Hogere boetes en betere informatie nodig tegen zwartrijden – boete te laag, ov ingewikkeld
12 feb 2025 13:57
Boetes voor zwartrijden in het ov moeten omhoog om zwartrijden tegen te gaan. Dit concludeert onderzoeksbureau MuConsult in een onderzoek naar zwartrijden. Ook moet de informatie over het ov beter omdat het systeem ingewikkeld is, vinden de onderzoekers die werkten in opdracht van de vervoerders en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Het onderzoek keek waarom sommige reizigers niet of niet volledig betalen voor hun reis met het ov. Hoewel de prijzen voor kaartjes de laatste jaren wel flink zijn gestegen, bleef de prijs van de boetes gelijk; 50 euro. De boete is volgens het onderzoek niet afschrikkend genoeg en hoe meer de prijzen voor het ov stijgen, des te minder schrikken de boetes af. Het onderzoek pleit voor een hogere boete en raadt een systeem aan waarbij het boetebedrag stijgt, als je vaker zwart reist.
‘Af en toe boete goedkoper dan kaartje kopen’
De onderzoekers zagen dat mensen niet willen betalen om ’geld te besparen’. Zo spraken ze in Amsterdam reizigers die zeiden dat ze het ov te duur vonden en daarom het risico namen om niet te betalen. ’’In de afweging ‘pakkans versus boete’ zeggen ze dat hun overtuiging is dat je goedkoper uit bent wanneer je af en toe een boete krijgt dan wanneer je altijd betaalt voor je reis’’, zo schrijven de onderzoekers. ’’Ook zagen we dat dit gedrag vaker voorkomt onder jongeren dan onder ouderen. Het ov-personeel liet weten dat jongeren de spanning opzoeken.’’
De boete voor zwartrijden in het ov is 50 euro en daar komt de ritprijs bovenop. Maar, zo stellen de onderzoekers, ’overtreders hebben de kans om te zeggen dat ze bij de laatste halte of het laatste station zijn ingestapt en bij de volgende de trein of bus verlaten’. ’’Dit in combinatie met een lage pakkans kan betekenen dat het gevoelsmatige prijsverschil tussen het betalen voor je reis en het ontvangen van een boete steeds kleiner wordt.’’
De onderzoekers merkten in gesprekken met reizigers dat een deel van de mensen ’gefrustreerd’ is door de prijsverhogingen en daarom eerder geneigd is minder of niet te betalen. ’’Ze begrijpen niet waarom het openbaar vervoer elk jaar weer duurder wordt. In de gesprekken merkten we dat dit aspect breder is dan alleen frustratie door prijsverhogingen in het ov, maar ook komt door prijsverhogingen in andere aspecten van het leven. Hierdoor wordt het moeilijker om genoeg geld over te houden voor het ov. Het niet of minder betalen voor een ov-kaartje is voor sommigen een manier om die frustratie te uiten en zich ertegen te verzetten.’’
‘Reizen is complex en onoverzichtelijk’
De onderzoekers noemen het Nederlandse ov-systeem ’ingewikkeld’ en concluderen dat dit er ook toe bijdraagt dat mensen niet of te weinig betalen. ’’Op sommige stations staan poortjes of incheckpalen van verschillende vervoerders, per vervoerder moet in- en uitgecheckt worden en er zijn veel verschillende kortingsregels zoals de samenreiskorting in de trein. De regels verschillen soms ook per concessie. Dit maakt het voor de reiziger complex en onoverzichtelijk. Tijdens de controles kwamen we een aantal keer reizigers tegen die hadden ingecheckt bij de verkeerde vervoerder. Het gaat hierbij dan met name om incidentele reizigers of toeristen.’’
De onderzoekers zagen ook dat een taalbarrière een rol speelt. ’’Tijdens de observaties viel op dat een groot deel van de reizigers geen Nederlands sprak. Het gaat om expats, internationale studenten, migranten en toeristen. Zij maken gebruik van het ov-systeem, maar kunnen soms niet alle informatie in het Engels (of een andere taal) vinden.” Deze reizigers zijn daarom niet goed op de hoogte van alle regels en voorwaarden, zoals de toeslagen. De onderzoekers spraken controleurs die veel toeristen zijn tegengekomen die niet goed geïnformeerd bleken en boos reageerden omdat ze wel hun best hebben gedaan zich in de regels te verdiepen.
De onderzoeken vinden dat de vervoerders meer en beter uitleg moeten geven. De apps van vervoerders kunnen volgens het onderzoek beter benut worden als informatiekanalen. Voor toeristen moet de informatie over het ov op de website visitholland.com worden uitgebreid en moet er op belangrijke plekken zoals Schiphol naar juiste en volledige informatie worden verwezen met een QR-code.
Meer controles
Naast de hogere boetes en betere informatievoorziening, is het opschroeven van de controles een misschien wel belangrijker middel tegen zwartrijden. Omdat dit vanwege de kosten en personeelsgebrek niet altijd mogelijk is, bevelen de onderzoekers aan om de resultaten van kaartcontroles bekend te maken zodat reizigers in ieder geval het idee krijgen dat de pakkans hoog is. Het onderzoek haalt daarbij het voorbeeld van Transport for London aan dat borden plaatst waarop staat hoeveel zwartrijders zijn beboet.
Het onderzoek is naar de Tweede Kamer gestuurd. Staatssecretaris Chris Jansen van openbaar vervoer noemt het een ’waardevol onderzoek omdat betalingsconflicten de grootste aanleiding vormen voor agressiviteit richting ov-personeel’.
(c) Treinreiziger.nl / Mark Koghee
Waarom was hier nu alweer een onderzoeksbureau voor nodig? Steek dat geld gewoon in het OV in plaats van in dit soort geldvernietigende kantoren.
De boetes zijn naar mijn mening al te hoog, zeker met hoe weinig inlevingsvermogen sommige controleurs hebben. Verhoog die pakkans! In plaats daarvan lijken we naar een principe te gaan waarbij de GVB in een jaar nog maar één reiziger controleert, en als die dan geen ticket gekocht heeft dan krijgt ie gewoon direct 10 000 euro boete ofzo.
Ik zou ook meer personeel willen zien op stations als Schiphol, en daarnaast ook duidelijkere borden richting de kaartautomaten. Ik weet van Amerikanen die ik ken dat ze daar al op het perron stonden voor ze überhaupt een plek gevonden hadden om te betalen. Nu kan dit natuurlijk ook erger geworden zijn door alle werkzaamheden daar. Ik zou ook de toeslag op Amsterdam-Rotterdam afschaffen zodra alle ICNG ingestroomd is (in 2037, op basis van huidige instroom vanuit Alstom).
Het OV heeft een imagoprobleem als primaire probleem. De klant vindt het te duur, te vies, te traag, te stom, te luid, te onvriendelijk. Dan moet je je oplossing niet zoeken in het verhogen van de boetes, maar in het verbeteren van de dienstverlening. Verlaag bijvoorbeeld eens de prijs van álle reizen ingecheckt tussen 9:00 en 14:00, alsmede ná 20:00 met bijvoorbeeld 20%, onafhankelijk van de kortingskaart. De NS wil spitsmijden voor hun voordeel, dan dan de prijs in dat tijdvak toch gewoon omlaag, onafhankelijk van of de spitsprijs omhoog moet? Immers, dat geeft nog een extra prijsprikkel om niet in de duurdere treinen te stappen.
De boetes zijn helemaal niet hoog in het OV. Sterker nog, voor mij mogen ze sowieso wel hoger. Het artikel geeft wel goede argumenten ervoor want 50 euro boete is uberhaupt niet zo veel. Vergelijk het maar met hoe hoog de boete is als je met je telefoon achter het stuur zit..
En goedkopere treinkaartjes gaat het voorlopig niet worden, reken daar maar niet op. Trouwens, je kunt relatief goedkoop reizen als je op het juiste moment reist en op tijd een treinkaartje koopt (NS Prijstijd Deal) of een abonnement aanschaffen als je vaker reist.
Wij Nederlanders zijn goed in het klagen maar weens eens eerlijk, we hebben best wel goed ov vergeleken met andere landen. Hoge frequentie, hogere dichtheid, etc. Mensen mogen op zich ook wel tevreden zijn met wat we hier hebben in plaats van te klagen dat het allemaal beter moet terwijl het op zich ook wel best goed is hier.
Dit is precies de reden waarom Nederland achteruit gaat.
(Wij Nederlanders zijn goed in het klagen maar weens eens eerlijk, we hebben best wel goed ov vergeleken met andere landen.)
Elke keer weer dit terwijl wij stil staan en niet vooruit gaan….
Probeer eens een oud busboekje uit de jaren 70 op de kop te tikken en vergelijk de frequenties toen met nu. Je zult schrikken hoe ver het OV achteruit is gekacheld.
Nou, die heb ik dus-had ooit als 10er de hobby die dingen te verzamelen-toen heel NL ze had voor een paar dubbeltjes. De ADV heeft een heel groot archief er vol met. Maarre: je stelling klopt dus van geen kanten-het busaanbod is in verhouding tegeswoordig, hoewel dat ietsepietsie minder als wellicht ooit, een enorm stuk beter/meer/luxer en jawel, ook pakken duurder als destijds.
Bvb AMS-Uithoorn: destijds, Maarse&Kroon-elk half uur.
Nu: Bus en GVB-tram 25
Of neem bvb de frequente en prima 300: Haarlem-Schiphol-Bijlmer/Bemre: bestond in feite in die jaren vrjwel geheel niet-was ook M&K vervoersgebied rond Amstelveen.
Fryslan/Friesland: destijds 5 bedrijven: NTM, NOF, Lab, LABO en ZWH-er zijn vergeleken met toen enkele minder gevraagde direkte verbindingen verdwenen, maar de hoofdlijnen rijden alle tenminste dubel zo vaak-destids was een uurdienst, weliswaar in een Leyland/Werkspoor met Conducteur voor de kaartverkoop, van spoordochter NTM al heel wat- en nu elke 20/30 min met zelfbediening
Dat heeft er niets mee te maken. “Gij zult niet zwart rijden!”
Die vergelijking van je is natuurlijk wat krom. Bellen achter het stuur is gevaarlijk, een onoplettende bestuurder kan mensenlevens kosten. Zwartrijden is alleen gevaarlijk voor de bankrekeing van de directeur van desbetreffend OV-bedrijf.
Mensen zoals uw horen geen toegang te hebben tot het internet
Trumpiaanse opmerking
Wat een onzin.
Boetes kunnen nooit hoog genoeg zijn. Zolang de regels maar gevolgd worden, zijn er geen zorgen over boetes. Moeten ze dan soms omlaag, zodat er nog meer zwart gereden kan worden? Wat mij betreft wordt die boete van 50 euro verhoogd naar 200 euro, niets mis mee.
En t dan raar vinden dat deHC in elkaar geslagen wordt,dan controleerd er geen HC meer
Onzin-alles is in verhouding. In vrij veel landen is bvb die boete zo geregeld dat hij bvb 20/25 of wat dan ook x de ritprijs is-of gaat hij steeds meer omhoog bij veelplegers. Ik meen dat ergens de ´boete´ is dat je het bedrag moet betalen van een jaarkaart en die dan ook krijgt daarvoor-zodat je een jaarlang het personeel er niet voor hoeft te pesten.
Vooral bij de 100en uitzonderingen en specifieke regels, zoals met overstap en wel/niet in de dure spitsuren in de trein, is het een groot puzzleveld waar vooral de niet fanatieke vervoershobbyist het vaak niet valt kwalijk te nemen dat er weer eens een regel is gemist. Lees bvb dat forum van NS eens met wat de mensen allemaal vragen-omdat ze het niet (zeker) weten.
Dan is dat DE-ticket-landelijke maandkaart voor <60€ al een enorme verbetering
Zolang het gemakkelijk is voor zwartrijders om achter anderen aan door poortjes te lopen en in de treinen er niet voldoende gecontroleerd wordt (zeker niet in het weekend), zal er te gemakkelijk zwart kunnen worden gereden. Punt van aandacht lijkt mij zo.
Dat is zeker ook een deel van het probleem, de pakkans is te laag en om één of andere reden is het niet verboden om zonder in- resp uit te checken door de poortjes te lopen. Of er staat nooit iemand bij die daar wel tegen op mag treden. Daarnaast zijn er nog heel veel stations zonder poortjes. En dat gaat niet beter worden want zowel bij de vernieuwing van Driebergen-Zeist als het helemaal nieuwe Ede-Wageningen heeft niemand eraan gedacht dat poortjes nodig zijn.
HC kan nog boetes geven? Zijn toch geen BOA meer? Of betreft het hier S&V? Bedenk me ineens, is het uitstel met boete verhoging wat nog kan? Overigens is met schoenen op de bank uit de boetehoek gehaald lijkt het zie de lijst huisregels op het treinbalcon.
De conclusies uit genoemd onderzoek zijn duidelijk.
Zorg ten eerste voor goede en actuele informatie welke makkelijk en vlot te vinden is.
Ander goed punt is dat overal en altijd de informatie ook in de engelse taal beschikbaar is.
Maak het reizen met het ov een stuk simpeler, bij aanvang reis inchecken en bij bereiken van bestemming uitchecken. Het mag niet uitmaken dat er is overgestapt en met welke vervoerders is gereisd, dat kunnen zij heel goed onderling prima regelen.
Zorg ervoor dat de treinen altijd schoon zijn, zowel van buiten als van binnen incl. de wc-ruimtes.
Pakkans zal fors moeten toenemen en boetes flink verhogen naar bijvoorbeeld €250 en bij niet -kunnen/willen- betalen zonder pardon de zaak direct overdragen aan de (spoorweg)politie.
“Het mag niet uitmaken dat er is overgestapt en met welke vervoerders is gereisd, dat kunnen zij heel goed onderling prima regelen”
Hoe dan als je veelal niet weet via welke route is gereisd?
Maakt dat wat uit? Je gaat in NL niet voor je lol ‘omrijden’. De meeste reizigers volgen sowieso blind het advies van de reisplanner op. Dat heet ‘een probleem maken’ van iets waar de reiziger niets mee van doen heeft.
> Maak het reizen met het ov een stuk simpeler
Dit. Dit is me echt al al die jaren een doorn in het oog. Het lijkt misschien simpel, maar voor wie bijvoorbeeld eens gaat uitzoeken of het wat goedkoper kan, welk abonnement nu precies nodig is enzovoorts, die mag naar het ziekenhuis voor de enorme hoofdpijn. Nog los van alle onterechte inchecks, defecte palen, geld terug bij vertraging etc.
Ik reis regelmatig met een regiovervoerder en hoeveel keren dat ik controleurs mensen hoorde aan te spreken dat ze verkeerd ingecheckt zijn en hoeveel mensen met verkeerde kaartjes in de trein zitten. Deze groep worden als zwartrijders gezien en dat vind ik uiterst dubieus.
Dit leert mij een ding. De tarifering van het OV is te ingewikkeld en zeker voor incidentele reizigers.
* Wat er moet gebeuren is een centrale check in en check uit voor alle vervoerders op het spoor, zodat mensen niet meer bij de verkeerde vervoerder in kunnen checken.
* Provinciale / regionale kortingsaanbiedingen zouden op alle RE/RS treinen in een provincie moeten gelden. Dit zou opgelost kunnen worden om alle sprinters onder te brengen bij regionale vervoers autoriteiten.
* Ook papieren aanbiedingen gaat het vaak fout en zeker als de aanbieding van de NS komt, zoals de jongerenkaart. Verder zouden aanbiedingen op de OV-chippas of bankpas gekoppeld moeten worden, waarmee gewoon in en uitgecheckt kan worden.
* Verder hoor je ten alle tijden met een bankpas de juiste tickets kunnen kopen en is de automaat kapot waardoor je geen fiets of hond ticket kunt kopen is niet de reiziger fout. Een reiziger hoeft geen smartphone te bezitten met financiele functies erop.
Dus voordat je boetes gaat verhogen zou je eerst de foutgevoeligheid van de tickets echt serieus moeten gaan aanpakken en zorgen dat de pakkans groter wordt. De kans dat je een conducteur of een service en veiligheidsmedewerker tegen komt moet echt aanzienlijk omhoog.
Boetes verhogen zie ik ergens als een zwaktebod, omdat de fundamentele problemen niet worden opgelost. Je wilt dat de reizigers met de juiste tickets en arrangementen aan boord van een OV vervoersmiddel gaan.
Zolang (voornamelijk) de NS er mee wegkomt dat het allemaal de schuld van de reiziger is, zal er weinig tot niets veranderen.
Wanneer de reiziger een fout maakt (al dan niet bewust) is er geen mogelijkheid meer om dit te herstellen.
Kijk naar de landen om ons heen, daar zijn veel meer mogelijkheden om bijvoorbeeld te betalen. Zijn regiokaarten (bijv NRW of VRR) makkelijk te verkrijgen en vaak ook relatief goedkoop.
Redeneer vanuit de reiziger en niet vanuit een systeem, dat is volgens mij ook de onderliggende conclusie van het rapport.
@Baardstaart: Ik zou het niet beter kunnen verwoorden. Bij de invoer van de OV-chipkaart was één van de voorwaarden dat de reiziger maar één keer in- en uitchecken moest. Dat is destijds door een staatsecretaris, op verzoek van NS en Arriva, komen te vervallen. Dat heeft in de afgelopen 10 jaar voor heel veel problemen gezorgd. Station Zutphen met 3 aanbieders is weel het trieste dieptepunt daarvan.
Over Zutphen kan ik nog wel het een en het ander zeggen…
Zutphen is idd het dieptepunt van het palenwoud. Het is voor sommige mensen echt onduidelijk. Er reed een tijdje geleden regelmatig een trein van Arriva Gelderland(de rode-witte trein) op de lijn van Zutphen naar Oldenzaal en er zijn diverse reizigers, die niet bij Blauwnet, maar bij Arriva hebben ingecheckt. Die hebben gewoon naar de trein gekeken en daarna ingecheckt. Dit is zo een typische fout die reizigers maken. Strikt gezien zijn het zwartrijders, terwijl ze de intentie hebben om de rit correct te betalen.
En nog steeds is er niets gedaan aan de palen ellende in Zutphen… Dit is nu zo een typisch voorbeeld van regionale onwil. Hoe slecht kan je zaken organiseren en de politieke incompetentie en provinciale bureaucratie op de nek van de reiziger gooien.
Toen de ov-chipkaart werd geïntroduceerd is duidelijk afgesproken dat op 1 kaart je kon reizen. Nadien hebben alle vervoerders kaarten in omloop gebracht die nèt iets anders waren. Zo krijg je vanzelf een bos aan diverse kaarten. Niet in Groningen een andere vervoerder met diverse kaarten dan in Limburg of Zeeland of Utrecht.
De bedoeling was dat iedereen overal op saldo tegen kilometertarief zou gaan reizen. Dat was super simpel.
De problemen zijn later ontstaan toen clubjes als Rover gingen eisen dat de wirwar aan nationale en regionale abonnementen moest blijven bestaan.
Een bijkomend probleem is dat NS nog steeds zonder enig overleg met de andere vervoerders de nationale treintarieven bepaalt. Daardoor is bijv. het probleem met de Jongerendagkaart ontstaan.
Wellicht is het goed om het beheer van alle palen en de verdeelsleutels van alle treinen onder te brengen bij de organisatie achter OV-Chip en OV-Pay. Uiteraard moet deze organisatie dan wel voor opgewassen zijn. Dan kan er met een paal gereisd worden en provinciale arrangementen meteen opgenomen worden als je tussen 2 provinciale plaatsen rijdt. Provinciale arrangementen zouden op alle RE/RS/Sprinters/Sneltreinen moeten gelden en de maat is de incheck en de uitcheck station in de desbetreffende vervoersregio/provincie. Ga je buiten de provincie/vervoersregio dan wordt rekent men automatisch op het laatste provincie / overstap station het provinciale tarief af en daarna de normale kosten, volgens de meest logische route.
Gewoon een kaart waar alles opstaat en in het poortjes gelezen wordt voor welk tarief je reist. Dat gaat van jouw salso af.
Nee, het probleem was en is de NS.
De NS wil tot op de cent nauwkeurig het geld van een gedeelde rit ontvangen, vandaar het omchecken.
Rover begon op de rem de rem te trappen omdat de NS alle kaartjes begon af te schaffen en alleen nog maar enkele reizen wilde verkopen. Al dan niet met 40% korting. Dankzij een Rover bestaan er nog Abo’s en andere goedkopere kaartjes.
Er staan best wat goede zaken i het rapport. Kom nu eindelijk eens met een eenvoudige eenduidige tariefstructuur voor het hele OV en verwijder het incheckwoud. Een andere suggestie zou kunnen zijn om als ritprijs bij boete de ritprijs te nemen vanaf het station waar de trein gestart is. Dan heeft men niet meer slim te kiezen. Dat de prijs-kwaliteit verhouding ver te zoeken is weten we allemaal.
Beetje gek dat de vervoerders dit zelf niet wisten.
Hebben ze daar geen werkoverleg of zo?
Alles uit dat rapport is nix nieuws en wordt al 10tallen jaren zo op de verkeersacademie-waar de gestudeerden in dat vak hun opleiding doen, gedoceerd. Er zijn enkele specifieke aandachtspuntjes voor het ingewikkelde NL systeem-wat als ik me goed herinner destijds juist op aandrang van die voor de opbrengst verantwoordelijke bedrijven toen zo is ingesteld omdat ze daarvoor de bij velen nog vast wel bekende blauwe/roze strippenkaart op grond van schattingen en wat globale tellingen hun portie eruit kregen toebedeeld. ER zal dus vast wel destijds een op de bedrijven gerichte minister zijn geweest die goedkeuring gaf-was dat niet wellicht nog die Neelie Kroes? Elk problem heeft in de praktijk dus vaak een verklaarbare reden van daarvoor.
Soms is het in de polletiek juist nodig dat al lang bekende ´feiten´ nog eens door een quasi buitenstaander als geheel nieuw worden gepresenteerd.
TLDR: Het onderzoeksbureau geeft zelf al voldoende reden aan om te beconcluceren dat het OV gewoon veel te duur is, onbetaalbaar voor velen (en derhalve ook niet openbaar meer), maar komt op de een of andere manier toch tot de conclusie dat boetes omhoog moeten in plaats van – veel logischer – de ritprijzen omlaag
Het is niet alleen te duur maar ook onnodig ingewikkeld. Waarschijnlijk mogen ze waarschijnlijk niet hardop zeggen dat het systeem anders moet, dus komt er dit uitlopen:
Gewoon volgens het boekje van de VVD de boete verhogen naar een schamelijke €230.
Dan is het zo afgelopen met die mensen die zonder kaartje reizen.