GroenLinks: “Wij investeren het meest in ov”
10 mrt 2017 7:00
Tot en met 2030 trekt GroenLinks in totaal 11 miljard extra uit voor openbaar vervoer. Dat komt neer op 0,9 miljard per jaar. Dit is verreweg het meeste van alle partijen, zegt Huib van Essen, momenteel Statenlid in Utrecht en kandidaat-Kamerlid voor GroenLinks in een interview met Treinreiziger.nl.
Niet zo gek dus dat zijn partij het eens is met de OV-sector dat er jaarlijks een miljard euro extra nodig is. GroenLinks pleit in haar verkiezingsprogramma voor extra spoor- en treincapaciteit, meer treinen op drukke trajecten en beter onderhoud van spoor en treinen. De trajecten waar treinen in hoge frequentie gaan rijden, worden verlengd tot buiten de Randstad.
Meer treinen en OV-fiets
Andere punten:”In stedelijke gebieden komen tramlijnen en treinen met een metrodienstregeling. Er komen meer nachttreinen buiten de Randstad, beter treinvervoer bij grote evenementen en snellere treinverbindingen met Noord-Nederland, Duitsland en België en een snelle trein op het HSL-tracé. In de trein kun je werken, mede dankzij snelle en veilige wifi en stopcontacten.” Om de combinatie fiets-trein aantrekkelijker te maken wordt het aantal fietsenstallingen en OV-fietsen bij stations verder uitgebreid.
Uitgangspunten
Op het terrein van de mobiliteit zijn er drie uitgangspunten, legt Van Essen uit:
Zorg dat grote steden in hoogstedelijk gebied met hoge concentratie van inwoners binnen een uur onderling verbonden zijn, zorg dat stedelijke gebieden met minder hoge concentratie van inwoners onderling goed in verbinding staan en zorg voor meer inzet van flexibel, vraaggestuurd vervoer in de rustigere gebieden.”
Wensenlijst
Met gemiddeld 0,9 miljard per jaar kun je wel wat doen. Desondanks noemt het verkiezingsprogramma als concreet voorbeeld alleen het aanpakken van de flessenhals bij Ravenstein. Er blijkt wel degelijk te zijn nagedacht over meer, Van Essen schudt desgevraagd vlot een hele wensenlijst uit de mouw: “Rotterdam – Delft, Woerden – Gouda en Driebergen – Utrecht viersporig maken, Utrecht – Harderwijk partieel viersporig maken, Woerden – Alphen dubbelsporig maken, de aanleg van vrije kruisingen in Hilversum, Amersfoort oostzijde, Eindhoven zuidzijde en Arnhem Velperbroek (dit laatste gecombineerd met het viersporig maken van Arnhem – Velperbroek en de aanleg van een keervoorziening bij Arnhem Presikhaaf) en de aanleg van spoor 5 en 6 plus keergelegenheid bij Amsterdam Zuid.”
RandstadRail naar Dordrecht
Maar bij de investeringen in spoor kan het ook gaan om uitbreiding van Randstadrail met Rotterdam – Dordrecht of ten noorden van Den Haag, om nieuwe tramlijnen in stedelijke regio’s en om maatregelen die het mogelijk maken om treinen met een hogere frequentie te laten rijden.
Het elektrificeren van diesellijnen en het verhogen van de bovenleidingspanning van 1,5 kV naar 3 kV maken hier deel van uit. De precieze keuze waar als eerste in te investeren vereist een zorgvuldige afweging tijdens de volgende kabinetsperiode.”
Zorgvuldig, maar ook snel: “De toenemende verstedelijking vraagt om een schaalsprong in het openbaar vervoer in en tussen onze steden om de leefomgeving aantrekkelijk, leefbaar en goed bereikbaar te houden.”
Marktwerking
Van Essen zegt het beeld te herkennen dat NS prioriteit geeft aan de intercity’s en is het wel eens met de kritiek van Rover daarop. “Daar zitten de meeste reizigers in en die zijn het meest rendabel. Bij de overname van regionale lijnen door andere spoorvervoerders gingen de kwaliteit van de dienstverlening en reizigersaantallen vaak omhoog. Ook bij veel Sprinters is het waarschijnlijk dat de dienstverlening veel beter kan en er ook meer reizigers gebruik van kunnen maken.”
Hoewel GroenLinks tot dusverre nooit erg enthousiast was over marktwerking in het openbaar vervoer, sluit Van Essen regionale aanbesteding van de Sprinters niet categorisch uit.
‘De dienstregeling van de Sprinters kan beter worden afgestemd op het regionale bus- en tramvervoer. We zouden graag zien dat in stedelijke regio’s de coördinatie van al het regionaal openbaar vervoer in één hand komt te liggen, bijvoorbeeld bij een regionale vervoersautoriteit. De Sprinters zouden dan inderdaad regionaal worden aanbesteed. Aandachtspunt is daarbij wel dat de Sprinters goed aansluiten op intercity’s.”
Innovatie
Vaak wordt gezegd dat het ontbreken van voldoende overheidsregie de oorzaak is van veel problemen in het openbaar vervoer. Van Essen deelt die kritiek niet. “Het grootste probleem is dat er de afgelopen jaren veel te weinig is geïnvesteerd in het openbaar vervoer. Dat zorgt voor overvolle treinen en een verschraling van het regionale busvervoer. Het gebrek aan investeringen is een groter probleem dan het gebrek aan regie. Ook is er te weinig afstemming met de regio. Belangrijk is verder dat er veel meer innovatie komt in het openbaar vervoer, denk aan slimmere vraaggestuurde openbaarvervoerdiensten in dunbevolkte gebieden, waarmee zowel de kosten als de wachttijden fors verlaagd zouden kunnen worden. Dat vraagt ook om een andere wijze van aanbesteden.”
Claimcultuur
GroenLinks voelt er niet voor een einde te maken aan de uitsluiting van aansprakelijkheid voor gevolgschade en het oordeel aan de rechter over te laten. Van Essen:
Je loopt het risico op een Amerikaanse claimcultuur als je hierin meegaat.”
GroenLinks stemde in 2015 dan ook (samen met de PvdA) tegen de motie waarin de VVD vroeg om een vergelijking met andere systemen van schadevergoeding bij storingen in Groot-Brittannië, Japan en Zwitserland.
Stakingen
Ook inperking van het stakingsrecht door het garanderen van een minimumdienstregeling is niet aan de orde, al geeft Van Essen toe dat dit ‘een lastig dilemma’ is. “Het gaat om zeer verschillende belangen die lastig tegen elkaar te wegen zijn. We zijn echter geen voorstander zijn van inperking van het stakingsrecht.”
Tarieven
Het aantrekkelijker maken van het openbaar vervoer door de garantie op een zitplaats én lagere tarieven in de daluren vindt Van Essen “leuke en goede ideeën waar we ons wel in kunnen vinden. We stellen in ons programma ook voor om de tarieven voor het openbaar vervoer te verlagen. Gezien de grote druk op de spits ligt een verlaging in de daluren inderdaad het meest voor de hand.”
Op dit gebied is GroenLinks prima bezig. Waar ik mij echter aan irriteer is het rekeningrijden voor automobilisten. Ik vrees voor een zelfde debacle als de OV-chipkaart.