Gratis ov, goede zaak, zou je zeggen. Wil je een ijsje van drie euro, wil je een ijsje met twintig procent korting of wil je een gratis ijsje? Als je dat laatste kiest, laat je iemand anders betalen. Het ijs komt niet uit de lucht vallen (soms wel, maar helaas niet met chocoladesmaak), de koeling moet betaald worden en de ijscoboer wil ook ergens van leven.
Dit is een column van Karolien van Wijk.
Datzelfde geldt voor ov. In 2024 werd al eens becijferd dat gratis ov 2,5 tot vier miljard euro zou kosten. Hoe nobel het ook klinkt, de groep die ervan profiteert is eigenlijk vrij klein. Ik profiteer ervan, omdat ik op kruipafstand van een ov-knooppunt in de Randstad woon waar om de haverklap bussen en treinen naar allerlei zinnige bestemming vertrekken. Het ov is zelfs zo goed dat ik geen auto nodig heb. De andere kant van het verhaal is dat ik een prima baan heb en mijn ov-reizen best zelf kan betalen.
De mensen die wel van gratis ov profiteren hebben een kleinere portemonnee dan ik. Maar, die groep profiteert lang niet altijd. Van de bijstandsmoeder in een klein plattelandsdorp zonder busverbinding tot de schoonmaker die een half uur voor de eerste tram vertrekt op zijn werk moet zijn, ze hebben niets aan gratis ov omdat het ov er simpelweg niet is.
Toch loopt de discussie over gratis ov al langer dan ik de ov-sector volg. Recent haalde de Goede Zaak (link) ruim 58 duizend handtekeningen op met een burgerinitiatief voor gratis en toegankelijk ov.
De uitkomst laat zich raden: de boel kwam in de Tweede Kamer terecht en die stemde tegen. Wel gingen er stemmen op om ov voor doelgroepen gratis te maken. In veel gemeenten wordt daar al mee geëxperimenteerd, wat tot een lappendeken aan regeltjes en cadeautjes lijdt. In de ene gemeente mogen minima gratis mee met de bus, in de andere gemeente kinderen onder de twaalf, en alleen in het weekend. Er is vast ook een gemeente met gratis ov speciaal voor alleenstaande ouders met minimaal drie kinderen, een hond van minstens dertig kilo en baan op minstens 25 kilometer afstand, gemeten over de weg. Het is allemaal reuzegoed bedoeld, maar ik raak er in elk geval een beetje van in de war.
Voorlopig wordt het ov dus in elk geval niet gratis, zelfs niet voor doelgroepen, tenzij je tot de juiste doelgroep in de juiste gemeente hoort. Sterker nog, we konden weleens allemaal meer gaan betalen. Het kabinet wil 335 miljoen euro bezuinigen op ov. Dat maakt het ov niet gratis, maar duurder en bovendien schaarser, want er zal opnieuw in lijnen gesneden moeten worden. Niks geen gratis ijsje, zelfs geen ijsje van drie euro, maar je lapt voortaan vier euro. En het chocolade-ijs is voorlopig op.
Treinreiziger.nl heeft de ambitie vaker opinieartikelen / columns te plaatsen.
This post was last modified on 15 april 2025 17:39
De NS meldt dat de problemen op de Zeeuwse Lijn achter de rug zijn. Sinds…
De nieuwe Lelylijn tussen de Randstad en Groningen moet er voor 2050 liggen. Hoewel er…
Een prijsstijging van treinkaartjes boven de 10 procent blijft onacceptabel voor staatssecretaris Chris Jansen van…
Vanaf 28 mei 2025 rijden de nieuwe generatie Nightjet-treinen vanaf Amsterdam naar Wenen en Innsbruck.…
Eind mei gaan werkzaamheden voor twee grote stremmingen zorgen. Op 24 en 25 mei rijden…
Al het treinverkeer van en naar Roosendaal is woensdagmiddag stilgelegd nadat er brand was uitgebroken…