Staatssecretaris vindt prijsstijging treinkaartjes van boven 10 procent nog steeds onacceptabel
15 mei 2025 17:54
Een prijsstijging van treinkaartjes boven de 10 procent blijft onacceptabel voor staatssecretaris Chris Jansen van openbaar vervoer die zijn zoektocht naar een oplossing voor de stijging voortzet. Dat zei Jansen donderdag in de Tweede Kamercommissie Spoor. Jansen, die nog in gesprek is met de NS, komt voor de zomer met meer informatie over de tarieven.
Onlangs bleek dat het kabinet in de voorjaarsnota geen geld heeft vrijgemaakt om voor 2026 en de jaren erna verdere prijsstijgingen te voorkomen. Ondanks dat de staatssecretaris sinds het najaar van 2024 heeft geroepen bij de voorjaarsnota een structurele oplossing te willen presenteren tegen de prijsstijging. Meerdere Kamerleden spraken hun teleurstelling uit over het ontbreken van zo’n oplossing.
’Belofte geschonden’
’’De staatssecretaris heeft zijn belofte geschonden dat hij met een oplossing zou komen’’, constateerde Habtamu de Hoop van Groenlinks-PvdA. Maar, zo voegde hij daar cynisch aan toe, hij wist niet wat hij Jansen zou moeten vragen aangezien de staatssecretaris niet eens betrokken was bij het besluit van de coalitiepartijen geen geld vrij te maken voor het openbaar vervoer. De Hoop: ’’We komen niet uit deze negatieve spiraal als we niet flink meer gaan investeren in het ov.’’
’Alles aan doen om stijging te beperken’
De staatssecretaris zei dat hij nog in gesprek is met de NS over de tarieven. ’’Ik ga er alles aan doen om de prijsstijging zoveel mogelijk te beperken. Ik sta nog steeds achter mijn eerdere uitspraak dat een stijging boven de 10 procent onacceptabel is’’, zei Jansen. Er wordt momenteel in 2026 een prijsstijging van 12 procent verwacht.
Jansen had het over positieve gesprekken met de NS. Dat trok Ismail el Albassi (DENK) in twijfel: ’’De NS schrijft ons zelf teleurgesteld te zijn, dat is dan toch geen positief gesprek.’’
Kaartverkoop door marktpartij in plaats van NS
PVV en VVD willen nog altijd dat er gekeken wordt of de NS taken kan afstoten om geld te besparen. Jansen heeft de Kamer al laten weten dat hij daar geen ruimte voor ziet, maar PVV en VVD zijn het daar niet mee eens. De twee partijen denken onder meer dat een marktpartij beter de kaartverkoop kan doen dan de NS.
PVV’er Hidde Heutink noemde daarbij het rapport van bureau eConomics waaruit vorig jaar bleek dat er tot 239 miljoen euro bespaard kan worden als een marktpartij de kaartjes gaat verkopen. Volgens Jansen komt uitbesteding van de kaartverkoop wel degelijk ter sprake. ’’Natuurlijk ben ik geïnteresseerd in zulke besparingen en we voeren daar het gesprek over, maar we zien deze bedragen niet.’’
Voor de zomer alle opties bekend
In een brief aan de Tweede Kamer heeft Jansen in april gemeld dat er ook wordt gekeken of de NS ritten kan schrappen om geld te besparen. Tijdens de vergadering zegde Jansen toe nog voor de zomer de Kamer te informeren welke opties er zijn om de prijsstijging van de treinkaartjes te voorkomen.
c) Treinreiziger.nl / Mark Koghee
Zal ik em er maar weer in gooien? De bakkennorm en eenmansbediening op kleine sprintertjes. Een deel van die 10% lijkt daar toch wel haalbaar!
Ze zijn er wel mee aan het testen op de airportsprinter, maar de cao’s verbieden het op intericity treinen.
Ennn raad eens wie druk op de ns heeft gezet om toch maar toe te gevens aan de stakers?
hoeveel zou dat kunnen schelen
als ze de norm aanpassen?
Goede vraag, ik werd zelf ook wel benieuwd. Jaarverslag van NS er even bijgepakt. Ze hadden in 2024 3,1 miljard opbrengsten uit treingerelateerd vervoer, en 1,7 miljard aan personeel. Laten we studenten-OV en kantoorpersoneel even vergeten, dan moeten we dus 310 miljoen besparen op 1,7 miljard, ofwel 18%.
Zou een derde van de treinen een sprinter zijn? En daarvan twee derde van de ritten een trein die ook met eenmansbediening kan? Dan zou je ruwweg 10% minder rijdend personeel nodig hebben, ofwel 170 van de 310 miljoen verdiend.
De bakkennorm zou gaan over lange intercities: Als twee derde intercity is en een derde daarvan met twee conducteurs wordt gereden, dan geldt hetzelfde sommetje en zou je nog 170 miljoen pakken.
Ik doe grove aannames zonder al teveel kennis maar het is denk ik een schatting die duidelijk maakt dat hier naar gekeken kan worden.
Beste de heer de Hoop,
Vanaf het moment dat het huidige kabinet belooft heeft de prijs van treinkaartjes aan te pakken was al bekend dat dat een onmogelijke belofte was.
Om dit op te pakken is er inderdaad een andere partij nodig. Een partij die direct onder de overheid valt. Die partij gaat dan de opbrengsten verdelen onder de vervoerders. De facto gaan we weer terug naar de periode van de strippenkaart. Toen hadden we dit ook en daar wilde de overheid indertijd van af.
Een andere oorzaak is dat de overheid de controle op de NS volledig kwijt door de NS sinds de verzelfstandiging de hand boven het hoofd heeft gehouden.
Zaken afstoten gaat het onderliggend probleem niet oplossen, begin eens bij het begin en spreek de NS aan dat ze flinke loonsverhogingen hebben uitgedeeld aan het personeel. Die loonsverhogingen zijn namelijk niet gedekt.
Succes met aanpakken.
straks zul je zien dat de VVD en PVV om het hardst staan te roepen dat de overheid geld vrij moet maken om de verhoging van de benzineaccijns tegen te gaan.
Ik heb alvast een reactie: eerst maar eens kijken of automobilisten geld kunnen besparen door bepaalde taken uit te besteden aan commerciële marktpartijen.
Bij het autoverkeer wordt dat alles door commerciële partijen gedaan. Of dacht je dat benzinestations, autowasserijen of garagebedrijven semi-overheidsbedrijven zijn?
De politici zijn weer onrealistisch. “Besparing” door uitbesteding van ticketverkoop betekent vast hogere kosten in andere vormen voor de reizigers. Eerst worden vast wel jaren lang de reizigers belast met allerlei problemen met systemen. Daarna gaat het bedrijf hogere prijzen afpersen omdat een nieuwe concurrent weinig mogelijkheden heeft. W.e zien het toch met de supermarkten. Die zijn nu opgekocht door het grote geheel van grote Transatlantische investeerders. Nu hebben de supermarkten de prijzen waanzinnig hoog opgedreven.
Oorzaken van hogere kosten zijn er meerdere en enorme. Een oorzaak voor hogere kosten zijn de waanzinnig opgedreven vastgoedprijzend. Politici hebben daaraan gretig meegedaan. Vele duizenden goedkope woningkjes zijn gesloopt met de kreet “niet meer van deze tijd”. Het gebied tussen Delft en Schiedam bijvoorbeeld wordt niet voor de helft volgebouwd. Het blijft gereserveerd voor het groengras, de boekoe en aangeplante struiken en nog meer bulshit.
Vele maschinisten en conducteurs maar ook technische mensen voor onderhoud moeten in de randstad wonen. Vijf honderd hogere woonlasten betekent wel dat men duizend meer bruto loon nodig heeft. waarom zou men als maschinist blijven werken als men met een of ander vaag baantje in een buitenprovincie zich wel een woning kan veroorloven en de kinderen daar naar scholen kunnen waar minder problemen zijn? Dat is zo waardevol dat men liever met zoveel minder inkomen genoegen neemt dat men niet meer in het buitenland op vakantie kan. Het loon dat een partner in een buitenprovincie krijgen kan is meestal niet lager dan in de Randstad.
Stationsemplacementen zijn tot aan het randje van het spoor volgebouwd met kantoren die nu grotendeels leeg staan. Het wordt peperduur als er meer perrons of parkeersporen nodig zijn.
Ik denk dat er bij de politiek ernstige twijfels zijn over de kwaliteit van de commerciële afdeling van NS en dat dat de onderliggende reden is om de kaartverkoop door een commerciele partij te laten doen.
Ik betwijfel of de politiek dit het belangrijkste argument vindt, maar kaartverkoop voor alle OV op 1 plek zou wel heel fijn zijn! Zowel voor nieuwe aanbieders, die zich niet meteen al in webshops hoeven te verdiepen, als voor reizigers, die a en b ingeven en een overzicht van de opties te zien krijgen.
Vervoerders kunnen dan een aanbod bedenken en vervoeren, en ticketshops kunnen zich onderscheiden door klantvriendelijkheid en misschien boekingskosten.
Wat de overheid even moet doen is spelregels maken: alle aanbieders moeten alle toegang tot alle aanbod krijgen en dit ook verplicht aanbieden indien relevant voor hun markt.
Dat laatste is niet zo simpel omdat politiek Den Haag niets te zeggen heeft over de tarieven voor regionale spoorlijnen en ook niet over die voor het busvervoer. Dat ligt immers bij de Provincies. Alleen voor het HRN kan de overheid bij de opstelling van een nieuw HRN-contract eisen stellen maar dat contract is net ingegaan.
Supermarkten hebben kleine marges meestal rond de 3%. Voor de opgedreven prijzen moet je vooral bij de producenten zijn.
Jammer dat men het enkel heeft over de prijs van treinkaartjes. De ritprijzen van het andere ov (bus/tram/metro) zijn ook flink omhoog gegaan, maar daar hoor je politiek Den Haag niet over. Die prijzen zouden eigenlijk omlaag moeten gaan, want ook daarmee reizen is tegenwoordig erg duur.
Ik heb het niet zo op met privatisering van basis zaken zoals OV. De eventuele besparing omdat commerciële ondernemingen efficiëntier kunnen werken wordt ruimschoots te niet gedaan door het “recht op winst”. En daarnaast zijn die paar rijken die alles bepalen ipv de overheid.
Bedrijven kunnen misschien hun personeel aansporen om meer gebruik te maken van het OV. Een Buisnesscard of een soort OV plan net zoiets als een bedrijfsfietsplan instellen bijvoorbeeld. OV nog duurder maken leidt meer tot autobezit of taxivervoer, maar dan worden de wegen nog drukker dan ze al zijn. Niet iedereen kan of wil autorijden, minder validen, ouderen, verstandelijke beperkten zullen dan van taxivervoer afhankelijk zijn en blijven. Deze rijden ook vaak te laat vanwege drukte onderweg of helemaal niet, door ziekte of te weinig man/vrouwkracht bij de taxibedrijven. Ook kunnen scootmobiiel bezitters of mensen met fietspechgevallen niet verder naar huis. Met een bus gaat niet en als de afstand te ver is of het is te laat moeten ze dan op straat achterblijven? Nee extra duur maken geeft nog meer eenzaamheid en kluizenaars! Iedereen heeft recht op een normaal, sociaal leven. Dus sla de handen ineen en werk aan een goed betaalbaar plan voor elke inwoner!
Ja, werknemers hebben met een Businesscard nu een veel slechtere deal dan met een autorit. Auto: belastingvrije vergoeding van 23 cent per km zonder gedoe. Als je een paar keer per week naar je werk gaat en een bescheiden auto rijdt, kun je daar een flink deel van je vaste kosten mee terug verdienen. Vervolgens kun je goedkoop met het hele gezin van diezelfde auto gebruik maken.
Met een businesscard heeft de werknemer ook geen kosten aan zijn zakelijke reizen, maar is er geen enkel voordeel voor gezinsleden en in het weekend. Als de werkgever die kosten ook zou vergoeden is dat gewoon 100% bijtelling.
Ik heb dan ook geen enkele werknemer met een gezin die een Businesscard wil ipv in de file staan.
Fossiele subsidie als je het mij vraagt!
Sowieso zijn prijsstijgingen van boven de 5 a 6% al onacceptabel; zeker als je vind als OV een serieuze bijdrage moet leveren aan het milieu en klimaatbeleid. Je moet mensen weer de trein en bus in zien te krijgen ipv ze op allerlei manieren de auto in te jagen.
De ophef over de prijsstijgingen bij NS is begrijpelijk, maar raakt slechts het topje van de ijsberg. De discussie verdient een bredere context.
Enerzijds staat het bestaansrecht van NS onder druk door de voortschrijdende liberalisering van de spoormarkt. Al jaren zoekt NS naar manieren om deze druk te pareren door buiten de kernactiviteiten te treden: van Telfort (telecom) tot de Fyra (hogesnelheidslijn), van Abellio (internationaal) tot Qbuzz en HTM (regionale en stadconcessies). Allemaal pogingen om een robuuster bedrijfsmodel te bouwen – maar met forse maatschappelijke kosten en nauwelijks meerwaarde voor de reiziger.
Het nieuwste terrein? Deur-tot-deur mobiliteit, ook wel bekend als Mobility as a Service (MaaS). Op papier aantrekkelijk, maar ook hier geldt: wat draagt het bij aan de kerntaak van NS?
De kosten van inefficiëntie
Dat inefficiëntie een reëel probleem is, blijkt onder andere uit cijfers van e-conomics: alleen al 239 miljoen euro aan verspilling, en dat is slechts een klein deel van de totale NS-activiteiten. Dit onderstreept de noodzaak om opnieuw naar het systeem te kijken.
Liberalsering als prikkel voor verbetering
Het idee om (delen van) het spoor of ticketverkoop te liberaliseren kan wél bijdragen aan verbetering. Het feit dat meerdere marktpartijen op de deur kloppen om diensten van NS over te nemen, zegt iets: er is serieuze interesse én potentieel om het anders en wellicht beter te doen. Alleen al het bestaan van die interesse houdt NS scherp – en dat is gezond.
Wie grijpt in? Europa. Of de rechter.
De oplossing zal vermoedelijk niet uit Den Haag komen. De echte doorbraak moet uit Europa komen – of van de rechter. De lopende rechtszaken zullen bepalen of het ministerie van I&W daadwerkelijk rechtmatig handelt in de toewijzing van de concessie aan NS. Die uitspraak zal niet alleen bepalend zijn voor NS, maar ook voor de toekomst van het Nederlandse spoorstelsel.
Gewoon in het kader van een beter milieuv de prijzen van vliegtuigkaartjes verhogen en deze verhoging gebruiken om het o.v. goedkoper te maken.
En maak internationale treinreizen zo kort mogelijk kwa tijdsduur.
Dus niet van A.dam-Berlijn een boemeltje maken die in elke stad stopt!