Spitstoevoegers vallen vaak uit. ROVER ontevreden
03 jan 2017 18:08
De extra treinen die in de spits rijden, worden relatief vaak geschrapt. Dat blijkt uit cijfers die Treinreiziger.nl samen met het AD heeft opgevraagd bij spoorbeheerder ProRail. Reizigersorganisatie Rover vindt de hoge uitval van de speciale spitstreinen onacceptabel.
De zogenoemde spitstoevoegers rijden op een aantal trajecten, ter versterking van de reguliere treinen. Op veel trajecten rijden in de spits er geen extra treinen. Op trajecten waar die wel nodig zijn, is de uitval vele malen hoger dan gemiddeld (1,9%).
Tot ruim 11% uitval
Zo viel in 2016 maar liefst 8,8% van de spitstreinen Leiden – Gouda uit. Ook de spitspendels tussen Vlaardingen en Rotterdam vallen vaak uit (7,7%), net als de spitstreinen Rotterdam – Gouda Goverwelle (6%). De spitstrein Veenendaal – Breukelen hebben sinds de nieuwe dienstregeling (11 december) zelfs een uitval van 11,5%. Ook bij andere vervoerders worden de zogenoemde spitstoevoegers vaak opgeven. Zo heeft de Arriva-spitstrein Zwolle – Coevorden een uitval van 5,1%.
Onacceptabel
Reizigersorganisatie Rover herkent de slechte prestaties van de spitstoevoegers. “Als er veel defecte treinen aan de kant staan, gladde sporen of er mankeert iets aan wissels, dan worden de extra spitstoevoegers als eerste treinen geschrapt,” zegt beleidsmedewerker Tim Boric van Rover. De vereniging noemt de huidige hoge uitval onacceptabel. “De uitval mag wel iets hoger liggen dan het landelijk gemiddelde, maar de gemeten uitval vindt Rover niet acceptabel,” legt Boric uit.
NS: Reguliere spitstreinen rijden wel
De Nederlandse Spoorwegen benadrukken dat de cijfers over de ‘extra’ spitstreinen niets zeggen over de reguliere treinen die in de spits meestal wél gewoon rijden. “Om de reizigers tegemoet te komen voegt NS extra treinen toe in de spits, maar de extra spitstrein wordt er als er iets aan de hand is wel als eerste uitgehaald,” erkent NS-woordvoerder Erik Kroeze.
Vaker vertraagd
De spitstoevoegers zijn ook vaker te laat dan de reguliere trein. “Dat is niet zo verrassend,” reageert Rover. “De punctualiteit is in de spitsuren in het algemeen lager dan gemiddeld. De meeste treinen zijn dan onderweg en drukte bij in- en uitstappen geeft uiteraard de meeste kans op het ontstaan en doorwerken van vertragingen.”
Slechtste trein
Treinreiziger.nl bekeek van alle treinseries zowel de spitheid als de uitvalcijfers. De slechtste binnenlandse trein die gedurende het gehele jaar heeft gereden is de spitstrein Amsterdam – Enkhuizen. Daarvan viel 4,2 procent uit en van de intercity’s die wél reden had een derde minstens 3 minuten vertraging.
Intercity Direct
Vorig jaar scoorde Intercity Direct nog het slechtst. Die staat nu op de tweede* (treindienst Amsterdam – Breda) en derde plek* (treindienst Amsterdam – Rotterdam). In een kwart van de gevallen heeft de Intercity Direct vertraging van minimaal drie minuten óf valt de trein uit.
Ranglijst slechtste treinserie
Uitval* | Stipt* | Gecombineerd** | |
Amsterdam – Enkhuizen (NS, IC, Spitstrein) | 4,2% | 68,7% | 65,9% |
Amsterdam – Breda (NS, Intercity Direct) | 7,8% | 80,3% | 74,2% |
Amsterdam – Rotterdam (NS, Intercity Direct) | 9,2% | 82,6% | 74,0% |
Alkmaar – Haarlem (NS, IC, Spitstrein) | 2,2% | 82,4% | 75,0% |
Rotterdam – Gouda Goverwelle (NS, Sprinter, Spitstrein) | 6% | 86,3% | 80,5% |
Leiden – Utrecht (NS, Intercity) | 1,6% | 82,9% | 81,1% |
Lelystad – Dordrecht (NS, intercity, beperkt aantal ritten) | 2,5% | 83,9% | 81,8% |
Amsterdam – Hoorn (NS, Sprinter) | 1,2% | 82,8% | 81,8% |
Utrecht – Rotterdam (NS, beperkt aantal ritten) | 5% | 86,3% | 81,9% |
Den Haag – Venlo (NS, Intercity) | 2,6% | 84,2% | 82,0% |
* Cijfer ProRail. Op tijd is minder dan 3 minuten vertraagd.
**Bij gecombineerd wordt gekeken naar zowel vertragingscijfers als de uitvalscijfers: het aantal rijdende treinen (100%-uitval) is dat percentage vervolgens gewogen met de stiptheid bij 3 minuten.
De rangorde wijkt iets af van het AD. Bij AD staat de spitstrein Veenendaal Centrum – Breukelen op de 2e plek. Omdat voor deze treinserie alleen cijfers zijn geleverd over de laatste 3 weken van 2016, hebben wij deze trein buiten de top 10 gehouden. Ook andere treinen die zijn geïntroduceerd op 11 december zijn buiten de top 10 gehouden. Lelystad – Dordrecht is wel meegenomen, omdat er ook een (zeer) beperkt aantal ritten voor 11 december zijn gereden. Internationale treinen zijn eveneens niet meegenomen in deze lijst.
Beste trein: Apeldoorn – Zutphen
Tussen Apeldoorn en Zutphen, waar Arriva de treindienst verzorgt, vallen de minste treinen uit (0,3% in 2016). Omdat die trein bovendien bijna nooit te laat is, is dit volgens de Treinreiziger.nl ranglijst de beste trein van Nederland. Op de tweede plek volgt Maastricht – Heerlen (- Kerkrade) toen Veolia daar reed (t/m 10 december). NS volgt met de trein Zwolle – Kampen op de derde plek.
Voorlopige cijfers
ProRail, die de cijfers aan Treinreiziger.nl en het AD heeft geleverd, wijst er nog wel op dat het om voorlopige cijfers gaat. Het definitieve stiptheidscijfer voor Nederland wordt opgenomen in het jaarverslag van de spoorbeheerder.
Meetmethodes
ProRail telt een trein als vertraagd als een trein 3 minuten of meer te laat is. Een uitgevallen trein telt niet mee als te laat, maar wordt in een aparte indicator bijgehouden. Daarmee berekent de spoorbeheerder de stiptheid anders dan NS. Bij NS wordt er gekeken naar reizigerspunctualiteit bij 5 minuten. Die indicator kijkt zowel naar vertraging en uitval en weegt die vervolgens met de geschatte aantal reizigers. Ook wordt er bij de NS-indicator gekeken naar een aantal aansluitingen.