Spoorlijn Groningen – Leeuwarden
09 okt 2009 14:13
De spoorlijn Groningen – Leeuwarden bestaat sinds 1 juni 1866. De spoorlijn maakte in het verleden deeluit van de staatslijn B, die liep van Harlingen tot Nieuweschans. De spoorlijn Groningen – Leeuwarden heeft een lengte van 54 kilometer.
De spoorlijn Groningen – Leeuwarden is een decentrale spoorlijn, dat wil zeggen dat de spoorlijn niet valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van verkeer en waterstaat, maar valt onder een decentrale overheid. In dit geval de provincie Groningen en Friesland. De vervoersconcessie is in handen van Arriva. Daarmee heeft Arriva het alleen recht om op de lijn treinen te laten rijden.
Spoorlijn
De spoorlijn is geheel enkelsporig aangelegd en is niet geëlektrificeerd. Echter, later is besloten om het spoor te verdubbelen. Toen bleek dat verdubbelen over de gehele lengte erg kostbaar was, is alleen het deel Grijskerk – Veenwoude verdubbeld (circa 30 kilometer). Op dit deel van de lijn geldt een maximum snelheid van 140 kilometer per uur. De spoorlijn Groningen – Leeuwarden is beveiligd met ATB-NG.
Dienstregeling
Tussen Groningen en Leeuwarden rijden twee stoptreinen per uur. Daarnaast rijdt er één sneltrein per uur. Arriva voert de dienstregeling uit met de Spurt treinen. Op de lijn is er beperkt goederenvervoer dat tot capaciteitsproblemen leidt.
Reizigersaantallen
Tussen Groningen en Leeuwarden werden in 2006 127,9 miljoen reizigerskilometers gemaakt. Daarvoor werden 1.571.000 treinkilometers gemaakt. De grootste groep reizigers betreffen studenten (met OV-studentenkaart), welke 45% van het aantal reizigerskilometers voor hun rekening namen. 36% van de reizigerskilometers werd afgelegd in de spits. Op een gemiddelde werkdag zijn er 13.293 reizen (2007).
Reizigersgroei
Het reizigersvervoer tussen Leeuwarden en Groningen is tussen 2002 en 2006 met bijna 22% gegroeid. In 2007 komt daar nog een groei bij van ruim 2%. Omdat veel vervoersgroei in de spitsperioden plaatsvindt, zitten de treinen in de spits overvol. De toename van files en parkeerproblemen in en rond de beide provinciehoofdsteden zijn een belangrijke factor voor de toename van het treingebruik.
Toekomst
Vervoerder Arriva en provincies verwachten en plannen een aanzienlijke groei (61%) in de periode tot 2020. De lijn is in deze studie ingedeeld bij de groep regionale lijnen met een functie in de bereikbaarheid van regionale centra, en heeft mede daarom veel potentie. De plannen voor productverbetering bestaan uit een verbetering van de rijtijd en reistijd, frequentieverhoging en doorkoppelen van treinen (naar Werpsterhoek en Assen-Zuid) waardoor meer en nieuwe stations zonder overstappen worden bediend. Daarnaast willen de provincies de frequentie verhogen van drie naar vier treinen per uur door een extra sneltrein toe te voegen. Een aantal studies met het regiospecifieke model ligt aan de groeiverwachting ten grondslag. De belangrijkste daarvan is een studie van Goudappel Coffeng (Vervoerwaardestudie regiotram, 2008). In een recente rapportage wordt voor de lijn een nog hogere groei berekend van 102% tussen 2004 en 2020. In de quickscan is de opgegeven waarde uit het businessplan van de vervoerder aangehouden. Het KiM verwacht op de lijn een groei tussen 28 en 56%.
Cijfers uit 2006 op een rij
Bron: Decentraal spoor Centraal van Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Ook de afbeelding is afkomstig uit deze rapportage.