuid Limburg is het stukje buitenland in ons binnenland en dat stralen deze stations ook in meer of mindere mate uit en terecht voor wie het mooie glooiende landschap voor ogen neemt en dat mag best eens genoemd worden vooral omdat bij veel (buitenlandse) reizigers Nederland bekend staat als een plat en vlak land niet dus in het stukje Zuid Limburg. Iedere streek ook in de rest van ons land heeft z’n charmes en kwaliteiten en dat geldt zeker voor stations die na een opknapbeurt beter is gaan scoren. Ben benieuwd welke provincie ook met een dergelijke veelvoud aan gewaardeerde stations kan gaan scoren, voorlopig is Zuid Limburg de onbetwiste winnaar
De Selvera’s – Wie Schoen Us Limburg Is (1962) – YouTube. De Selvera’s, het duo bestaande uit de Limburgse zusjes Mieke en Selma weren in de jaren 50 en 60 regelmatig terug te vinden in de hitlijstenDe beginregels van het refrein bevatten voor de meeste Noord-Nederlanders enige grammaticale en lexicale moeilijkheden: Wie sjoeën ós Limburg is,/begrip toch nemes/es allein de zuderling/dae Limburg leef is (vertaling: “Hoe mooi ons Limburg is/ begrijpt toch niemand/ dan alleen de zuiderling/ die Limburg lief is”).
Ik denk bij dat lied eerder aan Frits Rademacher dan aan de Selvera’s 🙂
Ook opvallend dat 7 van de 10 stations aan lijnen liggen die NS zelf niet bedient
Maak daar 8 van. Alleen Overveen en Santpoort Zuid worden door de NS bediend.
Wat station Ede-Wageningen betreft wat trouwens niet tussen Wageningen en Ede maar midden in Ede ligt.
Wageningen (centrum ligt op 8 kilometer van het station)
Mijn persoonlijke mening, nog veel mankementen, liften die niet werken, en dergelijke, maar vooral foei lelijk.
Grauw, en grijs.
Zeker een architect uit het voormalige Oostblok?
Het is vernoemd naar het traject van het trammetje “Bello” wat van Ede naar Wageningen reed 🙂 maar goed, Driebergen Zeist is ook zo’n geval toch.
Persoonlijk vind ik het lijken op de staart van een vliegtuig. Mee eens, het is lelijk en dat voor een nieuw station. Had echt iets moois kunnen staan wat een poort voor Ede kon zijn.
Het lijntje is begonnen als tram maar uit eindelijk werden de tramrijtuigen getrokken door kleine locomotieven en werd het lijntje nog veel langer dan dat er trams reden ook voor goederenvervoer gebruik. Wageningen heeft niet voor niets een stationsstraat. De naam van het station is er inderdaad sinds het verdwijnen van het personenvervoer over het lijntje, een harde eis van de gemeente Wageningen om hiermee in te stemmen.
Het nieuwe station is en blijft inderdaad een drama, verbaast me niet dat de waardering slechts gestegen is van 6,2 naar 7,1. De perrons liggen hoog tov de omgeving er is nauwelijks beschutting zodat je bij een beetje wind uit je jas waait. Het dak hangt zo hoog dat de regen er op de buitenste perrons gewoon onder waait. De begane grond ligt diep waardoor de trappen hoog zijn.
De enorm brede trap zit op een ongelukkige plaats waardoor je bij lange treinen ver moet lopen om bij die trap te komen. En de perrons naast de trap zijn te smal en zijn in de spits overvol door reizigers die stan te wacht om in te stappen en mensen die niet door kunnen lopen naar de trap. Iemand is vergeten dat het bij een nieuw station wel handig was geweest om meteen poortjes te plaatsen zodat je niet vergeet in-uit te checken (sinds 1 januari nog maar max 3x per jaar vergeten zonder boete).
En dan zijn er zoals genoemd ook talloze mankementen. Roltrappen, liften en de draaideuren van de fietsstalling waar in de spits al een rij voorstaat als ze beide werken en als ze beide defect zijn voor ruim een minuut omlopen zorgen. Waarbij je dan mooi de tijd hebt om je af te vragen wie er op het idee gekomen is de ingang van de fietsenstalling op de 1e verdieping te maken en wat voor voordelen dat voor de fietser zou moeten hebben als je via de begane grond naar de treinen moet.
De lange loopbrug bij station Lage Zwaluwe over de HSL en andere klassieke sporen helpt station Lage Zwaluwe bij een betere beoordeling. Of misschien was de beoordeling dan nog slechter.
Station Lage Zwaluwe is inderdaad onaantrekkelijk. Héél ver van de bewoonde gebied. Zelfs fietsend is het nog een aantal minuten richting het dorp.
Valt op dat véél stations die goed beoordeeld worden niet van NS zijn. Maar dat staat er los. Klimmen – Ransdaal is een prachtige pittoreske station in een mooie omgeving. Deze station onderscheidt zich van vele andere stations in Nederland.
Dat de grootste stations lagere waardering krijgt dan de meeste kleinere stations zal zijn redenen hebben. Als je bij een bezoek aan een toilet € 0,90 bij de grote stations zoals Amsterdam Centraal, Rotterdam Centraal moet betalen en je ziet afgerukte wc brillen en graffiti is het zoal een reden om het slechter te beoordelen.
Bij station Schiphol is het ook niet altijd schoon. Maar daar hoef je niet voor te betalen.
In 1981 werd ik opgeroepen voor militaire dienst en begaf mij naar Ede-Wageningen waar een luxe touringcar van de Jong Intratours klaar stond om ons naar de Elias Beeckmankazerne te brengen.
Dit station was gedurende twee maanden mijn tijdelijke thuisbasis en toen al zag je hoe benauwd het was als men er op vrijdag naar huis kon gaan op de perrons. Men heeft in de loop der jaren gemeend verbeteringen te moeten aanbrengen, maar blijkbaar is – zoals zo vaak gebeurt – men blijkbaar gekozen heeft voor VORM in plaats van voor FUNCTIE. Volgens een bericht van ProRail over nieuwe stations stond meen ik mij ter herinneren dat die “paal” zeg maar een soort van fallus een “landmark” moest zijn om een betere herkenbaarheid te krijgen. Gezien de recente ervaringen van bovenstaande lezers mankeert er het nodige en vraag je je af of ontwerpers misschien teveel van “achter de tekentafel” zijn gaan werken in plaats van de optiek van de gebruikers dus de reizigers. Ik ben er tot nu toe alleen door heen gereden heb het nog niet echt in detail bekeken en zal het weleens doen, maar de waardering voor een station hangt dus van vele factoren af. De functionaliteit versus de belevingswaarde en aan kwaliteit schijnt er nog het nodige te haperen. Ik zie dat op meerdere stations denk aan de open achterkant van zelfs Rotterdam Centraal. Als de wind uit het noorden waait dan heb je een koude lucht in de stationstunnel, een gesloten achterkant met schuifdeuren zou beter zijn geweest, een klacht hiervoor werd ter zijde gelegd.
Dat de nevenlijnen alweer beter scoren moet NS en co aan het denken zetten en NOG beter kijken naar de functionaliteit en niet alleen naar de vorm, en natuurlijk ook de afwerking, want wat heb je aan een hoog perron dak als je bij regen toch nog zeiknat wordt. Nederland scoort over het algemeen niet slecht heb ik het idee en er zijn slechtere voorbeelden ook in de ons omringende landen, maar misschien moet men bij de verbouwing of vernieuwing nog veel beter op details letten, zorgen dat men er zich behaaglijk en veilig voelt, er voorzieningen zijn zoals betaalbare toiletten die regelmatig schoon gemaakt worden en men materialen gebruikt om de vreselijke graffiti snel te kunnen verwijderen, dat geldt ook voor de treinen, goede verlichting enzovoorts. Het ontbreekt soms om de laatste puntjes op de “i” te zetten en dan is het niet vreemd als pittoreske niet – NS stations – juist goed scoren en niet onterecht. Een rit van Heerlen naar Maastricht v.v. via de Heuvellandlijn is in alle vier jaargetijden geen straf langs deze stations en de mooie vergezichten dragen mede bij aan een positieve belevingswaarde van een treinreis. Wellicht dienen deze stations als voorbeeld van hoe het wel kan en daar mag men best lering uit trekken…
Het nieuwe station bij zoetermeer-bleiswijk is ook zo’n gedrocht. Je staat er altijd in het lawaai van de a12, en op een of andere manier tocht het er ook altijd. Ik zou denken dat als je een station vanaf 0 helemaal nieuw mag ontwerpen dan is dat het eerste waar je op let.
Verder zou je met de geplande woningbouw langs die lijn, zoals ook bij gouda west, en bij zuidplas, verwachten dat er bij het ontwerpen van een gloednieuw station rekening wordt gehouden met evt uitbreiding van de lijn van 2 naar 4 sporen. Maar daar is bij dit gebouw zo te zien helemaal geen rekening mee gehouden.
Zo’n waardering is natuurlijk subjectief. Ik denk dat de reizigers uit bovengenoemde plaatsen wat positiever in het leven staan.