Basisdienstregeling bij stakingen juridisch (bijna) niet haalbaar – ministerie kijkt naar vrijwillige optie
16 jul 2025 11:41
Een basisdienstregeling voor het spoor bij stakingen is juridisch vrijwel onhaalbaar. Dit antwoordt demissionair staatssecretaris Thierry Aartsen (VVD) van openbaar vervoer op schriftelijke vragen van Tweede Kamerlid Hester Veltman (VVD). In plaats van een verplichte basisdienstregeling wil Aartsen kijken naar de opties voor een vrijwillige variant.
Veltman wilde van Aartsen weten of het mogelijk is om een basisdienstregeling verplicht te stellen bij stakingen. Volgens Aartsen hebben werknemers een, in een Europees verdrag vastgelegd, recht op staken. Het verplicht stellen van een basisdienstregeling zou betekenen dat een deel van het personeel verplicht wordt af te zien van dit stakingsrecht. Aartsen noemt dat ’juridisch en praktisch een heel vergaande stap’. “Het stakingsrecht maakt een interventie in de uitoefening hiervan een complexe afweging.”
Wel gesprek met NS over dienstregeling
Aartsen zei onlangs al in de Tweede Kamer dat hij met de NS wil gaan praten over een vrijwillige basisdienstregeling. “Gezien het minder vergaande karakter, geniet deze aanpak mijn voorkeur, waarbij het belang van de reiziger nadrukkelijk wordt meegenomen. Tegelijkertijd moet worden onderkend dat dergelijke afspraken niet afdwingbaar zijn, en dat vakbonden mogelijk terughoudend zullen zijn indien zij dergelijke afspraken als een beperking van de effectiviteit van het stakingsmiddel beschouwen.”
Kijken naar andere landen
In andere landen, zoals België, rijden de treinen tijdens spoorstakingen wel volgens een alternatieve dienstregeling. Aartsen schrijft dat hij met interesse kijkt naar de voorbeelden uit andere Europese landen. De staatssecretaris wil van die ervaringen leren en ook die voorbeelden wil hij voorleggen aan de NS. “Tegelijkertijd verschillen juridische kaders, arbeidsverhoudingen en de organisatie van het spoor per land, waardoor die voorbeelden niet zonder meer toepasbaar zijn op de Nederlandse situatie.”
Vragen over de economische gevolgen van de vier stakingen bij NS in juni kon Aartsen niet beantwoorden omdat die ’lastig exact te kwantificeren zijn’. Het is volgens de staatssecretaris niet mogelijk een bedrag te noemen en ook het aantal mensen dat getroffen is, is niet vast te stellen.
Nog steeds stakingsdreiging
In juni waren er vier stakingsdagen bij NS, twee keer reden er daardoor in het hele land geen treinen van NS. Bonden FNV en VVMC dreigen momenteel opnieuw met stakingen als NS niet met een beter loonbod komt.
(c) Treinreiziger.nl
Bedankt voor het informatieve artikel.
Treinreiziger jullie verdienen een gratis dagkaart voor jullie informatieve berichtgeving.
De “basisdienstregeling in Belgie” bestaat waarschijnlijk niet eens en zal wel weer een luchtballon zijn ivm de aanstaande verkiezingen. Vandaar ook dat de minister geen mogelijkheden ziet.
Googlen op “basisdienstregeling Belgie” levert geen enkel bruikbaar resultaat op bij de eerste vijftig resultaten. (wellicht heet het daar anders)
Wel gevionden dat er in april in Belgie is gestaakt dus een gekeken wat er dan gebeurd. Dat is heel wat anders dan een basisdienstregeling. Ook in het NMBS bericht wordt nergens gesproken dat er sprake is van het instellen van een zeg maar “basisdienstregeling plus” met behulp van het beschikbare personeel.
Hier eerste deel van de tekst op de NMBS website: Spoorstaking – alternatieve treindienst dinsdag 15 april: 7 op de 10 IC-treinen rijden
13 april 2025
Door de stakingsactie aangekondigd door vijf vakbondsorganisaties tegen bepaalde maatregelen uit het regeerakkoord zullen er vanaf maandag 14 april om 22 uur tot en met dinsdag 15 april minder treinen rijden. Op basis van het personeel dat heeft aangegeven te zullen werken, is een alternatieve treindienst uitgewerkt. Deze zal vanaf maandagochtend te raadplegen zijn via de online reisplanner van NMBS.
https://press.nmbs.be/spoorstaking-alternatieve-treindienst-dinsdag-15-april-7-op-de-10-ic-treinen-rijden
Dit riekt niet eens naar iets dat op een verplichte basisdienstregeling lijkt.
De NMBS makt gewoon een andere keuze dan de NS. Personeel dat vooraf aangeeft te willen werken wordt ingepland. Daarbij ontstaat een dienstregeling waarbij je als reiziger zelf maar op moet zoeken of er een trein rijdt.
In Nederland lijkt me gezien het grote aantal vakbondsleden dit nauwelijks een optie. Helemaal als we naar afgelopen stakingen kijken waarbij wel werkend personeel soms op het laatste moment weigert met een klaar staande trein te rijden omdat die “besmet” is.
Nog geen halve minuut zoeken:
https://etaamb.openjustice.be/nl/wet-van-29-november-2017_n2017040982.html
Goed gevonden.
Ik heb het even doorgelezen en er is dus helemaal geen sprake van een verplichte basisdienstregeling:
§ 4. Er wordt enkel in een aangepast vervoersaanbod volgens een van de vervoersplannen bepaald in paragraaf 2, derde lid, van dit artikel voorzien indien de ondernemingen over een voldoende aantal personeelsleden in elk van de voornoemde beroepscategorieën beschikken.
Verdiep je eerst in de wetgeving in België in plaats van in het wilde weg maar wat te typen.
Wat wel een punt is dat de stakingswet in Nederland het begrip “besmet werk” kent en dat is verder nergens in Europa. In andere landen mogen bv. stakers vervangen worden door inhuurkrachten.
Dat wetsartikel geldt inderdaad voor inhuurkrachten, maar niet voor de inzet van werknemers die niet staken. Wat daar in de weg staat is niet de wet, maar de CAO van zowel NS als Prorail waarin staat dat niet-stakende werknemers niet verplicht mogen worden om taken van stakende collega’s over te nemen. Dus als de machinist van de ene trein en de conducteur van de andere trein staken kan nu geen van beide treinen rijden.
Gewoon eens per uur per route een sprinter tussen de overstapstations. Klaar is klara.
Heeft België het genoemde Europese verdrag dan niet geratificeerd? – Anders is dat verdrag blijkbaar geen onoverkomelijk obstakel.
Heeft belgië ook, Italië ook trouwens, die hebben bij stakingen dat treinen in de spits verplicht meoten rijden (in mindere mate dan normaal maar toch).
In beide landen gaat een minimale basisdienst voor het OV wettelijk boven het stakingsrecht net als in Nederland bijv. bij de zorg, politie en brandweer.
Natuurlijk van onze pro-auto minster Aartsen heb je geen moer te verwachten als het om een basis dienstregeling gaat. Hij heeft nog 0,00000 voor het OV in Nederland gedaan. Op basis van vrijwilligheid gaat het met de en dito proauto spoorbonden niet gebeuren.
De diezelfde proauto spoorbonden dreigen het spoor weer plat te leggen. Rijbewijsloos Nederland kijkt langzamerhand reikhalzend uit naar de eerste volledig zelfstandig rijdende auto, die je zonder rijbewijs mag rijden opdat je weer zelfstandig zonder te bedelen bij je familie en buren weer zelfstandig weg kan en geen last hebt van een minister die het OV onbruikbaar en duur wilt maken en de vakbonden, die uit zijn om alles te saboteren.
En dat Nederland onbereikbaar wordt door de vele auto’s kan je niet de burger verwijten, maar de politiek zelf, die letterlijk geen zak doet voor het openbaar vervoer.
Vind je het gek dat de politiek het OV in zijn eigen vet laat gaar smoren als het personeel er permanent een zootje van maakt?
Eerlijk gezegd niet echt, maar er zijn wel mensen echt afhankelijk van het OV voor hun vervoer. En hoe bekwaam of onbekwaam een directeur van de NS is, maar die krijgt deze stroperige organisatie ook niet veranderd. Daarom ben ik zelf voorstander om alles onder te brengen bij de provincies / vervoersautoriteiten en aan te besteden.
Bedenk eens hoe druk die treinen gaan worden die dan wel rijden….
Nou, als er nog lang gestaakt wordt zijn er straks nauwelijks nog reizigers over.
Is hier in België helemaal niet zo. Op stakingsdagen is het meestal extreem rustig, vaak om de omliggende dagen wel extreem druk zowel op het spoor als op de weg. De reden is simpel: vaak wordt er elders ook gestaakt en/of raken bijvoorbeeld onderwijzers niet op school. Daardoor zijn veel ouders met kinderen gedwongen een vrije dag te nemen of thuis te werken. En die dag op kantoor halen ze dan weer in, met extreem drukke treinen op een maandag of vrijdag tot gevolg.
Toch tijd om het de rechter gewoon eens te laten toetsen. Zo is de sprinter rondom Schiphol tijdens stakingen er ook gekomen… Dus hoezo het kan niet?!
Dat zullen dan de reizigers moeten doen als gedupeerden.
Dat willen de vakbonden niet want die zijn de baas bij de NS en niet Wouter Koolmees met name de FNV en de VVMC welke leden hebben het loonbod afgewezen? die van de arrogante FNV en VVMC er is een goed loonbod door de NS aangeboden maar nee zij willen nog meer voor niets te doen sommige conducteurs uitgesloten door lekker in de 1e klas te zitten of in de machinisten cabine ze kunnen een voorbeeld nemen aan de DB daar worden de kaartjes wel gecontroleerd en daar loopt de conducteur wel door de trein in tegenstelling tot de NS!
Ya? Oh ya? Oh……
Acties waardoor er minder of helwgeen trein en ander ov rijden moeten worden verboden. Iedereen heeft recht op vervoer ook mensen zonder rijbewijs en zonder alternatieven. Recht om je zelf te kunnen vervoeren / verplaatsen moet een basisrecht worden boven het belang van medewerkers.