OV-poortjes op alle grote stations sluiten dit jaar

Nog dit najaar wil de NS de toegangspoortjes op stations in de grootste steden in gebruik nemen. Op Amsterdam Centraal is deze week een test. Van donderdag tot en met zaterdag is het station de hele dag alleen toegankelijk met een ov-chipkaart, waarmee reizigers de poortjes kunnen openen. Als de proef goed verloopt, wordt het systeem snel definitief ingevoerd.

Ook de ov-chipkaartpoortjes van Utrecht en Den Haag zullen dit jaar nog sluiten. Op de stations van Nijmegen, Boxtel en Hoogeveen zijn de poortjes al eerder dit jaar dicht gegaan. Van de vier grootste stations heeft tot nog toe alleen Rotterdam Centraal de poortjes op het station gesloten. In Amsterdam is wel al ervaring opgedaan in de nachtelijke uren; tussen 23.15 uur en 07.00 uur zijn de poortjes daar al in gebruik.

Utrecht Centraal
Eerder zijn er ook proeven geweest bij andere stations met het sluiten van de poortjes. Bijvoorbeeld in april dit jaar op Utrecht Centraal. Het Algemeen Dagblad schreef toen destijds dat het spoorbedrijf op de eerste dag van die proef werd overspoeld met vragen. “Vooral mensen die de stationshal gebruiken als doorsteek, voelen zich overvallen nu de poortjes gesloten zijn” schreef die krant toen. Doorsteken van hoog Catharijne naar de jaarbeurs is trouwens als de poortjes gesloten zijn nog steeds mogelijk. Iemand zonder ov-chipkaart moet dan buitenom via de promenade lopen. Die loopt parallel aan de stationshal.

Uitzwaaien
Iemand uitzwaaien op het perron, of even het station binnenlopen om bij een winkel iets te kopen, blijft mogelijk voor mensen met een ov-chipkaart. Wie genoeg saldo op zijn chipkaart heeft staan, kan naar binnen lopen en binnen een uur kosteloos weer uitchecken. Normaal gesproken hebben reizigers minimaal 20 euro saldo nodig, wie een abonnement heeft op met korting reist heeft 10 euro saldo nodig. Op Amsterdam Centraal zijn diverse horecazaken aan het eerste perron nog vanuit de centrale hal bereikbaar, dus zonder in te checken.

Voordelen
Als de poortjes in de grote steden in gebruik zijn genomen, moet ruim 90 procent van de treinreizigers een poortje passeren. Volgens de NS is dat goed voor de veiligheid. “Rond stations waar de poortjes gesloten zijn, zien we minder zwartrijders, de belangrijkste aanleiding voor agressie, en een verhoogd veiligheidsgevoel bij reizigers”, stelt commercieel directeur Hans Peters. Op stations met gesloten poortjes geeft 89% van de reizigers aan zich veilig te voelen. Op stations zonder poortjes is dit 79%. Nog een voordeel is volgens Peters dat reizigers die door een poortje moeten niet vergeten in- of uit te checken.

Paaltjes
Alhoewel de poortjes op de grootste stations straks gesloten zullen zijn, ontbreken er ov-chipkaartpoortjes bij de kleinere en een aantal middelgrote stations. Bij die stations staan er paaltjes om in- en uit te checken. Dat zijn verreweg de meeste stations in Nederland. NS maakte eerder bekend dat slechts op 82 van de circa 400 stations poortjes komen. Doordat de meeste grote stations en op een aantal middelgrote stations de poortjes gesloten worden, zullen toch de meeste reizigers (90%) tijden hun reis minimaal één gesloten poortje tegen komen.

Den Haag Centraal
Dat al dit jaar alle poortjes op de grote stations gesloten worden, is een meevaller. In 2015 werd gemeld dat de poortjes op Den Haag Centraal op z’n vroegst in 2019 gesloten konden worden. “Omdat we willen dat de stationshal in Den Haag vrij toegankelijk blijft, komen de poortjes bij de perrons. Maar daarvoor moet ruimte worden gemaakt”, legde het spoorbedrijf destijds uit. Reizigers kunnen nu maar vanaf één kant de perrons verlaten. Weinig poortjes zullen daarom zorgen voor opstoppingen als bijvoorbeeld een Intercity leegloopt. “De oplossing is perrons opschuiven en langer maken zodat mensen verspreid weg kunnen.” Dat zou in 2019 gebeuren, maar dit jaar maakte NS bekend dat de poortjes toch al eerder dicht gaan. NS verwacht inmiddels niet meer dat de smalle perrons tot opstoppingen bij de poortjes zullen leiden. “Er is onderzoek gedaan en hierbij is ook gekeken naar de situatie op andere stations. Ook als er twee intercity’s tegelijk aankomen leidt tot nooit echt tot opstopping” aldus het spoorbedrijf eerder tegenover het AD.

E-ticket
Wie geen ov-chipkaart heeft kan overigens nog steeds met de trein reizen. Treinreizigers kunnen op het station bijvoorbeeld een éénmalig treinkaartje kopen. Dat wordt geleverd op een wegwerp chipkaart, die alleen voor betreffende reis bruikbaar is. Daarnaast is het mogelijk om een e-ticket te kopen. Dat is een euro voordeliger dan op het station. Het e-ticket (voltarief) hoeft tegenwoordig niet meer uitgeprint te worden. Tonen op de smartphone is al voldoende. Dat geldt nog niet voor alle actietreinkaartjes die als e-ticket worden geleverd.

(c) ANP / Treinreiziger.nl