Grote achteruitgang dreigt voor reizigersrechten Europese treinreizigers
03 okt 2020 11:15
Terwijl Europa de mond vol heeft over het verbeteren van de internationale trein, dreigt tegelijkertijd datzelfde Europa juist de reizigersrechten van treinreizigers uit te kleden. Reizigers kunnen in de toekomst minder snel aanspraak maken op geld terug bij vertraging. Ook zijn de plannen om doorgaande tickets voor lange afstanden te realiseren drastisch beperkt.
Overmacht
Dat blijkt uit een eerste analyse van de voorlopige afspraken die de Europese Raad deze week met het Europees Parlement heeft gemaakt. Verschillende experts luiden de noodklok. Bijvoorbeeld Elmer van Buuren, voorzitter van de Stichting Train2EU. Die stichting heeft als doel om de internationaal reizen met de trein te verbeteren. “Met het nieuwe akkoord worden de reizigersrechten flink verslechterd. Maar dat niet alleen. Ook de aantrekkelijkheid van de trein gaat erop achteruit”, stelt de voorzitter van Train2EU.
De grote achteruitgang zit hem in een nieuwe brede clausule waardoor spoorbedrijven straks in veel gevallen van treinvertraging een beroep op overmacht kunnen doen. Daardoor hoeven ze in veel gevallen geen geld meer uit te keren bij vertraging en annulering. Ook bij een eventuele nieuwe pandemie kunnen spoorwegmaatschappijen zich daar straks achter verschuilen, denkt Van Buuren. “Maar we weten dat nog niet precies. Het huidige akkoord zal eerst worden beoordeeld en goedgekeurd door vertegenwoordigers van alle lidstaten. Pas dan wordt de precieze tekst duidelijk”.
Van Buuren is lang niet de enige die zich zorgen maakt. Europarlementariër Kim van Sparrentak (GroenLinks) wijst erop dat spoorwegmaatschappijen straks ook bij het minste beetje sneeuw de reiziger niet meer hoeven te compenseren. “Met dit akkoord zullen vooral de vervoerders blij zijn, de reiziger schiet er uiteindelijk maar weinig mee op”, zegt Van Sparrentak.
Geen doorgaande tickets
Ook de BEUC, een koepelorganisatie van 44 Europese consumentenorganisaties, merkt de achteruitgang op. “Het akkoord verzwakt aanzienlijk de reizigersrechten door de invoering van een brede overmachtsclausule”, zegt de organisatie in een verklaring. En dat is niet de enige achteruitgang. Het Europese Parlement heeft zich de afgelopen jaren herhaaldelijk uitgesproken voor één ticket, ook voor lange internationale reizen die uitgevoerd worden door meerdere vervoerders. Dat klinkt misschien als iets onbelangrijks, maar dat is het niet. Wie met twee of meer spoorwegmaatschappijen een lange reis maakt, heeft meestal meer dan één kaartje en heeft dan geen formele rechten als zijn aansluiting verloren gaat. Daar lijkt het akkoord geen verandering in te brengen.
“Het enige wat het akkoord regelt is dat een vervoerder één ticket moet regelen als de reis wordt uitgevoerd door zijn eigen bedrijf en zijn 100% dochterondernemingen”, vertelt Van Buuren. “In de praktijk heeft de reiziger hier in heel vaak voorkomende gevallen niks aan. De Franse Spoorwegen (SNCF) hoeven vanuit Zuid-Frankrijk niet één ticket af te geven naar Nederland, want vanaf Parijs gebruik je de Thalys, en Thalys is ‘maar’ voor 70% in handen van de SNCF.” Ook de spoorkenner Jon Worth heeft er geen goed woord voor over. “Het is een belachelijk slecht voorstel. Het gaat alleen om 100% procent dochterondernemingen. Dit levert nergens praktisch voordeel op en zou kunnen leiden tot verdere uitholling van de beschikbaarheid van doorgaande tickets” twittert hij.
It’s hard to think how @BLiberadzki @AdinaValean and the Council could have done any WORSE on #railpassengerrights – trialogue agreement today
— Jon Worth (@jonworth) October 1, 2020
1️⃣ Force majeure ⚡️🦠 provisions are so wide they’ll mean passengers get stuck and get compensated less – makes 🚊 LESS attractive
Ook de koepelorganisatie van consumentenorganisaties is teleurgesteld. “De beleidsmakers van de EU zijn niet ambitieus genoeg geweest. Reizigers verwachten gedurende hun hele reis beschermd te worden. Het gebruikte treintype en het aantal vervoerders zou niet relevant moeten zijn”, aldus BEUC.
Invloed spoorwegmaatschappijen
Waarom zijn alle goede plannen van het Europees Parlement gesneuveld en lijken alle wensen van spoorwegmaatschappijen vervuld te worden? “Dat is niet zo moeilijk”, vindt Van Buuren. “Dit akkoord is uitonderhandeld met de Europese Raad, de lidstaten. Elke lidstaat heeft zijn eigen spoorwegmaatschappij. En die voelen niets voor vergroten van hun aansprakelijkheid. Terwijl het ook in hun belang is dat de trein aantrekkelijk is. Op die manier gaan er immers meer mensen met de trein”.
Toch zijn niet alle spoorwegmaatschappijen tevreden. Want Allrail, de belangenorganisatie van nieuwe spoorwegmaatschappijen als Flixtrain, RegioJet en Italo, is alles behalve blij. Allrail noemt het een politiek akkoord om de gevestigde staatsspoorwegen de beschermen. De nieuwe toetreders hadden juist graag wel verplichte doorgaande tickets bij meerdere maatschappijen gezien. Dat zou betekenen dat de gevestigde orde ook doorgaande tickets had moet gaan verkopen voor reizen waarvan een deel door een nieuwkomer wordt uitgevoerd. Dat hoeft nu niet.
Kans gemist
Het nieuwe akkoord is de uitkomst van een onderhandelingsproces van 3 jaar. Het treedt pas in werking als de lidstaten ermee instemmen. De kans dat die daar nog een stokje voor gaan steken lijkt klein. Immers, die lidstaten zijn juist de aandeelhouders van de gevestigde staatsbedrijven. En zij hebben juist via een succesvolle lobby de ambitieuze plannen van de Europese Commissie en het Europees Parlement weten te frustreren.
BEUC-directeur-generaal Monique Goyens noemt het dan ook een gemiste kans dat de reizigersrechten niet verbeterd worden. “Er zijn enkele kleine verbeteringen. Maar landen kunnen nog steeds vrijstellingen verlenen en passagiersrechten zullen worden verzwakt”. Ook Europarlementariër Van Sparrentak van GroenLinks spreekt van een gemiste kans. “Als we de passagiersrechten nou echt zouden verbeteren, overtuigen we meer mensen om de trein te nemen en het klimaat te helpen. Jammer genoeg wordt deze kans gemist”.
Van Buuren wijst erop dat de aangepaste verordening op z’n vroegst eind 2022, begin 2023 ingaat. Daarna zal hij na verloop van tijd geëvalueerd worden. “De verordening zoals hij nu is, ging in in 2009 en de herziening begon in 2017. Als vanaf nu hetzelfde tijdpad wordt aangehouden,, zou een volgende herziening in 2031 beginnen en een verbeterde verordening in 2035 ingaan. Als deze deal doorgaat, laten we dan hopen dat een volgende herziening sneller opgepakt en uitgevoerd wordt.”
Ook verbeteringen
Toch zijn alle betrokkenen erover eens dat er behalve verslechteringen ook verbeteringen zijn. “We doen één stap vooruit, maar tegelijkertijd twee stappen terug” vat Van Sparrentak samen.
Een verbetering is bijvoorbeeld dat in de toekomst alle nieuwe treinen ruimte moeten bieden aan minimaal vier fietsen aan boord. Dat geldt voor nieuwe treinen en voor treinen die vanaf 2023 gerenoveerd worden.
‼️ BREAKING, negotiations are over: All new and refurbished trains in Europe will have to be equipped with dedicated spaces and racks for #bicycles!
— ECF (@EuCyclistsFed) October 1, 2020
We must wait to see the final text and details, but today European #cyclists got more rights#TrainsforCyclists pic.twitter.com/kSpJIa23tJ
Een andere verbetering wordt gerealiseerd voor reizigers met een beperking. Reizigers met beperkte mobiliteit moeten de vervoerder straks 24 uur van tevoren op de hoogte brengen van hun reisplannen, dat is nu volgens de Europese eisen nog 48 uur. Van Buuren: “Nederland laat al zien dat één uur van tevoren mogelijk is. In dat licht is dit wel een relatief mager resultaat.”
Andere kijk
Alhoewel consumentenorganisaties en spoorkenners het akkoord kraken, heeft het Europees Parlement een hele andere kijk op de situatie. In een persbericht stelt het parlement dat er sprake is van betere en robuustere rechten voor treinreizigers. “We hebben vandaag een belangrijk akkoord bereikt over de toekomst van het Europese spoorvervoer. We zijn erin geslaagd om overal in de EU dezelfde minimale passagiersrechten veilig te stellen” aldus rapporteur Bogusław Liberadzki (S&D, Polen).
De politiek hoeft natuurlijk zelf niet om het milieu te denken (daar heeft het de burger voor) en heeft liever dat we met het vliegtuig gaan…. (vandaar de miljardensteun aan Airfrance/KLM
Klopt. Ze geven geen moer voor het OV, maar ze doen net alsof, omdat ze net alsof de klimaatdoelen moeten halen. Nu met de Corona is het OV een zwaar getroffen sector, waar het een flinke tijd gaat duren eer de reiziger terug komt. Zeker in een tijd waarin het reizen naar het buitenland door Corona als riskant wordt gezien hebben de OV bedrijven gebedeld dat de “geld terug bij vertraging” de nek om wordt gedraaid.
Wie van een kleurcode geel land in Noord Europa naar een geel land in Zuid Europa wilt is nu bijna gedwongen om te vliegen omdat de landen, die er tussen liggen vaak oranje gekleurd is en het reizen door een kleurcode oranje land als riskant wordt gezien of je zelf in quarantaine moet.
Ik wil dat de politici stoppen met deugpraat uit te slaan en gewoon openlijk zeggen dat het OV een reliek uit het verleden vinden. Dan weten we meteen waar we aan toe zijn.
Stuitend, het ‘meestribbelen’ van deze staatsbedrijven.
Iedere innovatie wordt door die lui in de kiem gesmoord.
Op deze manier kunnen we er maar beter mee stoppen.
“Het is een belachelijk slecht voorstel. Het gaat alleen om 100% procent dochterondernemingen. Dit levert nergens praktisch voordeel op (…)”
Het is bovendien heel gemakkelijk te omzeilen: Als zo’n staatsbedrijf 1% van zo’n dochterbedrijf verkoopt is het ‘probleem’ weg.
Dit is een plan van de Elite. Over een aantal jaar mag niemand van het gewone volk meer reizen. De overgebleven overlevenden die niet in Femakampen eindigen mogen alleen nog als slaven dienen voor de lieden van de nieuwe wereldregering. Helaas is dit de keiharde waarheid dat 95 % van de menden niet onder ogen kan / wil zien.
Ik vind het ook een zeer slecht plan.
Maar het geblaat over wereldorde en de elite(wie dat ook moge zijn) slaat natuurlijk als een tang op een varken.
Complotdenkers zijn toch wel zeer vermoeiende personen.
U moet er een verklarend woordenlijstje bij doen zodat de lezers het kunnen volgen.
Elite
Femekampen
enz
Die rechten blijken nu al minder te worden. Ik had namelijk een ticket geboekt voor de nachttrein van ÖBB tussen Hannover en Zürich voor eind november. Echter i.v.m. Corona gaat mijn trip niet door. Op 13 september heb ik contact gezocht met ÖBB. ÖBB stelt zich koel, zakelijk en bikkelhard op door niets te willen weten van geld terug of een Voucher. Men verwijst er naar dat dit een Sparschien is en volgens hen geheel mijn risico, zonder Corona in acht te nemen.
Mocht ÖBB me hierin niet iets tegemoet komen, dan stop ik met reizen per nachttrein.
Overigens heeft FLiXBUS het dan beter voor elkaar: men kan de reis opschorten tegen iets bijbetaling.
Als ÖBB de trein gewoon laat rijden, hoeven ze geen refund te geven natuurlijk.
Ja, het is bagger, maar Corona maakt alles bagger. Flixbus maakt veel hogere winsten, omdat het bedrijf een andere structuur heeft dan een groot spoorwegbedrijf. De truc is, Flixbus hoeft niet naar Krabbendijke, Grou-Jirnsum enzo te rijden, hoeft niet op zondagochtend te rijden, niet in de late avonden etc.
De voorwaarden van de goedkoopste tickets van de OEBB zeggen dat je geen geld terug krijgt tenzij de trein uitvalt. De trein valt nu niet uit, dus je krijgt geen korting.
Het is nog redelijker om te zeuren bij de landelijke overheid dat hun Corona-wanbeleid je reis kapotgemaakt heeft.
Zelfs binnen Frankrijk gelden bij de SNCF verschillende regels. Ik had in Frankrijk de volgende ervaring. Doordat een TER (regionale trein) was uitgevallen, miste ik een TGV. Op een groot aantal trajecten rijdt slechts een beperkt aantal TER’s. En dan moet er ook weer een aansluitende TGV zijn. Dus liep ik een vertraging op van vele uren.
Mijn claim werd echter afgewezen. De TGV was op tijd vertrokken en aangekomen. De compensatieregel geldt niet voor de TER, was de reactie van de SNCF.
Het wordt hoog tijd dat in het huidige Europa tickets en regels op elkaar afgestemd worden.
Frankrijk heeft ervoor gekozen om regionale treinen uit te zonderen van de huidige EU-verordening (de verordening biedt helaas die ruimte) en dan krijg je dit dus. De lidstaten, waaronder Frankrijk, hebben er hard voor gevochten om die situatie te kunnen behouden.
Het is logisch om bedrijven niet verantwoordelijk te laten zijn voor zaken die buiten hun macht liggen. Wat bij treinen over rails en bij overstappen naar andere treinen aan de hand is.
Al te gemakkelijk komt een trein in problemen door een bermbrandje of een brandje ergens langs het spoor waar de treinexploitant niets aan kan doen. Verbindingen garanderen op basis van zulk bedrijf is ook niet redelijk om te verwachten.
Ik had een product gekocht bij SNCF dat niet geleverd is. Feit is dat de eerste trein van SNCF niet reed, waardoor ik de aansluiting op een andere trein van dezelfde SNCF miste. SNCF is dus wel verantwoordelijk.
DB beheert hun eigen spoor, dus een storing is dus echt een hun probleem en niet de van iemand anders, prorail en NS is weer net iets anders. als een trein stoort is dat ook een probleem van de vervoerder, ook bij een aanrijding, ook al is dat af en toe overmacht.
Dan nog zijn springers en bermbranden of spoorlopers niet aan DB te verwijten.
“Het is logisch om bedrijven niet verantwoordelijk te laten zijn voor zaken die buiten hun macht liggen.”
In het normale (Nederlandse) recht is een bedrijf gewoon aansprakelijk voor schade die ontstaat door het niet leveren van een overeengekomen dienst. Als particuliere klant verhaal je de schade op zo’n bedrijf en die kan het weer verhalen bij een toeleveringsbedrijf, als die de schuldige is. In dit geval: De reiziger verhaalt de schade op de vervoerder en de vervoerder verhaalt het weer op de infrabeheerder (als de ooraak is dat die de rijpaden niet heeft geleverd). Vervoerbedrijven zijn echter in 8:108 BW uitgezonderd van dat logische principe. “Reizigersrechten” zijn in feite niet meer dan een zeer beperkte compensatie voor die uitzondering.
een oplossing voor het vervoersbewijzenvraagstuk is InterRail, maar dat kost wat meer in de aanschaf en je moet er meerdere dagen voor willen reizen. Voor de treinliefhebbers (waaronder ik) niet zo’n probleem, maar voor wie van bijvoorbeeld Kopenhagen naar de Franse Riviéra wil, wordt een en ander toch wel lastig. Overigens krijg je als Interrailer geen compensatie bij vertragingen, zoals ik recent had meegemaakt. Een geplande rit van Wien Hbf naar Stuttgart leverde mij twee uur vertraging op. Een uur ging verloren door een zogenaamde ‘Stellwerkstörung’ bij Regensburg, waardoor een uur lang niets reed. Nadat de treinen weer reden verloor ik door het intussen standaard geworden prutswerk bij Deutsche Bahn opin Nürnberg op één minuut mijn aansluiting naar Stuttgart en moest een uur wachten. Navraag bij DB leverde op, dat ik geen vergoeding kreeg, omdat ik een Interrail ticket had en ‘dus’ overal kon komen. Dat de vertraging ook mij als Interrailer trof -omdat ik het betrokken traject nodig had- wilde er bij het Reich niet in.
FahrgastRechte van DB te Frankfurt geprobeerd? Goede ervaring hiermee maar wel met gereserveerde plaatsen.
Interrailvertragingen worden geregeld vanuit Utrecht, door de organisatie die er achter zit.
Je kunt geld terug krijgen vanaf drie vertragingen langer dan een uur, oid.
Interrailvertragingen worden geregeld vanuit Utrecht, door de organisatie die er achter zit.
Je kunt geld terug krijgen vanaf drie vertragingen langer dan een uur, oid.
Je kunt inderdaad bij Interrail een vergoeding vragen. Dat is een vergoeding die overigens niet veel voorstelt.
@Dries, het is inderdaad wel raar om dingen te claimen die onder overmacht vallen. Maar vindt meer bescherming van de reiziger niet een wenselijk iets als één van de dingen om vliegreizen te ontmoedigen? Lastige afweging natuurlijk. Je zou het als soort van (vertragings)verzekering optioneel bij kunnen boeken wellicht, zodat je in ieder geval kunt kiezen om zorgeloos te reizen. De kosten die vervoerders dan maken voor nieuwe tickets kunnen dan uit dat verzekeringsfonds komen. Lijkt me wel redelijk als dat niet meer dan een paar euro kost.
@Tonny Schonewille wat is overmacht? Kapotte trein? Maar hoe had dat kunnen worden voorkomen door tijdig onderhoud?
De grens voor overmacht valt soms lastig te trekken maar defect materieel valt standaard niet onder overmacht. Dat hebben de rechtszaken in de luchtvaart inmiddels wel geleerd.
@Tonny Schonewille.
Er kan dan daar ook geld voor begroot worden in een centraal Europees fonds voor vergoeding bij vertraging grensoverschrijdende treinreizen. Opmerkelijk is dat bij NS 20 miljoen niet geclaimd is bij vertragingen die wel geclaimd hadden kunnen worden. Feitelijk valt het claimgedrag dus ontzettend mee. en valt het niet te vergelijken met reisverzekeringen die geconfronteerd worden met een overdaad aan claims voor zonnebrillen.
Fahrgasterechte Frankfurt gaat ook niet altijd goed:
door vertragingen genoodzaakt een taxirit van euro 95,00 te maken, heeft me 2 maanden gekost om het geld terug te krijgen, er werd klakkeloos aangenomen dat de opgestuurde originele bon van het taxibedrijf een zelf gefabriceerd exemplaar was
Ja is triest, vooral omdat duidelijk wordt dat Europa de voor de toekomst noodzakelijke transformatie naar pan-Europese spoornet/dienst NIET naar zich toe zal trekken.
Ondanks alle urgnntie ivm klimaatramp/duurzaame samenleving.
En alle mooie woorden overal daaromtrent.
Blijft dus aanmoddeeren. En dan zijn deze nieuwe Eurpese reizigersrechten gewoon realistisch.
Want OV is een hopeloos houtje touwtje produkt, belachelijk ingewikkeld.
Is ook tevens de charme: reizen met OV blijft een avontuur.
Bedoel dus dat het OV zo ingewikkeld is dat de vervoerbedrijvebn het eigen product zelf onvoldoende snappen en beheersen.
En dus ook niet de terugbetaling bij verstoringen kunnen overzien.
Zie de voorbeelden van Bert Sitters/TGV en Ton Jonker/Fahrgasterechte Frankfurt.
En reken er maar niet op dat OV het uit zichzelf ooit gaat zien of snappen, Dat doen ze al 200 jaar niet.
Daarom lijken dit me hele realistische Europese reizigersrechten.
Ik zou het ook graag anders zien, maar daarvoor is een veel helderder OV nodig.
De Europese politiek oogt weer eens vervreemd van de dagelijkse werkelijkheid. Het lijkt wel alsof men liever in een luxe limousine of per vliegtuig reist. Internationaal treinvervoer wordt de facto gemarginaliseerd.
Klimaatoverwegingen spelen als het erop aankomt een ondergeschikte rol in het bestuurlijke afwegingsproces.
Degenen die verbeterde reizigersrechten tegenhouden zijn juist EU-lidstaten (in de Raad van de EU), dus de nationale regeringen. De meeste Europarlementariërs denken veel meer vanuit de reiziger.
Het is ook een enorm mistgordijn dat opgetrokken wordt. Want wat nu als door onweer een reiziger strandt. Deze heeft dan straks geen recht op geldteruggave, maar hoe zit het met het aanbieden van een overnachting? Je kunt een reiziger niet ‘s nachts op een station of voor het stationsplein achterlaten en dat deze in het holst van de nacht door een stel gekken overvallen wordt. Nee, de EU mag z’n huiswerk eens even heel rap over gaan maken en niet alleen met betere, maar vooral duidelijkere clausules komen, dan zal een reiziger er wel begrip voor hebben als deze door weersomstandigheden strandt, vervolgens geen vergoeding krijgt, maar wel geholpen wordt met een gratis overnachting en het geldig maken van het kaartje voor de vervolgreis op de volgende ochtend.