fbpx

Alstom: Onze trein is niet beoordeeld

Bij de aanbesteding van de hogesnelheidstreinen zijn er geen gelijke kansen geboden aan de aanbieders. Dat zei Meindert Eland, de contactpersoon voor de NS bij Franse treinenbouwer Alstom. Het bedrijf had een eindbod neergelegd, terwijl daarna bekend werd dat er minder treinen nodig waren. Dat een enkeldekstrein een zwaarwegend voordeel was, hoorde hij pas vorige week tijdens andere verhoren. 

Bovendien is hem nooit gevraagd een snellere trein te leveren dan die van 220 km per uur. Volgens hem voldeed het bedrijf met deze aanbieding aan het bestek. Toen het toch al lage aantal treinen nog eens omlaag ging, besloten de Fransen geen nieuw bod te doen. "Dat vond ik erg jammer", zegt Eland nu. Hij vond het onhandig dat High Speed Alliance door ging met de aanbesteding, terwijl op dat moment alleen AnsaldoBreda nog over was. Toch heeft Eland ondanks de harde woorden geen aanleiding om te denken dat er onregelmatigheden waren: "Ik heb er geen bewijzen van." Wel blijft bij hem het beeld hangen dat het bod van Alstom nooit beoordeeld is.

Bewezen technologie 
Eland sluit niet uit dat de financiële positie van Alstom mee heeft gespeeld en achteraf ook dat ze een dubbeldekstrein aanboden. "Het is ons twee keer gevraagd en er is achteraf een gesprek over geweest, maar het stond niet in het bestek." Alstom koos voor dubbeldekstreinen omdat daar meeste bewezen technologie in zat en om te voldoen aan het aantal zitplaatsten van 525. De aanbestedende dienst was volgens hem vooral gecharmeerd van enkeldekstreinen. Bagage en in- en uitstaptijd speelden hierbij een rol.

Best and final offer
Dat dat zo belangrijk was, wist Eland pas sinds vorige week. Hij kreeg destijds een telefoontje van de High Speed Alliance met een uitnodiging om te praten. De Franse baas zei dat hij moest gaan luisteren en daar hoorde hij dat er omstandigheden waren om minder treinen te vragen. Het best and final offer lag er toen al. Alstom besloot daarom geen nieuw bod te doen, maar de beoordeling af te wachten. In een volgend gesprek is niet meer gedaan dan het uitwisselen van standpunten, een gespreksverslag is niet meer gevonden bij Alstom.

Geen TGV geboden
De in eerste instantie al kleine ordergrootte leverde volgens Eland problemen op omdat de kosten per trein relatief hoog zouden liggen. Alstom had al ervaring met de bouw van de Franse hogesnelheidstreinen TGV en Thalys. Zijn bedrijf bood twee oplossingen, beide dubbeldeks: een trek/duwcombinatie met locomotief en een trein met de aandrijving verdeeld over de trein zelf met aan twee kanten een cabine. "Die waren gebaseerd op bekendheid met locomotief T13 en de M6 die ook in België zou worden aangeboden. De andere was gebaseerd op een familietrein waar Alstom al ervaring mee had". Beide bekende opties waren nog niet geschikt voor 220 km per uur. Er is geen TGV aangeboden, omdat die duurder was en voor de gevraagde eisen nog flink omgebouwd zouden moeten worden.

Eisen
Het bod van Alstom voldeed nog niet aan alle eisen, om beter uit de prijs te komen. "Wij hebben de richting gekozen om eerlijk alle eisen te bespreken, sec voldeden we niet. In de eerste aanbieding hebben we omschreven wat onze interpretatie was en hoe we oplossingen boden". Volgens Eland is dat gebruikelijk. Daarna kwam er een hele vragenlijst terug met iets minder dan 1100 technische vragen. "Wij vonden dat heel veel". De vragen moesten in een maand in het Nederlands worden beantwoord. 

Verbeteringen
Daarna zijn veel verbeteringen aangebracht. "Maar we hebben nooit voor 100 procent aan de eisen voldaan. Dat hoefde ook niet in deze vorm van aanbesteden." Eind november 2003 is dit twee dagen lang besproken. Daarna is op 5 december een final offer ingediend. "Dan verwacht je dat je naar de criteria gaat kijken." Eland is nooit gevraagd naar snelheidsverhoging tot 250 km per uur. Hij heeft niet ervaren dat de aanbestedingsprocedure open en transparant is verlopen. "Het was duidelijk dat ons bod was geacccepteerd, dat we in de onderhandelingsfase zaten en dat we een final offer moesten maken." Waarop Alstom uiteindelijk is beoordeeld is voor hem tot op de dag van vandaag onbekend.

Aanbieding
Van de vier bieders bleven Alstom en AnsaldoBreda over. Eland wist dat er vier bieders waren. "Omdat ik rond het gebouw heb gelopen waar de aanbesteding ingediend moest worden, om te kijken wie er naar binnen gingen. Er was gevraagd of ik in de buurt wilde blijven. We moesten ongeveer twaalf dozen inleveren, dus dat viel wel op." Omdat niet bekend was hoe zwaar verschillende criteria in het bestek, de uitvraag, wogen, kon Eland de kansen van Alstom niet goed inschatten.

Bestek
Wat Eland opviel aan het bestek was dat je veel bewezen technieken moest leveren, terwijl er veel nieuwe waren. Prijs per zitplaats was belangrijk en de hoeveelheid bestaande technologiën was ook een punt dat meewoog, al stond er niet bij hoeveel. Alstom was al wel bekend met het gevraagde beveiligingssysteem ERTMS. Volgens Eland zou het inbouwen een paar maanden duren, maar bijkomend probleem waren verschillende versies van het beveiligingssysteem. 

(c) Allesispolitiek.nl