Opnieuw tegenvaller voor spoorboekloos rijden
12 feb 2016 13:56
Er is opnieuw een tegenvaller in het geplaagde project omtrent spoorboekloos rijden. Er is meer geld nodig om de sporen aan te passen om treinen vaker te kunnen laten rijden. Staatssecretaris Dijksma gaat nu onderzoeken hoe er bezuinigd kan worden.
Vanaf de dienstregeling 2018 zou er iedere tien minuten een trein gaan rijden tussen Amsterdam en Eindhoven. Maar de kans lijkt zeer klein dat dit ook gaat gebeuren. De sporen rond Amsterdam moeten daarvoor op de schop, daarvoor is er een ontwerp Tracébesluit (OTB) nodig. "De planuitwerking voor de OTB is technisch zeer complex en zal geruime tijd in beslag nemen", staat in de 11e voortgangsrapportage van het Programma Hoogfrequent Spoor (PHS).
Seinverdichting
Verder zijn er extra sporen nodig om treinen te parkeren (opstelsporen). Die moeten er in de Amsterdamse Westhaven komen, maar het is nog niet duidelijk hoe groot het opstelterein moet worden en wat de exacte kosten daarvan zullen zijn. Daarnaast is er ook nog geen besluit genomen over de seinoptimalisatie tussen Utrecht en Den Bosch. Dat is nodig zodat treinen straks dichter op elkaar kunnen rijden.
Elke paar minuten een trein
Het spoorboekloos rijden wordt al jaren uitgesteld. "In pakweg 2007 gaan we in de Randstad vaker rijden, met meer Intercity’s en Sprinters”, vertelde toenmalig NS-directeur Aad Veenman in 2004. Veenman: "Dat betekent elke paar minuten een trein naar de meest gangbare bestemmingen.”
De ambitie die NS, ProRail en de goederenvervoerders in 2008 hadden.
Beloftes ProRail
Daarna beloofde ook ProRail meerdere keren dat de frequenties omhoog zouden gaan. De bedoeling is inmiddels dat eind 2017 er iedere tien minuten een intercity gaat rijden tussen Amsterdam en Eindhoven, maar opnieuw dreigt er dus vertraging. Amsterdam – Eindhoven is het eerste traject waar spoorboekloos rijden wordt ingevoerd. Andere trajecten volgen daarna. Aanvankelijk zou het programma in 2020 zijn afgerond, maar vanwege bezuinigingen van Rutte I is dat al vertraagd naar 2028.
Financiële tegenslagen
Behalve dat de planning dus onzeker is, zijn er ook nieuwe financiële tegenslagen. Er was afgelopen najaar al een tekort gemeld van tenminste 84 miljoen euro. Uit nieuw onderzoek blijkt dat dit waarschijnlijk veel hoger is. Om te bepalen hoe groot het tekort precies is, volgt er nu een extern onderzoek. Ook moet ProRail gaan bekijken hoe er bezuinigd kan worden. "Hiervoor is onderzoek door ProRail en overleg met NS en de goederenvervoerders nodig", aldus Dijksma.
Eringa
Eringa heeft zich in het najaar overigens ook kritisch uitgelaten over Programma Hoogfrequent Spoor, zoals het spoorboekloos rijden officieel wordt aangeduid. Eringa benadrukte, dat het niet mogelijk is om én treinen stipter te laten rijden én meer treinen te laten rijden.
Dossier Spoorboekloos Rijden
- 2004: Toenmalig president-directeur van NS, Aad Veenman, maakt reizigers enthousiast voor spoorboekloos rijden. "In pakweg 2007 gaan we in de Randstad vaker rijden, met meer Intercity’s en Sprinters”, zo zei Veenman destijds in het NS-klantenblad Spoor. Veenman: "Dat betekent elke paar minuten een trein naar de meest gangbare bestemmingen.”
- 2007: Veenman blijkt te enthousiast; er gaan weliswaar 3% meer treinen rijden, maar van iedere paar minuten een trein was geen sprake.
- 2008: Bert Klerk belooft in een interview met de Volkskrant per 2010 iedere tien minuten een trein tussen Amsterdam en Eindhoven, en per 2015 ook op andere trajecten.
- 2008: Ook in 2008 verschijnt het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS). Met dit spoorplan wordt de ambitie voor spoorboekloos rijden voor het eerst concreet. Bijvoorbeeld over het traject Amsterdam – Utrecht, waar per 2012 of eerder de eerste stappen richting metroachtige frequenties werden beloofd. "Concreet betekent dit: 6 Intercity-treinen per uur tussen Amsterdam Centraal – Utrecht – Eindhoven; 6 Sprinters tussen Utrecht Centraal en Geldermalsen en 2 goederenpaden tussen Amsterdam en de Betuweroute", aldus het spoorplan.
- 2009: Spoorboekloos rijden lijkt er nu echt aan te komen. Er wordt een eerste proef gehouden. Een week lang rijden er tussen Amsterdam en Eindhoven zes intercity´s per uur in de spits, en tussen Utrecht en Geldermalsen rijdt er iedere tien minuten een Sprinter. De proef is een succes.
- 2010: Spoorboekloos rijden wordt nog niet ingevoerd, maar er volgt wel een tweede proef Spoorboekloos rijden. Dit maal duurde de proef een maand. Tijdens de proef komen er veel klachten binnen over te volle en uitvallende treinen.
- 2012: De ambitie van PHS om iedere tien minuten een trein in de spits te realiseren tussen Amsterdam en Eindhoven is niet gehaald. NS en ProRail zijn tot de conclussie gekomen dat dit pas haalbaar is als de infrastructuur verder is aangepast. "De ambitie is er nu gericht op om voor 2020 spoorboekloos rijden mogelijk te maken", zegt een woordvoerder van NS tegenover Treinreiziger.nl.
- 2013: Spoorboekloos rijden is verder weg dan ooit. De ambitie van 2020 is niet langer meer reëel, want de benodigde investeringen in het spoor worden nu uitgesmeerd over de periode tot 2028. Wel is het nog steeds de bedoeling dat er in 2017 of 2018 de frequentie tussen Amsterdam en Eindhoven omhoog gaat.
- 2015: Rover stelt spoorboekloos rijden ter discussie. Daarnaast is Eringa kritisch. Hij wijst erop dat én meer treinen én meer stiptheid niet samen gaan. Eerst moet de basis op orde, stelt hij.
- 2016: NS wil nog steeds in 2018 spoorboekloos rijden invoeren tussen Amsterdam en Eindhoven, valt uit een brief aan consumentenorganisaties op te maken. Toch komen er steeds meer signalen waaruit blijkt dat er problemen zijn. Zo is er onvoldoende budget en kan het nog geruime tijd duren voordat alle maatregelen aan het spoor zijn doorgevoerd.