Hinder op het spoor: van ’pittig najaar’ naar ’hoofdpijnweek’
30 nov 2024 9:00
Na twee weken overlast door stakingen bij de verkeersleiding van ProRail, belandden treinreizigers afgelopen week in een soms bizarre opeenstapeling van storingen. De punctualiteitscijfers van reizigerstreinen maakten een vrije val en zo stevent 2024 af op een slechter jaar dan het al als bedroevend beschouwde 2023.
Aan het einde van de zomer belegden NS en ProRail een persconferentie waarin NS-topman Wouter Koolmees waarschuwde voor een ’pittig najaar’. En het lijkt erop dat dit pittige najaar zich in één week heeft samengepakt; deze week. In een terugblik op deze week spreekt de NS van een ’hoofdpijnweek’. Treinreiziger.nl blikt ook terug en een beetje vooruit.
Problemen beginnen al op zondag
De problemen op het spoor beginnen al op zondagochtend. In Groningen wordt het treinverkeer stilgelegd nadat er in de nacht verzakkingen werden vastgesteld nabij station Europapark. Niet alleen de treinen van de NS worden gehinderd, ook Arriva is flink de klos want ook op andere trajecten kan de vervoerder niet volgens schema rijden omdat onder meer het tankstation voor de treinen bij station Groningen onbereikbaar is.
Op maandag blijven de problemen niet beperkt tot Groningen. Vochtig ochtendweer zorgt voor gladheid door het hele land. “Dan moeten machinisten natuurlijk voorzichtiger rijden en loop je vertragingen op”, zegt NS-directeur besturing en operatie Tim van Leeuwen in de terugblik van NS.
Storing na storing
De incidenten stapelen zich op deze week. Op maandag zijn er ook nog eens vijf meldingen van aanrijdingen en de werkzaamheden op de ’Hollandstrecke’ tussen Zevenaar en Oberhausen lopen een dag uit en daarom moeten veel treinen naar Duitsland een dag langer omgeleid worden.
Het punctualiteitscijfer voor het hoofdrailnet van NS op maandag komt uiteindelijk uit op 72,3 procent (binnen vijf minuten te laat). Maar het kan nog slechter. Een dag later, op dinsdag, zakt het naar 71 procent. In de nacht weer een aanrijding, een defecte bovenleiding bij Lage Zwaluwe waarbij ongeveer 70 reizigers uit de trein worden gehaald en een wisselstoring op de HSL plagen het treinverkeer.
Woensdag dieptepunt
Woensdag zorgen storm Conall, wisselstoringen, een gebroken spoorstaaf en kapotte bovenleidingen voor hinder door het hele land. Treinen vallen uit en veel andere treinen rijden met vertraging. Slechts 62,6 procent van alle reizigerstreinen in het land rijdt op tijd. Een voorlopig dieptepunt voor dit jaar.
Op donderdag gaat de ellende door. Het herstel in Groningen blijkt langer te duren. De gebroken spoorstaaf zorgt nog altijd voor problemen, er is wederom een gebroken bovenleiding. In Noord-Holland staat een kapotte trein stil. Het gaat wel beter dan woensdag want nu rijdt 75,6 procent van de treinen op tijd.
Op vrijdag begint de dag wederom slecht. Even na zes uur gaat 600 meter aan bovenleiding kapot in Amsterdam Duivendrecht. De hele dag rijden er minder treinen tussen Amsterdam en Utrecht. Net na het middaguur komt het treinverkeer tussen Maastricht en Sittard vervolgens voor uren stil te liggen na een aanrijding. Maar aan het einde van de middag komt er goed nieuws uit Groningen. De verzakkingen zijn hersteld en om 16.19 uur rijdt de eerste NS-trein weer over het heropende spoor. Voor even dan. In de avond vliegt een wissel in brand en is het treinverkeer tussen Groningen Europapark en Groningen weer gestremd. Het is tekenend voor deze ‘hoofdpijnweek’.
Redelijk najaar in slecht verlopen 2024
Deze week steekt schril af bij een tot nu toe redelijk verlopen najaar, maar past wel in een jaar dat ronduit slecht is. Tot nu toe ligt de punctualiteit ongeveer een half procent onder die van vorig jaar dat al als een slecht jaar werd beschouwd. Gek genoeg ging het na die bekende waarschuwing voor een pittig najaar wel iets beter.
Voor het eerst dit jaar waren de prestaties gelijk of zelfs beter dan vorig jaar toen er nog niet gewaarschuwd werd. In september was 86,7 procent van alle reizigerstreinen op tijd (binnen drie minuten na de geplande aankomsttijd). In 2023 was dit 86,8 procent en in oktober ging het zelfs beter dan oktober vorig jaar: 87,3 procent tegen 86,1 procent. Tot nu toe is oktober zelfs de enige maand dit jaar waarin er meer treinen op tijd reden dan vorig jaar.
Ook november lijkt vooralsnog beter te gaan dan vorig jaar toen 77,2 procent van de treinen op tijd reed. In 2022 lag dit percentage op 86,1. Ondanks de rampzalige laatste weken, ligt dit jaar de punctualiteit voor de hele maand november voorlopig op 82,9 procent. Dat percentage kan nog iets lager uitvallen als de cijfers voor de laatste dagen zijn verwerkt. Maar hoe dan ook, de komende weken moeten wel heel vlekkeloos verlopen om over het hele jaar beter te presteren dan in 2023.
Wellicht weer boetes in verschiet
De hinder levert de vervoerders en ProRail meer op dan ontevreden reizigers. Bij te veel vertraging en uitval dreigen boetes. Voor de prestaties in 2023 heeft de NS een boete van 2,6 miljoen euro betaald. Dat geld wordt gebruikt voor bodycams voor NS-personeel. ProRail heeft een boete van een half miljoen euro betaald. Hiervan worden camera’s gekocht die langs het spoor komen te hangen en er wordt een informatiecampagne van opgezet. In januari bekijkt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de prestaties op het spoor en wordt er beslist of er wederom boetes volgen.
Mark Koghee / (c) Treinreiziger.nl
Boetes die in eigen huis worden uitgegeven zijn toch wel vrij dubieus. NS dient de concessie te verliezen.
Wat doe je aan een falende Prorail? Prorail heeft zonodig een groter aandeel in de storingen dan de NS. NS straffen bij een falende Prorail heeft weinig zin. En bovendien was de ellende in Groningen het schuld van de aannemer van de fietstunnel en dan speelde het weer ook nog eens parten met het herstel. En met het gedoe in Groningen kon Arriva ook niet tussen Groningen en Groningen Europapark rijden. Arriva doet alle nevenlijnen in Groningen.
Ook het weer heeft verre van meegewerkt, want na iedere flinke storm heb je weer omgewaaide bomen, kapotte overwegen etc.
Het enige voorval van de week waar de NS mogelijk zelf direct verantwoordelijk voor is, is de ongein van de kapotte bovenleiding in Amsterdam.
Uiteindelijk is het spoor wel een stuk kwetsbaarder dan wegen en de brandweer verwijdert sneller bomen van de weg dan Prorail in goede doen kan doen en vaak volgt er na het verwijderen van een boom ook nog bovenleiding reparaties. DIt is de keus van electrificatie die om allerlei andere goede redenen genomen is.
Uiteindelijk leidt slecht presterent OV – ook is het voor een flink deel uit overmacht – wel weer tot meer autoverkeer.
Wat die je aan een falend prorail? Je bedoeld wat doe je aan een prorail dat al jarenlang te weinig middelen krijgt voor alles wat ze moeten doen. Het is als sinds 2010 bekend dat prorail te weinig middelen krijgt en dat we langzaam achter duitsland aanhollen.
Die hebben precies hetzelfde hoofdprobleem, te veel treinen op te weinig spoor. En net als ons te veel focus op auto’s.
Er zijn alleemaal snelwegen bijgekomen in amsterdam (a5, verbreding a4, verbreding en verlenning a9, verbredijg a8), en nog steeds staan er meer files dan eerst.
Deze maand heeft de logisteke alliantie al een brandbrief gestuurd over hoe onze (rail) infrastructuur achteruitgaat.
https://www.spoorpro.nl/spoorbouw/2024/11/22/logistieke-alliantie-stuurt-politiek-brandbrief-het-is-vijf-voor-twaalf/
Tuurlijk zijn er ook dingen die prorail beter kan doen. Maar dat neemt niet weg dat ze gewoon te weinig middelen hebben voor al hun taken.
En dan moet je de regie in handen nemen en de boel verbeteren, niet verder op ze bezuinigen.
Eens met Baardstaart dat Prorail het grote probleem is, dat maakt NS in het grote plaatje niet succesvol. Er wordt wel veel geld weggegooid voor fancy stations enzo, dat dat belangrijker wordt gevonden dan beschikbaarheid van het spoor is tekenend.
Wil je dan liever lelijke oude stations zoals in Duitsland???
Als dat betekent dat m’n trein wél rijdt, ja graag.
De trein rijdt in Duitsland ook niet erg punklich
Het kan allemaal wel een tandje minder. Iedere paar jaar weer een renovatie, weer nieuwe bankjes, etc. hoeft niet. Liever wat meer aandacht voor rails, wissels, etc.
Hiermee sla je de spijker op zijn kop. Vorig jaar op een paar stations op de lijn Arnhem Zutphen de perrons verhoogd. Prima, maar waarom alle goed werkende wachthuisjes en bankjes vernieuwd ?
En vorg jaar station Ede helemaal vernieuwd. Een deel was nodig (meer spoorcapaciteit) maar waarom zo’n duur stationsgebouw ?
En wat willen ze nu doen ? Het passeerspoor bij Wolfheze slopen zodat intercities niet meer langs een vertraagde stoptrein kunnen. Dat is capaciteitsinkrimping.
Ja als van dat geld dan wel gedegen onderhoud aan het spoor gaat plaatsvinden graag. NS en Prorail hebben in het verleden al heel veel geld uitgegeven aan falende techniek (de poortjes). Ook daar was het gelijk duidelijk dat die de zwartreiziger niet ging tegenhouden. Dat stationsgebouw in Rotterdam ziet e inderdaad mooi uit, maar daar is de nieuwigheid ook na een maan weer ervan af en dan heb ik dus veel liever een lelijk station maar wel met een betrouwbare dienstregeling.
ProRail heeft te veel ambities.
Zoals wat? Ik dacht dat je juist wou dat prorail het spoor ook voor de toekomst geschikt houdt
Dan lees ik dit op deze site: https://www.spoorpro.nl/spoorbouw/2024/11/14/houthi-rebellen-gooiden-planning-verbouwing-schipholtunnel-overhoop/
Maar waarom uit China ? Die staalplaten kunnen toch in Europa worden gemaakt ? Dat er overal steeds meer problemen met transport en logistiek zijn is deels te wijten aan onnodige transportbewegingen van productien die van onnodig ver moeten komen.
Kan verschillende redenen hebben, maar waarschijnlijk is het een kostenplaatje en kosten die platen vanuit China inclusief transportkosten minder dan hier in Europa laten produceren. En we kunnen wel allemaal willen dat het in Nederland/Europa geproduceerd wordt, maar het mag vervolgens allemaal ook niets kosten.
Het mag niet alleen niets kosten, men wil geld toe krijgen.
Veel soorten staal worden helemaal niet gemaakt in Europa.
Goedkoper, en als je al geld tekort komt heb je niet de luxe om te kiezen.
Prorail in huidige vorm is niet houdbaar. Men zal de keuze moeten maken: of een uitvoeringsorganisatie van maken of naar de beurs ermee.
Naar de beurs? Kijk naar de vs dan gaat het helemaal slecht.
Maar ja we moeten een keuze maken. Willen we een goed spoornet, net als Zwitserland? Of moet alles zo goedkoop mogelijk en accepteren we dat we dan net zo onbetrouwbaar als duitsland.
Het is een van de twee, en de meeste lui hier willen beide.
Beursgang lijkt mij een slecht idee.
Is de ellende in Duitsland juist niet begonnen toen men in 2008 (een deel van) de DB naar de beurs wilde brengen? Beursgang betekent automatisch dat er eerst fors bezuinigd gaat worden om de uitgifte koers hoger te krijgen. Met de toenmalige kostenbesparingen heeft de DB bijv. de S-Bahn in Berlijn bijna om zeep geholpen.
De vrije markt lijkt mij geen oplossing voor een activiteit waar altijd geld bij moet. Bovendien beginnen particuliere ondernemingen ook altijd direct met kosten-besparingen zodat ze een hogere winst (en bonussen) kunnen uitkeren. En ze beperken zich daarbij lang niet altijd tot de echt “overbodige” kosten. Kijk maar naar Groot-Brittannië. Durf je daar nog overal water uit de kraan te drinken?
En daarbij rekening houden dat Zwitserland in de Alpen ligt met veel meer tunnels en viaducten als gevolg.
Beursgang is een heel slecht idee. Infrastructuur is een taak van de overheid. Diezelfde overheid heeft ook als taak prioriteiten te stellen aan hoe financieën worden toegekend. Blijkbaar heeft het OV een lagere prioriteit met de huidige situatie als resultaat.
Tja, Nederland is radicaal rechts afgeslagen, en dat betekent dat het spoor zich zelf moet redden. Dus als u graag een kwalitatief goed spoor wil, ligt de bal bij u om minder rechts te stemmen.