“NS informeert gedupeerde Nightjet-reizigers verkeerd tijdens DB-staking”
24 aug 2021 16:35
Honderden nachttreinreizigers hebben de afgelopen dagen niet kunnen vertrekken door een staking bij Deutsche Bahn. Wanneer gedupeerde reizigers vanwege de staking overdag willen reizen, adviseert NS reizigers hun Nightjet-treinticket te annuleren en een nieuw treinkaartje te kopen. Daardoor krijgen reizigers te maken met hoge kosten. Niet terecht, stellen verschillende experts tegenover Treinreiziger.nl.
Eerstvolgende mogelijkheid
“Reizigers hebben bij een verwachte vertraging van meer dan zestig minuten recht op een gelijkwaardig alternatief” legt Elmer van Buuren namens Train2EU uit. Hij wijst daarmee op de Europese verordening 1371/2007. Die regeling geeft reizigers drie keuzes: annuleren, uitstellen naar een andere datum of reizen met de eerstvolgende mogelijkheid onder vergelijkbare vervoersomstandigheden.
De vraag is echter of een dagtrein een gelijkwaardige reismogelijkheid is voor een nachttrein. Rian van der Borgt van Rover vindt van wel. Anders zou het zijn als de reiziger zou kiezen voor een hele andere modaliteit, zoals het vliegtuig. “De Belgische toezichthouder heeft in een geschil eerder bepaald dat er bij vergelijkbare vervoersomstandigheden gekeken moet worden naar comfort van de reis, zoals het aantal overstaps en de totale reistijd” legt Van der Borgt uit.
Van der Borgt wijst er ook op dat ÖBB tijdens de staking van twee weken geleden reizigers overdag heeft laten reizen, zonder hen een nieuw ticket te laten kopen. NS zou dat voorbeeld moeten volgen, vinden de experts. Rover en Train2EU roepen NS op om alsnog de Europese verordening te volgen en te zorgen dat reizigers zonder extra kosten een alternatief krijgen aangeboden.
NS: reizigersrechten wél gerespecteerd
De NS bestrijdt dat de reizigersrechten niet worden nageleefd. Volgens het spoorbedrijf is de dagtrein echter geen gelijkwaardig alternatief voor de nachttrein. “Daar nog eens bovenop is het goed te weten dat bij deze staking slechts 20-30% van de dagtreinen rijdt. Dus de kans dat je een plekje vindt op een dagtrein is niet vanzelfsprekend” reageert NS-woordvoerder Carola Belderbos.
De vervoerder benadrukt de opties die klanten wél krijgen: kosteloos annuleren, omboeken, of wachten op de eerste mogelijkheid om te reizen met de Nightjet. “In dit geval zal NS in overeenstemming met de Passenger Rights Regulation (PRR) de reiziger hotelovernachting(en) aanbieden” legt Belderbos uit. Omdat de nachttrein meerdere dagen volgeboekt is, kan het zijn dat reizigers lang moeten wachten.
Passenger Rights Regulation is de Engelse benaming voor reizigersrechtenverordening.
Agreement on Journey Continuation
Rover en Train2EU zijn echter niet overtuigd dat NS daarmee voldoende invulling geeft aan de Europese verordening. Van Buuren: “Er is helemaal geen definitie van wat gelijkwaardig vervoer is in het kader van de PRR. De spoorwegmaatschappijen leggen dat zo smal mogelijk uit, maar dat is hun eigen keuze.”
Hij wijst bovendien op de Agreement on Journey Continuation, een niet openbare afspraak tussen vervoerders om een reiziger in problemen te helpen. Van Buuren: “Die regeling is bedoeld om ervoor te zorgen dat de reiziger ondanks een ontregeling toch zijn eindbestemming haalt.” Maar volgens NS is de Agreement on Journey Continuation alleen bedoeld als een reiziger strandt tussen twee aansluitende treinen waarbij de reiziger reist met verschillende tickets. Van Buuren: “Daarmee wordt geen recht gedaan aan het doel van deze regeling. Bovendien: een annulering van de Nightjet is ook een tussen twee treinen onderbroken reis voor een reiziger die bijvoorbeeld van Woerden naar Wenen reist.”
Hoge kosten
Een reiziger die het NS-advies opvolgt kan te maken krijgen met hoge kosten: als hij zijn ticket annuleert, zijn eventuele extra verblijfskosten door de staking voor hem zelf. Ook een vergoeding vanwege vertraging door de staking kan hij vergeten. Bovendien moet hij lastminute de volle prijs betalen voor een nieuw ticket voor de dagtrein.
Van Buuren wijst erop dat ondanks dat slechts een kwart van de langeafstandstreinen tijdens de staking rijdt, deze niet allemaal vol zitten. “Bovendien is reserveren niet verplicht. NS zou de reiziger zelf de keuze moeten bieden om ofwel overdag te reizen, met kans op het niet hebben van een zitplek, ofwel te annuleren, of mee te gaan met een andere Nightjet.”
Fatsoen
Voorman Rikus Spithorst van de Maatschappij Voor Beter OV trekt de discussie los van de formele reizigersrechten. “Het gaat ook om fatsoen. Als een reiziger betaald heeft voor een dienst, heeft hij daar recht op. Als deze toch niet aangeboden kan worden, moet er een alternatief geboden worden” reageert Spithorst. Als het gaat om eventuele compensatie bij vertraging, vindt de vereniging dat NS daarvoor niet hoeft te compenseren. “NS kan er ook niets aan doen dat de Duitsers staken. Belangrijk is wel dat de reiziger naar zijn bestemming kan reizen.”
Ik vrees dat de gemiddelde NightJet reiziger een dagverbinding waarbij hij drie moet overstappen en daarbij ter risico loopt uren te moeten wachten ook geen gelijkwaardig alternatief vindt. Daarmee is het toch een wat academische discussie.
Niet eens. Mensen zullen bij voorkeur afzien van de reis en of die verplaatsen. Niet altijd is dat mogelijk. En zeker als je al in het buitenland bent, wil je terug.
Je doet nu hetzelfde als de spoorwegen: beslissen wat de gestrande reizigers al dan niet hebben te willen. Je moet ze gewoon zelf de keuze geven, zoals ÖBB blijkbaar zelf wel doet (of in ieder geval bij de vorige staking deed).
Dat omboeken deed de NS bij de staking 2 weken geleden ook al. “Onze” nightjet vanuit Innsbruck van 12 aug viel uit. Wij zijn toen door een medewerker van NS international omgeboekt naar vrijdag 13 augustus overdag (met overstappen in Muenchen/Mannheim en Frankfurt)
Dat is hoe het hoort. NS zei nu in elk geval op de website iets anders en bevestigd hier dat beleid.
NS int de ca 7 miljoen euro subsidie maar wat graag.
Maar het (1x per dag) rijden van een internationale nachttrein blijkt dus wat gecompliceerder dan het heen en weer pendelen overdag, waardoor de reizigers weer niet op 1 2 3 staan
Ja, dat vind ik ook het perverse. Wel samenspannen met de overheid om tussen de regels en wetten door een manier te vinden om onderhands een subsidie voor de te verwachten verliezen te kunnen claimen, maar vervolgens je reizigers in de kou laten staan als niet geleverd kan worden waar zij redelijkerwijs recht op hebben.
Enerzijds wordt er geld geïnvesteerd in reclame voor de nachttrein, maar als reizigers eenmaal op reis willen, worden ze getrakteerd op grote vertragingen of uitval. En dan wordt het door NS blijkbaar niet eens goed opgelost.
Als je als reiziger bij uitval van de nachttrein zelf stelt dat je de treinreis overdag een goed alternatief vindt, dan hoort NS dat gewoon te faciliteren.
“Maar het (1x per dag) rijden van een internationale nachttrein blijkt dus wat gecompliceerder dan het heen en weer pendelen overdag”
Maar dat de machinisten in Duitsland staken kan de NS weinig aan doen hè? Laat uiteraard niet onverlet dat ze wel voor een acceptabele oplossing moeten zorgen en dat doen ze nu niet…
Ik heb nog steeds 0% vergoeding ontvangen van mijn 240 euro ticket van een paar weken geleden, kwa prijs is de vervangende trein nog niet eens voor de helft de prijs waard aangezien ik een privé coupe met bed en badkamer had, en in de plaats daarvan in een drukke 2de klas stoel heb moeten zitten zonder consumpties en rust terwijl ik aan het herstellen was van een ziekte.
Als je pas de volgende dag gereisd hebt, dan heb je recht op een compensatie van 50% van de totale reissom, aangezien je meer dan 2 uur vertraging had. Die compensatie moet je aanvragen daar waar je je ticket hebt gekocht. Binnen een maand na je aanvraag moet je een reactie (of terugbetaling) krijgen.
Het probleem is dat de Europese verordening op dit punt niet in het voordeel van de reiziger werkt: er zit een uitzonderingsclausule in die stelt dat de inspanningsverplichting van het spoorbedrijf vervalt als er sprake is van overmacht. Stakingen van personeel worden geinterpreteerd als overmacht, althans zo leggen de meeste spoorbedrijven het uit (en tot nu toe met juridisch succes).
Ik heb drie jaar geleden een soortgelijk conflict gehad met NS international en Thalys. Mijn trein naar Lille viel uit door een staking en NS bood mij een andere trein naar Lille aan, maar wel met flinke bijbetaling. Pas na tussenkomst van het OV-Loket heb ik het geld teruggekregen omdat ik kon aantonen dat er 1) geen staking was op de dag van mijn reis en 2) de trein in werkelijkheid uitviel doordat Thalys achterliep op haar onderhoudsrooster ivm eerdere stakingen. M.a.w. spoorwegbedrijven lijken soms ook nog eens graag te verwijzen naar fictieve stakingen om zo onder de verplichtingen van reizigersrechten uit te kunnen komen….
Kortom, er zijn nog wel wat verbeterstappen nodig voordat de reizigersrechten in de trein zijn gelijk getrokken met de luchtvaart….
Het is een misvatting dat in de EU-verordening zou staan dat bij overmacht de inspanningsverplichting van het spoorbedrijf zou vervallen.
De artikelen over vertragingen/gemiste aansluitingen, compensatie en bijstand (16, 17 en 18) gelden ook bij overmacht. Het Europese Hof van Justitie heeft daar al eens een uitspraak over gedaan.
Als de reis nog niet is aangevangen hoeft het spoorbedrijf alleen maar aan te bieden: 1) of om het ticket te restitueren of 2) of om een vergelijkbare reisoptie op een latere instantie aan te bieden (dan wel de eerste optie mogelijk, of een latere optie naar voorkeur van de klant). NS en OBB doen dit volgens de letter van de wet, en zijn behoudens de regulering ook niet verplicht om reizigers met dagtreinen van een concurrent (DB) te laten reizen. En als het ticket is gerestitueerd of een andere reisoptie is aangeboden (artikel 16) vervalt de plicht om een vertragingscompensatie (artikel 17) uit te keren.
Overigens zie ik nu dat bij de laatste herziening van de reizigersrechten de optie om een staking als force majeure aan te merken expliciet is komen te vervallen. Dat is in ieder geval goed nieuws, maar is eigenlijk alleen relevant als je al onderweg bent en niet verder kunt, en als je tijdens je reis maar met 1 spoorwegbedrijf te maken hebt.
De huidige verordening sluit een vervangende verbinding met andere vervoerders helemaal niet uit. Het is, zoals in het artikel staat, de keuze van de vervoerders zelf om dat zo te interpreteren. Een uitspraak van een rechter hierover is me helaas niet bekend en dat is waarschijnlijk de enige manier om de spoorwegen zich anders te laten gedragen.
ÖBB bood overigens wel degelijk vervangend vervoer overdag aan en het is dan op zijn minst vreemd dat NS zegt de reizigers in de andere richting anders te behandelen.
In de nieuwe versie van de verordening is inderdaad e.e.a. over overmacht opgenomen. Dat is echter alleen relevant voor compensatie bij vertraging. De rechten bij gemiste aansluitingen en stranden (bijstand) blijven onder alle omstandigheden bestaan, net zoals nu.